Οι «Γραικοί» και η «Γραικία» του Θεόδωρου Στουδίτη
Στην προηγούμενη ανάρτηση έδειξα γιατί οι όροι «Γραικός» και «Ἕλλην» δεν είναι ούτε εθνολογικά ταυτόσημοι ούτε ισολειτουργικοί. Ο εθνοτικός Έλληνας δεν αυτοπροσδιορίζεται σαν «Γραικός», αλλά ως Έλλην, εκφράζοντας την διάθεσή του να συσχετιστεί εθνοτικά (μέσα από την εθνοσυμβολική γενεαολογία) με τους αρχαίους Έλληνες. Η χρήση του όρου «Γραικός» δεν δείχνει ότι κάποιος είναι εθνοτικός Έλληνας, αλλά ότι έχει αποδεχτεί το εξωνύμιο με το οποίο τον πρσδιορίζουν οι άλλοι. Έδειξα επίσης στην ίδια ανάρτηση, ότι όταν οι «άλλοι» (Δυτικοί, Σλάβοι κλπ) αποκαλούν τους Βυζαντινούς «Γραικούς» δεν το κάνουν επειδή τους θεωρούν εθνοτικούς Έλληνες ή απογόνους των αρχαίων Ελλήνων. Η βασική λειτουργία του «Γραικού» στην Δύση ήταν στερητική, δηλαδή γινόταν με διάθεση άρνησης της Ρωμαϊκότητας των «Βυζαντινών». Στην πιο αθώα περίπτωση, είναι απλώς η δυτική απόδοση του βυζαντινού ενδωνυμίου Ρωμαίος ή, όπως έγραψα, είναι το είδωλο του Ρωμαίου στον καθρέφτη της Δύσης. Έδειξα επίσης πως οι «Βυζαντινοί» δεν εξελάμβαναν το εξωνύμιο «Γραικοί»σαν κολακευτικό, αλλά σαν προσβλητικό, ακόμα και αυτοί όπως ο Νικήτας Χωνιάτης που ενίοτε κάνουν χρήση του άκρως ρητορικού κλασικίζοντα όρου «Έλληνες».
Στην σημερινή ανάρητηση θα δείξω μία άλλη τυπική Νεοελληνική παρεξήγηση που σχετίζεται με τη χρήση των όρων «Γραικοί» και «Γραικία» από τον Θεόδωρο Στουδίτη. Το τυπικό νεοελληνικό παραμύθι είναι πως «επειδή χρησιμοποιεί αυτούς τους όρους είναι εθνοτικός Έλληνας, άρα στο Βυζάντιο υπήρχε μία διηνεκής ελληνική συνείδηση».
Παραθέτω μια τυπικότατη ιστοσελίδα όπου γίνεται η συνήθης παρερμηνεία των αναφορών του Θεόδωρου Στουδίτη σε «Γραικούς» και «Γραικία»:
Ο Θεόδωρος ΣτουδίτηςΔεν ήταν ασύνηθες στους μεταγενέστερους Βυζαντινούς συγγραφείς να χρησιμοποιούν το «Γραικός» ή «Γραικοί» ή και το «Έλληνας» ακόμη για να αναφερθούν στους γηγενείς της Αυτοκρατορίας. Ολίγα μόνο παραδείγματα. Σε γράμμα του στο πνευματικό του παιδί Ναυκράτιο, ο Θεόδωρος Στουδίτης [759-826] εκφράζει τη λύπη του για κάποιο μοναχό ονόματι Ορέστη που λιποτάκτησε στους εικονομάχους και τον ενθαρρύνει να μείνει πιστός στις αρχές του «χάριν της δόξης του Χρίστου υπέρ ου δονείται η ταπεινή Γραικία μάλα».Η Γραικία εδώ, η οποία συνταράσσεται πολύ από την εικονομαχία, είναι ολόκληρη η βυζαντινή αυτοκρατορία, όπως την περιγράφουν και μη ελληνικές πηγές της ιδίας εποχής.Σε παρηγορητική του επιστολή στην ηγουμένη Ευφροσύνη της Μονής Κλουβίου, ο Θεόδωρος ομιλεί για στρατηγίες και δημαγωγίες «και εν Αρμενία και εν Γραικία». Η δυτικά της «αφ’ ηλίου ανατολών» Αρμενίας Γραικία δεν είναι άλλη ειμή η βυζαντινή αυτοκρατορία. Οι γηγενείς ή όλοι οι κάτοικοι της αυτοκρατορίας ονομάζονται Γραικοί από τον διάσημο ηγούμενο της Μονής Στουδίου. Σε επιστολή του στον ασηκρήτη Στέφανο, ο Θεόδωρος θρηνεί την εικονομαχική πολιτική του αυτοκράτορα Λέοντα του Δ’ [775-780] και ιδιαίτερα τις διώξειςεναντίον των εικονοφίλων πού εξαπέλυσε το 780.Αποκαλεί τον αυτοκράτορα αντίχριστο προ του Αντιχρίστου και εκφωνεί: «Ακούσατε πάντα τα έθνη, ενωτίσασθε πάντες οι κατοικούντες την οικουμένην τι γέγονεν εν Γραικοίς».(5)
Τρίχες κατσαρές! Οι όροι «Γραικοί» και «Γραικία» ούτε απαντούν «συνεχώς και σταθερά» κατά τους προηγούμενους αιώνες πριν τον Θεόδωρο Στουδίτη ούτε συνεχίζουν ν΄απαντούν συνεχώς και σταθερά μετά από αυτόν. Επιπρόσθετα, ο Στουδίτης πουθενά δεν χρησιμοποιεί τους όρους «Γραικοί», «Γραικία» με τέτοιο τρόπο ώστε να δηλώνει ταύτιση -εθνοτική ή πολιτισμική- με τους αρχαίους Έλληνες, όπως λ.χ. ο Άγγλος φιλέλλην ποιητής Percy Bysshe Shelley όταν έγραψε:
“We are all Greeks! Our laws, our literature, our religion our arts have their root in Greece.”«Είμαστε όλοι Έλληνες! Οι νόμοι μας, η λογοτεχνία μας, η θρησκεία μας, η τέχνες μας έχουν την ρίζα τους στην Ελλάδα»“But for Greece, Rome, the instructor, the conqueror, or the metropolis of our ancestorswould have spread no illumination with her arms, and we might still have been savages or idolaters; or, what is worst, might have arrived at such a miserable state of social institution as China and Japan possess.”«Αλλά η Ελλάδα, η Ρώμη, ο δάσκαλος και ο κατακτητής, ή [μαζί οι δύο] η μητρόπολις των προγόνων μας δεν θα είχε διαδώσει τα φώτα με τα χέρια της, και θα ήμασταν μέχρι σήμερα βάρβαροι ή ειδωλολάτρες ή, ακόμα χειρότερα, θα είχαμε φτάσει στην άθλια κατάσταση κοινωνικής οργάνωσης της Κίνας και της Ιαπωνίας»....
Aναγνώσατε ολόκληρο το άρθρο,πατώντας εδώ:
https://lawyalty.wordpress.com/2018/01/15/%CE%BF%CE%B9-%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B8%CE%B5%CF%8C%CE%B4%CF%89/ 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου