Απάντηση της Υφυπουργού Οικονομικών Κ. Παπανάτσιου σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή Γ. Δ. Καρρά σχετικά με την ελευθέρωση των ιδιοκτητών στις υπό κτηματογράφηση περιοχές των δήμων της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών, από τις διεκδικήσεις του δημοσίου
Προχωράμε στη δεύτερη ερώτηση του κύκλου Αναφορών-Ερωτήσεων με αριθμό 1437/22-11-2017 του Ανεξάρτητου Βουλευτή Β΄ Αθηνών κ. Γεωργίου-Δημητρίου Καρρά προς τον Υπουργό Οικονομικών, με θέμα: «Ανάγκη άμεσης ελευθέρωσης των 20.000 ιδιοκτητών στις υπό κτηματογράφηση περιοχές των δήμων της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών, από τις διεκδικήσεις του δημοσίου».
Κύριε Καρρά, έχετε τον λόγο για την πρωτολογία σας.
Μια και είναι η πρώτη συνεδρίαση της χρονιάς, εύχομαι σε όλους τους παρευρισκόμενους μία καλή και παραγωγική χρονιά και ελπίζω ότι και η χώρα θα βοηθηθεί το επόμενο διάστημα.
Σχετικά με το ζήτημα της επίκαιρης ερώτησης, όταν η μητροπολιτική Αθήνα άρχισε να επεκτείνεται, υπήρξε ανάγκη να επεκταθούν και τα σχέδια πόλης, ούτως ώστε να γίνει κατά το δυνατόν η οικοδόμηση νέων κατοικιών, που απαιτείτο από την αστυφιλία που είχε δημιουργηθεί από τη δεκαετία 1960-1970, για να καλυφθούν οι στεγαστικές ανάγκες των ανθρώπων που μετανάστευαν εσωτερικά μέσα σε αυτόν τον μητροπολιτικό χώρο.
Τα πράγματα έβαιναν καλά, μέχρις ότου άρχισε να προχωρεί η διαδικασία του Κτηματολογίου –και αναφέρομαι στο αστικό Κτηματολόγιο- μέχρι πρόσφατα, οπότε άρχισαν να ολοκληρώνονται οι διαδικασίες. Στην περίπτωση αυτή εμφανίζεται το δημόσιο κατά τη διαδικασία των ενστάσεων να υποβάλει ομαδικές ενστάσεις σε περιοχές, οι οποίες περιλαμβάνονται εντός σχεδίου πόλεων και είναι οικοδομημένες, υποστηρίζοντας ότι κατά το απώτερο παρελθόν –και αναφέρομαι ουσιαστικά στον χρόνο μετά την απελευθέρωση του ελληνικού κράτους και αργότερα- επρόκειτο περί δασικών εκτάσεων, για τις οποίες υπήρχε τεκμήριο κυριότητας του δημοσίου και ουδέποτε αυτές είχαν αναγνωριστεί ως ιδιωτικές.
Τούτο είχε ως συνέπεια να δημιουργηθούν συνθήκες ανησυχίας σε μεγάλο αριθμό ιδιοκτητών, οι οποίες επέβαλαν την κινητοποίησή τους για να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους. Υπήρξε ένας νόμος το 2003, ο οποίος έδωσε μία μερική λύση, που όμως δυστυχώς δεν απέδωσε, διότι επανέφερε με τη μορφή μίας χρησικτησίας –«ιδιοτύπου» θα την ονόμαζα- τα δικαιώματα των ιδιωτών και σήμερα πια, που βαίνει προς ολοκλήρωση η διαδικασία της κτηματογράφησης, εκκρεμούν, από ό,τι έχουμε πληροφορηθεί, ενστάσεις του δημοσίου που αφορούν είκοσι χιλιάδες ιδιοκτησίες στις περιοχές αυτές.
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρία Υπουργέ, έχετε τον λόγο.
Αρχικά θα σας καταθέσω τις πληροφορίες που αντλήσαμε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν σχετικής επικοινωνίας και συνεργασίας μας, καθόσον η καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών προέβη σε σχετικές ενέργειες μετά την αποστολή εγγράφων των αρμοδίων Διευθύνσεων Δασών του Υπουργείου αυτού.
Οι ιδιοκτήτες αυτών των δασών όφειλαν να καταθέσουν στη Γραμματεία επί των Οικονομικών εντός προθεσμίας ενός έτους από τη δημοσίευση του Βασιλικού Διατάγματος τους τίτλους τους, ώστε αυτοί να αναγνωριστούν και η κατοχή των δασών να παραδοθεί επισήμως στους ιδιοκτήτες ή να απορριφθεί και να παραπεμφθεί η υπόθεση στα δικαστήρια.
Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Αρείου Πάγου, το τεκμήριο της κυριότητας του δημοσίου σε διεκδικήσεις κυριότητας δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων ήταν ισχυρό, ακόμη και πριν τη διαμόρφωση των εννοιολογικών προσδιορισμών των εδαφών.
Το δε μαχητό τεκμήριο κυριότητας του δημοσίου, δηλαδή οι διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες αναγνωρίζονται εμπράγματα δικαιώματα υπέρ του δημοσίου, ισχύει σε όλες τις δασικού και χορτολιβαδικού χαρακτήρα εκτάσεις, ανεξάρτητα από το αν εντάχθηκαν ή όχι στο σχέδιο πόλης. Άλλωστε, τα δικαιώματα του δημοσίου είναι απαράγραπτα κατά τις πάγιες διατάξεις περί δημοσίων κτημάτων.
Το Υπουργείο Γεωργίας, αμέσως μετά την ίδρυσή του, προσπάθησε να επιλύσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς των δασών με διοικητικές ρυθμίσεις. Τότε, μάλιστα, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, με γνωμοδότησή του, είχε θέσει υπό ιδιοκτησιακή αμφισβήτηση το ιδιοκτησιακό καθεστώς όλων των αγροτικών εκτάσεων οι οποίες έπαψαν να καλλιεργούνται και δασώθηκαν.
Σύμφωνα, μάλιστα, με τις κείμενες διατάξεις μετά την τροποποίησή τους με τον ν. 4389/2016, σε ακίνητο που βρίσκεται μέσα σε σχέδιο πόλης ή οικισμό που προϋφίσταται του 1923 ή μέσα σε οικισμό κάτω των δύο χιλιάδων κατοίκων, ο νομέας του ακινήτου θεωρείται κύριος έναντι του δημοσίου, εφόσον, πρώτον, νέμεται αδιαταράκτως για δέκα έτη το ακίνητο με νόμιμο τίτλο από επαχθή αιτία υπέρ του ιδίου ή του δικαιοπαρόχου του, που έχει καταρτιστεί και μεταγραφεί μετά τις 23-2-1945, εκτός εάν κατά την κτίση της νομής βρισκόταν σε κακή πίστη ή, δεύτερον, νέμεται το ακίνητο για χρονικό διάστημα τριάντα ετών, εκτός αν και πάλι κατά την κτίση της νομής βρισκόταν σε κακή πίστη. Η δεύτερη αυτή περίπτωση αφορά ακίνητα εμβαδού μέχρι δύο χιλιάδες τετραγωνικών μέτρων, ενώ, αν το ακίνητο είναι μεγαλύτερο, ισχύουν ειδικές ρυθμίσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ρυθμίσεις αυτές δεν ισχύουν για εκτάσεις που στο σχέδιο πόλης ή στους οικισμούς αποτελούν κοινόχρηστους χώρους, πάρκα και άλση.
Καταθέτω σχετικό έγγραφο της Διεύθυνσης Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και το άρθρο 4 του ν. 3127/2003, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4389/2016.
Για τα υπόλοιπα θα μιλήσω στη δευτερολογία μου.
Παρακαλώ, κύριε Καρρά, έχετε τον λόγο για τη δευτερολογία σας.
Η κυρία Υπουργός έδωσε αναλυτική απάντηση, όμως θα μου επιτρέψει να σχολιάσω ότι δεν μου έδωσε απάντηση στο ερώτημά μου αν υπάρχει δυνατότητα μεταβολής του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου από το 2003.
Γιατί το λέω αυτό, κυρία Υπουργέ; Ιστορικά, όταν το 1836 ελευθερώθηκε η Ελλάδα, η εκμετάλλευση των δασών ήταν ένας οικονομικός πόρος και ήταν απαραίτητο να διαχωριστεί η δημόσια από την ιδιωτική περιουσία. Η μεταβολή σχεδόν μετά από διακόσια χρόνια και των ιδιοκτησιακών συνθηκών, αλλά και γενικότερα των συνθηκών της χώρας επέβαλε το εξής: Όσες εκτάσεις είχαν ενταχθεί σε σχέδια πόλης και μάλιστα, αν είχαν κατά το απώτερο παρελθόν δασικό χαρακτήρα, κρίθηκαν ότι νομίμως περιελήφθησαν για τον λόγο ότι δεν αρκούσε ο ανέκαθεν ή ο παλαιός δασικός χαρακτήρας.
Αυτή, λοιπόν, η γνωμοδότηση σε συνδυασμό με τη διάταξη την οποία επικαλείστε, του άρθρου 4 του ν. 3127 -δεν θέλω, κύριε Πρόεδρε, να κάνω νομική ανάλυση, κατ’ ανάγκην όμως οδηγούμαι λόγω της μορφής του θέματος- είναι εν τοις πράγμασι το τεκμήριο κυριότητας του δημοσίου.
Εφόσον δεχόμεθα ότι εντάσσονται νομίμως οι περιοχές αυτές σε αστικού χαρακτήρα εκτάσεις για τις οποίες εκδίδονται οικοδομικές άδειες από τις αρμόδιες διοικητικές υπηρεσίες του κράτους, εν συνεχεία δε γίνονται ανεγέρσεις κατοικιών, εν συνεχεία πληρώνονται οι φόροι για τη διατήρηση αυτών των δικαιωμάτων τα οποία αναγνωρίζονται ως ιδιωτικά, βρισκόμαστε σε μια αντίθεση ή αντίφαση -όπως θέλετε να το πω- μετά από τόσα χρόνια από την έναρξη της διαδικασίας της αστικής κτηματογράφησης να εμφανίζεται τώρα το δημόσιο ή και μάλιστα, σε συνδυασμό η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών, κυρία Υπουργέ, όπως ξέρετε και να έρχεται και το Δασαρχείο και να λέει «ξέρεις, κάποτε, το 1850, ήταν δασικές εκτάσεις».
(Στο σημείο αυτό χτυπά το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)
Θα τελειώσω, κύριε Πρόεδρε.
Μάλιστα, θέλω να επισημάνω ότι το θέμα είχε επανέλθει και προ δυόμισι ετών περίπου, με ερώτηση μάλιστα –είναι και παρών ο κ. Δελής- του Κομμουνιστικού Κόμματος. Έχω την έγγραφη απάντηση του ΥΠΕΧΩΔΕ τότε –θεωρείται συναρμόδιο, βέβαια- από τον κ. Τσιρώνη «…σας γνωρίζουμε ότι η Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας από κοινού με την Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών και τις αρμόδιες Υπηρεσίες επεξεργάζονται σχετική νομοθετική ρύθμιση».
Θα πρέπει κάποτε αυτή η ρύθμιση να υπάρξει και για έναν πρόσθετο λόγο. Σήμερα, σε συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας στην οποία βρισκόμαστε, δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε έτσι τους οικογενειάρχες οι οποίοι έχουν καταβάλει φόρους και οι οποίοι έχουν δημιουργήσει τις προϋποθέσεις της κατοικίας και της οικογένειάς τους σε καλόπιστες εκτάσεις.
Αυτό που λέει ο νόμος του 2003 και επαναφέρατε το 2016, κυρία Υπουργέ, δηλαδή να είναι «καλή πίστη», πώς θα αποδειχθεί η κακή ή η καλή πίστη, όταν εγώ είμαι αγοραστής από αντιπαροχή ή από οποιαδήποτε άλλη αιτία; Πώς θα αποδειχθεί, δηλαδή, η καλή μου πίστη; Μα, αν ήταν κακόπιστος ο προηγούμενος, θα το πληρώσω εγώ ο οποίος πήγα και έκανα την αγορά του ακινήτου;
Έχω μία μέση πρόταση, αν θέλετε. Μπορούμε να άρουμε το τεκμήριο του Δημοσίου. Στο παρελθόν έχουμε σειρά διατάξεων με το άρθρο 62 του ν. 998 και εκεί έχουμε εξαιρέσει ολόκληρες περιοχές ολόκληρων νομών. Μάλιστα, ακόμα και πρόσφατα, επί Κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ, εξαιρέθηκε και η περιοχή της Μάνης από το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου.
Επιπλέον, θέλω να πω και για τη χρονική διάσταση, ότι δηλαδή σήμερα θα μπορούσαμε να μιλάμε για προστασία δασών, όταν δεν υπάρχουν δάση και ήταν προ εκατόν πενήντα ετών. Δεν έχουν και οικολογική αξία αυτές οι εκτάσεις, για να πω ότι θα έχει και ένα συνταγματικό κώλυμα η κατάργηση του τεκμηρίου κυριότητας.
Νομίζω, λοιπόν, κυρία Υπουργέ, ότι σ’ αυτά τα δύο σημεία το Υπουργείο έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους και να τους άρει τις ανησυχίες. Έχω εδώ δημοσιεύματα, τα οποία μιλούν για χιλιάδες ιδιοκτήτες που έχουν προσφύγει –νομίζω ότι δεν τα αμφισβητείτε κι εσείς- στη διαδικασία της κτηματογράφησης.
Ας δώσετε, λοιπόν, μία λύση. Θα είναι επ’ ωφελεία όχι μόνο των ιδιοκτητών, αλλά θα επαναφέρει και την κοινωνική ηρεμία. Θα δώσει τη δυνατότητα να πιστέψουν αυτοί οι άνθρωποι ότι προστατεύονται από την πολιτεία και μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους απρόσκοπτα.
Κύριε Πρόεδρε, καταθέτω τα προαναφερθέντα έγγραφα.
Ευχαριστώ.
Ορίστε, κυρία Υπουργέ, έχετε τον λόγο.
Με σχετικά έγγραφα, λοιπόν, των αρμοδίων Διευθύνσεων Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έχουν παραδοθεί στη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών εκτάσεις, δηλαδή δασικά πολύγωνα, εντός των εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων για διάφορους δήμους, μεταξύ των οποίων και για τους αναφερόμενους στο σώμα της ερώτησής σας, για ενέργειες αρμοδιότητας του Υπουργείου μας.
Τα στοιχεία αυτά εστάλησαν για το λόγο ότι οι εκτάσεις αυτές, σύμφωνα και με τα προαναφερόμενα από εμένα, πριν την ένταξή τους στο σχέδιο πόλης, ήταν δημόσιες δασικές και μετά την ένταξή τους έχασαν τον δασικό τους χαρακτήρα, όχι όμως και τον δημόσιο.
Ως εκ τούτου, οι Υπηρεσίες του Υπουργείου μας ήταν υποχρεωμένες εκ του νόμου να υποβάλουν δηλώσεις και ενστάσεις προς τα αρμόδια κτηματολογικά γραφεία για τις ιδιοκτησίες που περιλαμβάνονται στα δασικά αυτά πολύγωνα.
Κατόπιν, μάλιστα, των πινάκων με τα στοιχεία των θιγόμενων ιδιοκτητών, που μας απέστειλε το Κτηματολόγιο, όπως όφειλε σύμφωνα με τον νόμο, η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας γνωστοποίησε στους θιγόμενους ιδιοκτήτες την υποβολή των ενστάσεων του δημοσίου με συστημένη επιστολή.
Σε συνέχεια των ανωτέρω, το ζήτημα αυτό που θίγετε με την ερώτησή σας είναι γνωστό στο Υπουργείο μας, αλλά και στους συναρμόδιους φορείς. Όπως είπατε, είχε τεθεί ερώτηση από το Κομουνιστικό Κόμμα και στον κ. Τσιρώνη.
Έχει ζητηθεί από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου μας η αξιολόγηση της κατάστασης και η προώθηση προτάσεων για την επίλυση του ανωτέρω ζητήματος. Θα πάρουμε υπόψη μας και τις προτάσεις τις δικές σας. Θα μας ήταν χρήσιμες. Εξάλλου, έχετε και γνώσεις επάνω στο θέμα.
Καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια εξεύρεσης λύσης άμεσα, με κύριο μέλημά μας αφενός τη διευκόλυνση των πολιτών, που τυχόν αδίκως ταλαιπωρούνται και αφετέρου τη βέλτιστη διασφάλιση των δημοσιονομικών και κοινωνικών συμφερόντων του κράτους και την προστασία των δικαιωμάτων του κοινωνικού συνόλου. Νομίζω ότι στο τέλος θα βρούμε μια λύση.
Ευχαριστούμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου