Σημεία Συνέντευξης Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη ...

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Αθήνα, 1 Αυγούστου 2013

... στο Ρ/Σ ΒΗΜΑ fm 99.5 και το δημοσιογράφο, κ. Γιάννη Κορωναίο

Για την εξωστρέφεια των ποιοτικών ελληνικών αγροτικών προϊόντων

Υπουργός: Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχει προοπτική στην εξωστρέφεια του αγροτικού τομέα. Από τότε που κάναμε μια στροφή. Η Ελλάδα με τη γεωργία της, τον πρωτογενή δηλαδή τομέα αλλά και το μεταποιητικό τομέα, δεν έχει περιθώρια να παίξει ανταγωνιστικά σε χαμηλού κόστους προϊόντα. Δε μπορούμε να ανταγωνιστούμε άλλες χώρες παράγοντας πολύ φθηνά αγροτικά προϊόντα. Αντιθέτως, έχουμε μεγάλη πιθανότητα να ανταγωνιστούμε εάν κάνουμε την ποιότητα των αγροτικών μας προϊόντων και των μεταποιημένων μας, ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Αυτή ήταν η στροφή και η στρατηγική επιλογή που κάναμε όταν ανέλαβα το Υπουργείο. Και σιγά-σιγά φάνηκε αυτή η προσπάθεια υποστηρίζοντάς την βέβαια όσο μπορούμε. Από το 2012 άρχισε να διαφαίνεται ότι πραγματικά υπάρχει μια ανοδική τάση εξαγωγών των ποιοτικών μας προϊόντων γιατί όλος ο κόσμος τώρα ζητά αυτά τα προϊόντα. Σε αυτό αποσκοπούν οι δείκτες ποιότητας που βάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση με τα προϊόντα ΠΟΠ, τα προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης, τα Βιολογικής Παραγωγής και άλλοι δείκτες που έρχονται τώρα. Το πρώτο τρίμηνο του 2013 φάνηκε πλέον η επιθετική αύξηση της αξίας των εξαγωγών, όπως κι εσείς επισημαίνετε. Πραγματικά από τα 10 κορυφαία προϊόντα που εξάγει ο τόπος μας, μιλούμε για όλες τις κατηγορίες προϊόντων, τα 6 είναι αγροτικά, όπως κι εσείς επισημαίνετε. Και μάλιστα, αν αντί να μιλάμε για τα 10 πρώτα πάμε στα 15, θα δει στην 11η θέση να είναι το ελληνικό βαμβάκι, στη θέση 13 να είναι ο ελληνικός καπνός και ούτω καθ' εξής. Άρα λοιπόν να που αν πραγματικά πατήσουμε στην ποιότητά μας, μπορούμε παρά το ότι πουλάμε λίγο ακριβότερα, πραγματικά ν’ ανεβάσουμε τις εξαγωγές μας φέρνοντας, υψηλές τιμές. Στο πρώτο εξάμηνο τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτό έχει ανεβεί σε ποσοστιαία βάση σε σχέση με το αντίστοιχο του προηγούμενου κοντά στο 13% με 14%. Επομένως αυτό γιατί έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα; Και γιατί είναι σημαντικό και πρέπει να το ακολουθήσουμε;
Υπάρχει κι ένας δεύτερος λόγος: Αν παίζεις στις εξαγωγές σου με πολύ χαμηλές τιμές, κατεβάζεις τις τιμές μειώνοντας όσο μπορείς ας πούμε τα μεροκάματα κτλ. για να είσαι ανταγωνιστικός, ακόμα και αν κερδίσεις τις εξαγωγές, δεν έχεις περιθώριο ένεκα των χαμηλών τιμών, να κερδίσει κάτι και ο αγρότης από πίσω, ο οποίος ούτως ή άλλως τώρα υποφέρει από μια, ας το πούμε, αύξηση του κόστους εισροής στην καλλιέργειά του, λίγο παραπάνω ακριβό το ρεύμα, λίγο παραπάνω ακριβό το πετρέλαιο, λίγο παραπάνω ακριβός ο σπόρος ή το λίπασμα. Αντιθέτως, πηγαίνοντας σε υψηλότερες τιμές χάρις στην ποιότητα, μπορεί και πολλά χρήματα να παίρνουμε από τις εξαγωγές, αλλά κάποια από αυτά τα χρήματα ν’ απολαμβάνει και ο αγρότης παίρνοντας υψηλότερες τιμές στα προϊόντα του. Και πραγματικά βλέπουμε ότι το αγροτικό εισόδημα αφαιρώντας περίπου 2,5% που είναι το κόστος των εισροών, εξακολουθεί να πηγαίνει κοντά στο 4,8% επάνω, έτσι τουλάχιστον δείχνουν τα στοιχεία στο α’ εξάμηνο.

Δημοσιογράφος: Απλά ένα σημείο να επισημάνω: Μπορεί να πηγαίνουμε καλά στις εξαγωγές, αλλά οι τιμές που απολαμβάνει ο αγρότης σε πολλές περιπτώσεις, είναι τέτοιες που ακούμε για γκρίνια. Για παράδειγμα, δεύτερο είναι το λάδι. Η τιμή του λαδιού που δίνει ο παραγωγός για το χύμα λάδι, είναι πάρα πολύ χαμηλή. Πολλοί άνθρωποι λένε «εντάξει, τους ελαιώνες που τούς έχουμε πρόχειρους, που είναι στην πεδιάδα εντάξει, αυτοί που είναι λίγο πιο ορεινοί, λίγο πιο δύσκολοι, λίγο πιο ταλαιπωρημένοι είναι δύσκολο να πας να τους δουλέψεις.

Υπουργός: Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Πρώτον, σε ό,τι αφορά στην τιμή του λαδιού, κατ' αρχήν κανένας δεν πρέπει να δίνει πλέον στις μέρες μας, ιδιαίτερα στο εξωτερικό, χύμα λάδι. Έχουμε τόσες πολλές μεταποιητικές βιομηχανίες, έχουμε τόσα πολλά συσκευαστήρια και μάλιστα πρέπει να επιμείνουμε στην ποιότητα αυτού του λαδιού, γιατί το λάδι μας είναι πραγματικά εξαιρετικό και σαν πρώτη ύλη, αν επιμείνουμε λίγο και στη διεργασία της εξαγωγής του λαδιού, δηλαδή στα ελαιοτριβεία και μετά, μπορούμε να την ανεβάσουμε ακόμη περισσότερο την ποιότητα και να πιάσουμε πολύ υψηλότερες τιμές. Ακούμε δηλαδή και εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα με πολύ καλή συσκευασία, σωστή τυποποίηση, διαφήμιση κτλ., να πηγαίνουν στο εξωτερικό με πάρα πολύ υψηλές τιμές, ακόμα και το μισό κιλό ή το ένα κιλό. Δεύτερον, πρέπει να πούμε ότι εμείς δε θα σταματήσουμε να υποστηρίζουμε την ελαιοπαραγωγή, δηλαδή την καλλιέργεια της ελιάς και την παραγωγή ελιάς βρώσιμης αλλά και ελαιολάδου. Γι’ αυτό στο πλαίσιο και της τρέχουσας και της νέας ΚΑΠ, η ελαιοπαραγωγή επιδοτείται. Επομένως, ερχόμαστε εμείς και συνηγορούμε και υποστηρίζουμε ένα μέρος αυτού του κόστους, επιδοτώντας την καλλιέργεια της ελιάς. Βοηθάμε δηλαδή για να απαλύνουμε αυτό που κι εσείς επισημαίνετε.
Πραγματικά πιστεύω ότι μπορούμε να πάμε καλύτερα γιατί έχουμε εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο.

Για τις δράσεις προώθησης των ελληνικών κρασιών σε Τρίτες Χώρες

Δημοσιογράφος: Πάμε όμως σε κάτι το οποίο προωθείτε τώρα: Κάνετε μια προσπάθεια, τη θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική, να προχωρήσουμε στην προώθηση των κρασιών μας σε αγορές Τρίτων χωρών. Είναι ένα πρόγραμμα για την πενταετία 2014-2018, είναι 72 εκατομμύρια ευρώ, εσείς θα μας αξιολογήσετε αν αυτά τα χρήματα φτάνουν.
Πείτε μας λίγο, πώς θα καταφέρουμε να πουλήσουμε περισσότερα κρασιά και αν θεωρείτε, για την ποιότητα δεν έχω καμία αντίρρηση, για την τιμή, γιατί η τιμή του ελληνικού κρασιού νομίζουμε ότι δεν είναι η φθηνότερη, είναι πάρα πολύ καλό το ελληνικό κρασί, αλλά όταν πηγαίνεις σε μια κάβα ή σ’ ένα σούπερ μάρκετ βρίσκεις κρασιά από άλλες χώρες πολύ πιο φθηνά. Πώς μπορούμε λοιπόν αυτό το κρασί που δεν αμφισβητείται καθόλου η ποιότητα, είναι εξαιρετικό, να το πουλήσουμε και να το ανεβάσουμε;

Υπουργός: Τώρα θίγετε ένα δεύτερο θέμα, γιατί σχετίζεται με το πρώτο ερώτημά σας, δηλαδή η εξωστρέφεια και η υποστήριξή της, θέλει ανάλογη υποστήριξη απ’ όλους. Από τους ίδιους τους παραγωγούς και τους μεταποιητές, τυποποίηση, διακίνηση κτλ. Θέλει υποστήριξη από τα συλλογικά τους όργανα, ας πούμε από τις διεπαγγελματικές τους Οργανώσεις, στην περίπτωση του κρασιού που κι εσείς αναφέρατε και της ελιάς, έχουμε διεπαγγελματική Οργάνωση, τόσο για το λάδι και την ελιά, όσο και για το κρασί και το σταφύλι.
Το ίδιο το κράτος πρέπει να βοηθήσει, να παίξει καταλυτικό ρόλο σ’ αυτού του είδους τις διεργασίες. Να σας αναφέρω ένα παράδειγμα που έχει να κάνει πρώτον με το πρόγραμμα “Single Window”, δηλαδή ένα απλοποιημένο σύστημα, ένα απλοποιημένο «παράθυρο» που θα μπορούσε να βοηθήσει να φεύγουν οι εξαγωγές μας ευκολότερα και να μη χρειάζεται ο επιχειρηματίας, ο εξαγωγές ή ακόμα-ακόμα ο Συνεταιρισμός που θέλει να εξάγει τα προϊόντα του στο εξωτερικό να συγκεντρώνει 18 και 20 πιστοποιητικά για να μπορεί να το καταφέρει. Η απλούστευση δηλαδή των διεργασιών της εξαγωγής.
Επίσης σ’ αυτή την προσπάθεια εντάσσεται και το πρόγραμμα που περιγράψατε. Και δεν είναι μόνο για τα κρασιά, έχουμε δράσεις εξωστρέφειας για όλα τα προϊόντα, και για το ελαιόλαδο και για τα ροδάκινα, την κονσέρβα των ροδάκινων κτλ. Τι λέει αυτό; Λέει ότι δεν πρέπει μονάχα να λέμε γενικά ότι υποστηρίζουμε την εξωστρέφεια των προϊόντων και τις εξαγωγές. Εκείνο που είπαμε ήταν τα λίγα χρήματα που έχουμε στη διάθεσή μας, να κάνουμε στοχευμένες δράσεις κατά προϊόν και κατά χώρα.
Πού θέλουμε να ενισχύσουμε την εξαγωγή, ας πούμε το ροδάκινο κονσέρβα; Στη ρώσικη αγορά μόνο. Εκεί λοιπόν κάναμε εστιασμένες δράσεις και πραγματικά πετύχαμε να εκτοπισθούν αντίστοιχα φθηνότερα κινέζικα προϊόντα και να ξαναπάρει η χώρα μας την πρώτη θέση στο κονσερβοποιημένο ροδάκινο, βερίκοκο κτλ., στη ρώσικη αγορά. αντίστοιχα τέτοια πράγματα κάνουμε για τα λάδια μας στην Κίνα, στη Γερμανία, σε άλλες χώρες, για τα κρασιά.
Το πρόγραμμα που μόλις αναφέρατε, έχει ήδη υλοποιηθεί για τρία χρόνια και θα υλοποιηθεί με την υπογραφή αυτή που αναφέρατε του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και για τα επόμενα 4 χρόνια. Τι λέει λοιπόν αυτό το πρόγραμμα; Έχει δράσεις συλλογικές. Για παράδειγμα πηγαίνουμε στο Βερολίνο στη διάρκεια της Πράσινης Εβδομάδας με όλα τα αγροτικά μας προϊόντα, μπορούμε να πάμε και με τα κρασιά μας. Να λοιπόν πώς μέσα σε μια γενική δράση εξωστρέφειας των αγροτικών προϊόντων, βάζουμε και τα κρασιά.
Πηγαίνουμε σε μια άλλη αγορά και λέμε, «σ’ αυτή την αγορά θα πάμε με όλα τα κρασιά μας», αλλά μόνο κρασιά, τίποτε άλλο. Παίρνουμε δηλαδή τα 10, 20, 30 κρασιά που θέλουμε να προωθήσουμε και πηγαίνουμε στοχευμένα σ’ αυτή τη αγορά. Τρίτον, πηγαίνουμε στον ίδιο τον ιδιώτη, τον παραγωγό, τον οινοποιό και λέμε: «Εσύ πού κρίνεις ο ίδιος ότι θα ήθελες αυτό το λευκό κρασί που παράγεις, να το τοποθετήσεις, σε ποια αγορά, γιατί θεωρείς ότι εκεί υπάρχει μια ευκαιρία;».
Ο ίδιος κρίνει και λέει «εγώ θέλω τα κρασιά μου να τα πάω στην αγορά της Βραζιλίας ή της Αμερικής γιατί έχω αυτή την ποιότητα, αυτό το λευκό κρασί, πιστεύω ότι θα πιάσει στην Αμερική» κτλ. Εκεί λοιπόν ερχόμαστε κι εμείς και λέμε: «Εμείς θα σε βοηθήσουμε, θα βάλεις εσύ τα δικά σου χρήματα και εμείς αυτά τα δικά μας χρήματα από το πρόγραμμα και θα βοηθήσει ο ένας τον άλλον, προκειμένου να γίνει αυτή η δράση εξωστρέφειας».
Επομένως, είναι πολλές και ποικίλες δράσεις κατά προϊόν, κατά χώρα στόχο ή ακόμα-ακόμα φτάνοντας και στον ίδιο τον ιδιώτη που ο ίδιος κρίνει πού θα μπορούσε να τοποθετήσει το λάδι του ή το κρασί του κτλ. Θ’ ακολουθήσουν κι άλλες τέτοιες στοχευμένες δράσεις, αυτή τη στιγμή τρέχουμε μια μεγάλη δράση για την τσιπούρα και το λαυράκι των ιχθυοτροφείων μας. Ο κόσμος δε γνωρίζει ότι αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό εξαγώγιμο αγαθό του τόπου μας που φέρνει πάρα πολλά χρήματα στον τόπο μας.
Το Αιγαίο και οι θάλασσές μας παράγουν εξαιρετικής ποιότητας ψάρια που τ’ αγοράζουν πάρα πολύ στη Δυτική Ευρώπη και τώρα κάνουμε προσπάθειες και προς τη Ρωσία κτλ..

Για τις ευκαιρίες απασχόλησης που δίνει ο πρωτογενής τομέας σε νέους

Δημοσιογράφος: Οι άνεργοι νέοι που μας ακούν ή κάποιοι λίγο μεγαλύτεροι, έχουν, πιστεύετε ευκαιρίες και δυνατότητες να εμπλακούν στον αγροτικό τομέα; Όλοι εμείς που έχουμε μάθει να δουλεύουμε διαφορετικά, να ζούμε διαφορετικά στις πόλεις, μπορούμε να φύγουμε να πάμε στην επαρχία; Και να μιλήσουμε ρεαλιστικά, δεν είμαστε μαθημένοι σε αυτού του είδους τη δουλειά. Μπορούμε να το κάνουμε;

Υπουργός: Η απάντησή μου είναι ναι. Και εμείς θα βοηθήσουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους γιατί θέλουμε να γυρίσουν νέοι άνθρωποι στη γεωργία. Γιατί μας λείπουν οι νέοι άνθρωποι από τη γεωργία. Έχουμε μια δημογραφική γήρανση και συρρίκνωση του αγροτικού πληθυσμού και μέσω αυτού, συρρίκνωση και της περιφερειακής μας ανάπτυξης. Άρα αν μπορούσαν πράγματι να γυρίσουν άνθρωποι πίσω στην ύπαιθρο για να καταπιαστούν με την φρεσκάδα των μυαλών τους, με τις γνώσεις τους, με την κατοχή του διαδικτύου που έχουν οι περισσότεροι νέοι και φυσικά τις ιδέες τους, μπορούν πραγματικά να βοηθήσουν.
Φυσικά θα τους βοηθήσουμε, θέλω όμως να κάνω τη διάκριση δυο πραγμάτων: Να μη νομίζουν ότι όλοι όσοι θα πάνε και θα καταπιαστούν ας πούμε με τον πρωτογενή τομέα είναι εύκολο και είναι και το μοναδικό. Θα μπορούσαν κάλλιστα, έχω δει ανθρώπους να γυρίζουν και να καταπιάνονται με τη μεταποίηση. Να κάνουν μια μικρή μονάδα που ο πατέρας τους έφτιαχνε τουρσιά ή είχε ένα μικρό αλλαντοποιείο και τώρα αυτός το επεκτείνει ή έφτιαχνε γιαούρτι, ήξεραν να κάνουν γιαούρτι και τώρα κάνει μια μικρή βιομηχανία και φτιάχνει γιαούρτι για την περιοχή, ή τυριά η οτιδήποτε άλλο.
Άρα λοιπόν δεν είναι μόνο ο πρωτογενής τομέας, δεν είναι μονάχα ας το πούμε, η φυτική παραγωγή. Φυσικά είναι και η φυτική παραγωγή, μπορεί κάλλιστα να πάει στην κτηνοτροφία, μπορεί κάλλιστα να πάει στη μελισσοκομία, μπορεί κάλλιστα να πάει στην εκτροφή σαλιγκαριών.
Παίρνω αφορμή από το τελευταίο για να σας πω, αν δείτε τα δυο κορίτσια που έκαναν μια μεγάλη επιχείρηση σήμερα στην καλλιέργεια σαλιγκαριών -κανένας δε θα πίστευε ότι μια κοπελίτσα που σπούδαζε Γαλλική Φιλολογία- θα τα κατάφερναν τόσο καλά να έχουν σήμερα 50, 100 χωριά στην Ελλάδα να δουλεύουν γι’ αυτές. Δε θέλω ν’ αναφέρω έναν πολύ γνωστό Βουλευτή, τέως Υφυπουργό που έκανε την ίδια δουλειά στην Πελοπόννησο και παράγει σήμερα εξαιρετικής ποιότητας λευκά σαλιγκάρια, τα οποία είναι όλα εξαγώγιμα. Αν τα κατάφεραν αυτοί που δεν ήταν ας πούμε και οι τελείως ειδικοί περί της γεωπονίας, της κτηνοτροφίας, της κτηνιατρικής κτλ., γιατί να μην τα καταφέρει και οποιοσδήποτε άλλος που έχει το μεράκι;
Εγώ πιστεύω ότι η γεωργία είναι μεράκι, όρεξη για δουλειά και είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρουν οι άνθρωποι, όπως τα κατάφεραν οι περισσότεροι που καταπιάστηκαν. Τα παραδείγματα που σας ανέφερα με όλες αυτές τις εξαγωγές, κρύβουν από πίσω νέα παιδιά.