Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην Ολομέλεια ..

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην Ολομέλεια κατά τη συζήτηση του σ/ ν του ΥΠΟΙΚ «Κύρωση του Κρατικού Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2018»

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, το κεντρικό ζήτημα του προϋπολογισμού του 2018 είναι εάν πρόκειται για τον προϋπολογισμό της «καθαρής εξόδου» από το τρίτο μνημόνιο της κυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου ή εάν στην πραγματικότητα   πρόκειται για μία έξοδο, όχι όμως από το μνημόνιο προς την κανονικότητα, αλλά έξοδο από το τρίτο μνημόνιο και ήδη αποφασισμένη και ψηφισμένη είσοδο στο τέταρτο μνημόνιο, το οποίο δεν φτάνει μόνο μέχρι το 2023, αλλά επεκτείνεται σε κύρια θέματα επ’ αόριστον, θεωρητικά μέχρι την εξόφληση του χρέους, δηλαδή περίπου μέχρι το 2060.

Ο προϋπολογισμός αυτός είναι ο προϋπολογισμός «εξόδου» από το μνημόνιο 3 στο οποίο μπήκαμε με τους χειρότερους δυνατούς όρους λόγω του πρώτου εξαμήνου του 2015, λόγω μίας τυχοδιωκτικής πολιτικής που κατέληξε στη συντριβή, στα capital controls, στη συνεχή διαρροή καταθέσεων, στην επιστροφή στην ύφεση;

Θα έλεγα ότι τώρα πια, μετά από σχεδόν τρία χρόνια, είναι πολύ εύκολη η σύγκριση με το τι συνέβαινε μέχρι τις εκλογές του 2015 και όλοι καταλαβαίνουν πώς θα εξελισσόταν η κατάσταση αν δεν είχε μεσολαβήσει η πολιτική αλλαγή του Ιανουαρίου του 2015, ή μάλλον, επειδή η αλλαγή αυτή είχε αρχίσει να συντελείται μήνες νωρίτερα, αν δεν είχε καλλιεργηθεί η φαντασίωση πως μπορεί να εφαρμοστεί δήθεν μία άλλη πολιτική που αποδείχτηκε συνονθύλευμα αυταπάτης και ωμής πολιτικής εξαπάτησης.

Η άποψή μου, λοιπόν, είναι ότι όχι μόνο δεν έχουμε καθαρή έξοδο και επάνοδο στην κανονικότητα, αλλά κοροϊδευόμαστε δυστυχώς μεταξύ μας κατά τη διάρκεια της συζήτησης αυτής για το εάν θα υπάρξει ένα άλλο μνημόνιο, γιατί το άλλο μνημόνιο ήδη υπάρχει κι έχει ψηφιστεί πανηγυρικά. Είναι δεδομένα τα δημοσιονομικά μέτρα του 2019 και του 2020, μπορεί μάλιστα να έχουμε επιτάχυνση της εφαρμογής των μέτρων αυτών και κυρίως είναι δεδομένες, δυστυχώς, οι δεσμεύσεις της χώρας για υψηλούς στόχους σε σχέση με το πρωτογενές πλεόνασμα, 3,5% μέχρι και το 2022 και μετά, για μία μακρά περίοδο μέχρι το 2060, κατά μέσο όρο 2%+, σχεδόν 2,3-2,4%.

Συνεπώς, ποιο είναι το success story; Είναι success story η έξοδος από το μνημόνιο 3 με μέτρα και χρηματοδότηση και δάνειο και είσοδο στο μνημόνιο 4 και 4+ με εποπτεία, μέτρα, αυστηρούς δημοσιονομικούς στόχους, αλλά χωρίς δάνειο ή μάλλον χωρίς τις πλάτες των εταίρων, χωρίς τη διασφάλιση μίας προληπτικής πιστωτικής γραμμής όπως αυτή που είχε αποφασιστεί το Νοέμβριο του 2014; Είναι επιτυχία να λες ότι «οδηγώ τη χώρα σε μία άλλη φάση κατά την οποία πρέπει να καλύπτονται οι ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες από την αγορά με υψηλό επιτόκιο, με μεγαλύτερο κόστος εξυπηρέτησης»; Γιατί το υψηλό επιτόκιο θα αυξάνει το μέσο επιτόκιο και θα αυξάνει και το μέσο επίπεδο τόκων κάθε χρόνο . Είναι έξοδος να λες   «θα έχω όλο το μηχανισμό εποπτείας που προβλέπεται ούτως ή άλλως, αλλά δεν θα έχω κάλυψη, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει τις αγορές και να μου επιτρέψει να δανείζομαι με φιλικά επιτόκια έτσι ώστε να διατηρείται στα ίδια περίπου επίπεδα το μέσο επιτόκιο» ; Διότι είναι προφανές ότι οι αγορές οσμίζονται την κατάσταση και όταν ξέρουν ότι υπάρχει μία ισχυρή χρηματοοικονομική υποστήριξη της Ευρωζώνης, του ESM, βεβαίως τα επιτόκια επηρεάζονται προς το θετικότερο και επηρεάζεται προς το θετικότερο όλο το σχήμα του δημοσίου χρέους.

Άκουσα τον κ. Τσακαλώτο να λέει ότι εμείς δεν μπορούσαμε να πετύχουμε ή δεν θέλαμε να πετύχουμε την προληπτική πιστωτική γραμμή, διότι δεν είχε κλείσει η πέμπτη αξιολόγηση. Ξέρετε, βεβαίως, όλοι σας ότι στις 6 Νοεμβρίου του 2014 το Eurogroup αποφάσισε πως η Ελλάδα θα ενταχθεί σε καθεστώς προληπτικής πιστωτικής γραμμής. Θα μου επιτρέψετε να καταθέσω στα πρακτικά το ανακοινωθέν του Eurogroup της 6ης Νοεμβρίου του 2014. Ξέρετε, επίσης, ότι εμείς πήραμε τότε την απόφαση να επισπεύσουμε τη διαδικασία εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, προσωπικά το εισηγήθηκα αυτό στην κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, για τον απλό λόγο ότι είχαμε συμφωνήσει με τους εταίρους την παράταση του δευτέρου προγράμματος που έτρεχε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου του 2015 και έπρεπε να αφήσουμε περιθώριο κάποιων εβδομάδων στη νέα κυβέρνηση, που θα προέκυπτε από εκλογές αναγκαστικές και δεδομένες λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας, προκειμένου να επαναδιαπραγματευτεί, εάν θέλει, και να βελτιώσει, εάν μπορεί ,τους όρους και να αποδεχτεί το πλαίσιο το οποίο είχε ετοιμαστεί για την πορεία της χώρας υπό συνθήκες προληπτικής πιστωτικής γραμμής και όχι μνημονίου μετά το Φεβρουάριο του 2015.

Τις παραμονές της περιβόητης συνόδου του Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου του 2015 επισκέφτηκα τον κ. Τσίπρα στο Μέγαρο Μαξίμου, του έδωσα τα σχέδια των εγγράφων, τα οποία είχαμε στη διάθεσή μας και τα οποία τα είχε και το Υπουργείο Οικονομικών, αλλά μπορεί να μην τα ήξερε ο ίδιος προσωπικά. Του είπα ότι αυτά είναι, αγωνίσου να τα βελτιώσεις με τη στήριξή μας, αλλά να αποδεχτείς το πλαίσιο, γιατί δεν πρόκειται στη συνέχεια να δοθεί στη χώρα ευνοϊκότερο πλαίσιο και αυτό ακριβώς απεδείχθη, δυστυχώς απεδείχθη, με τις εξελίξεις μέχρι τη συμφωνία της 12ης Ιουλίου του 2015.

Και τώρα ποιο είναι το story; Ότι πηγαίνουμε χωρίς να έχουμε δίκτυ ασφαλείας, πηγαίνουμε χωρίς να έχουμε θεσμική υποστήριξη από τους εταίρους, με μία υβριδική προληπτική γραμμή που παίρνει τη μορφή ενός εθνικού αποθεματικού, δηλαδή με δικά μας ταμειακά διαθέσιμα τα οποία προκύπτουν βεβαίως από την υπερφορολόγηση, από μία σκληρή πολιτική λιτότητας, από μία ωμή αντιαναπτυξιακή πολιτική η οποία είναι η συνέχεια της τραγικής πολιτικής των υπερπλεονασμάτων. Έχουν συγκεντρωθεί το 2016 και το 2017 μέχρι τώρα περίπου 9,5 δισεκατομμύρια Ευρώ πρωτογενούς πλεονάσματος, έχουν καταβληθεί τόκοι 10,5 δισεκατομμυρίων, θα έπρεπε να υπάρχει επιβάρυνση του δημοσίου χρέους κατά 1,2 δισεκατομμύρια μόνον, ενώ, παραδόξως, εμφανίζεται την ίδια περίοδο επιβάρυνση ονομαστική του δημοσίου χρέους κατά 7 δισεκατομμύρια, αφαιρούνται τα 2 δισεκατομμύρια που κατέβαλε η Εθνική Τράπεζα από τους παλιούς πυλώνες στήριξης, της περιόδου του 2008, άρα έχουμε επιβάρυνση 5 δισεκατομμύρια, πάλι καλά.

Και γιατί συμβαίνει αυτό; Αυτό συμβαίνει γιατί το υπερπλεόνασμα εμφανίζεται απατηλά ως μία οικειοθελής επιλογή της κυβέρνησης ενώ είναι επιλογή συμφωνημένη με τους εταίρους, που στραγγαλίζει την οικονομία, γιατί μέσω του υπερπλεονάσματος εξυπηρετείται κρυφό εν δυνάμει χρέος που σχηματίζεται μέσα από τη συνεχή διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους. Άρα, και οι εταίροι γνωρίζουν και η κυβέρνηση γνωρίζει ότι το υπερπλεόνασμα στην πραγματικότητα είναι μία ζωτική ανάγκη για να μην αυξηθεί υπέρμετρα το χρέος και υπερβεί το ονομαστικό όριο του μνημονίου που έχετε υπογράψει, τα 326 δισεκατομμύρια. Όλα αυτά καταλήγουν εις βάρος της ανάπτυξης, εις βάρος της αποδεκατισμένης μεσαίας τάξης, χωρίς την οποία όμως δεν υπάρχει ούτε επένδυση, ούτε προοπτική, ούτε ζήτηση, ούτε βεβαίως πραγματική ανακατανομή του εισοδήματος, γιατί η ανακατανομή της μιζέριας δεν είναι ανακατανομή του εισοδήματος.

Όλα αυτά δεν είναι απλώς αντιαναπτυξιακά, να έχεις υπερπλεόνασμα το 2016 με ύφεση ή με αναιμική ανάπτυξη το 2017, όλα αυτά είναι επιπλέον και μία προετοιμασία να εμφανιστεί προεκλογικά, όταν φθάσουμε στις εκλογές, ο εσωτερικός εχθρός, η υπερφορολογούμενη μεσαία τάξη. Αν είναι ποτέ δυνατόν αυτή η κοινωνική κατηγορία να χαρακτηρίζεται ως εσωτερικός αντίπαλος.

Βέβαια, επειδή ακούω πολλά για τους στόχους του πρωτογενούς πλεονάσματος θέλω να θυμίσω, για να έχουμε καλούς λογαριασμούς μεταξύ μας, ότι εμείς στη συνεχή διαπραγμάτευση με τους εταίρους είχαμε συνδέσει απολύτως τους στόχους του πρωτογενούς πλεονάσματος με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και στο δεύτερο πρόγραμμα είχε περιληφθεί ρήτρα βαθύτερης ύφεσης, η οποία άνοιγε την επαναδιαπραγμάτευση για τον επαναπροσδιορισμό του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος, όπως και έγινε. Ποτέ δεν είχαμε δεχθεί υπερβολικά πλεονάσματα και μάλιστα υπερπλεονάσματα ως στόχο με ύφεση όπως έγινε το 2016 ή με αναιμική ανάπτυξη στα όρια της στασιμοχρεωκοπίας όπως γίνεται το 2017, που μακάρι να φθάσουμε το 1,6% αντί του 2,7% που είχε προϋπολογιστεί με τον προϋπολογισμό του 2017, αλλά για να το πετύχουμε αυτό πρέπει στο τελευταίο τρίμηνο να έχουμε ανάπτυξη 3,2% του ΑΕΠ.

Κοιτάξτε, τον Φεβρουάριο του 2015 όταν όλα τα σκίαζε μία αχλή, ότι «εδώ ήρθαμε και καθαρίζουμε με ριζοσπαστική λεβεντιά, σκίζουμε τα μνημόνια, διαγράφουμε το χρέος», είχα εμφανίσει το e-mail Χαρδούβελη και είχα πει ιδού το περιβόητο e-mail, πάρτε το, κρατήστε το, θα δείτε ότι είναι μία παιδική χαρά σε σχέση με το μνημόνιο που θα υπογράψει ο κ. Τσίπρας, όπερ και εγένετο. Τώρα λοιπόν σας λέω, πάρτε την απόφαση του Eurogroup του Νοεμβρίου του 2014 για την προληπτική πιστωτική γραμμή, κρατήστε την και εάν βρεθεί η χώρα στην ανάγκη να τη συγκρίνει με την υβριδική προληπτική γραμμή του Αυγούστου του 2018, όπου η Ελλάδα δεν θα έχει πλάτες του ESM και της Ευρωζώνης, βγαίνοντας στις αγορές, θα κάνετε σύγκριση για να δείτε τι επίπτωση έχει η μία πολιτική σε σχέση με την άλλη, ως προς το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, άρα ως προς τη δυνατότητα να αναπνεύσει η οικονομία, να απαλλαγεί από δημοσιονομικούς φραγμούς, να λειτουργήσει πράγματι δημιουργικά. Αυτό είναι το μεγάλο ζήτημα.

Γιατί, τώρα τι σας λένε; Τι μας λένε ως χώρα; «Εντάξει, δεν θα υπάρχει προληπτική γραμμή, δεν θα υπάρχει χρηματοδότηση, θα υπάρχουν μέτρα για το χρέος». Τι μέτρα για το χρέος; Μέτρα για το χρέος τα οποία είναι η συνέχεια των μέτρων του 2012. Οι παραμετρικές αλλαγές γίνονται επάνω στο δεύτερο πρόγραμμα, το δεύτερο δάνειο και θα γίνουν στο μέλλον και επάνω στο πρώτο πρόγραμμα, στο GLF. Δεν γίνονται επάνω στο τρίτο πρόγραμμα, γιατί η ευελιξία και η δυναμική έχει διασφαλιστεί το 2012. Αλλά τα μέτρα για το χρέος έχουν σημασία όταν είναι ολοκληρωμένα και εφάπαξ και παράγουν αποτέλεσμα, είτε ονομαστικό με κούρεμα, είτε σε παρούσα αξία, αλλά δεδομένο, συντελεσμένο. Όταν σε εξαρτά και σου λέει, «θα σου δίνω μικρές διευκολύνσεις και αφέσεις ανάλογα με την πορεία», στην πραγματικότητα ακυρώνει ένα πολύ μεγάλο μέρος της αναπτυξιακής δυναμικής που μπορείς να έχεις και σε κρατά αιχμάλωτο.

Σας είπα κατά την πρόσφατη συζήτηση με αφορμή το Ινστιτούτο Βενετίας, μπράβο που κάνετε το swap των ομολόγων, θα δείτε ότι θα λειτουργήσει θετικά και λειτουργεί θετικά. Ποιων ομολόγων είναι αυτό το swap; Των «κακών, τραγικών ομολόγων του PSI» ε; Του αγγλικού δικαίου. Των «καταστροφικών ομολόγων». Είναι τα ομόλογα για τα οποία επαίρεστε τώρα ότι έχουν πολύ καλύτερες, μικρότερες αποδόσεις και μικρότερα spreads, ότι ανοίγουν το δρόμο προς τις αγορές. Μα αυτό συμβαίνει επειδή είναι 12 δισεκατομμύρια όλα κι όλα και επειδή υπάρχει το περιβάλλον του QE που δεν υπήρχε τις προηγούμενες φορές. Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό; Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν τα ομόλογα αυτά και γιατί είναι εμπορεύσιμα υπό αυτούς τους όρους.

Τι σχέση έχουν αυτά, δηλαδή αυτή η άτεχνη, η άκομψη προσχώρηση στη δική μας λογική με αυτά που λέγατε χωρίς επίγνωση, με απόλυτη ανευθυνότητα και τα οποία είναι στο υπόστρωμα της σκέψης σας; Δεν νιώθετε την ανάγκη ούτε τώρα να πείτε ένα συγνώμη για τις συκοφαντίες και τις χυδαιολογίες; Συγνώμη από τον ελληνικό λαό, βεβαίως.

Χωρίς εθνική αποταμίευση, χωρίς τραπεζικό σύστημα που λειτουργεί, πραγματική ανασυγκρότηση της οικονομίας δεν υπάρχει και αυτό δεν το βοηθάτε λόγω των πολιτικών σας συμπεριφορών και της βαθιάς αντίφασης στην οποία είστε εγκλωβισμένοι, διότι το ακροατήριό σας δεν μπορεί να ακούσει μία ενιαία και συνεκτική ιστορία. Γίνατε ευρωπαϊστές, εκσυγχρονιστές, ρεαλιστές, φιλοευρωπαίοι, σοσιαλδημοκράτες, φιλοεπιχειρηματικοί, φιλοεπενδυτικοί, φιλοαμερικάνοι, τι έχετε γίνει, όλα αυτά; Δεν είναι τόσο απλό, είναι θα έλεγα λίγο grottesca, λίγο κωμική η ιστορία αυτή. Μπορεί να συμφωνείτε με ευκολία με κάποιους εκπροσώπους του επιχειρηματικού κεφαλαίου που θέλουν διευκολύνσεις, αλλά είστε καταδικασμένοι να επαμφοτερίζετε, να κλείνετε το αντισυστημικό σας μάτι, γιατί μόνον έτσι μπορεί να απευθυνθείτε στο κοινωνικό ακροατήριο που έχετε επιλέξει και γι’ αυτό οδηγείσθε σε υδραργυρική πολιτική, χωρίς αξίες και χωρίς στρατηγική.

Η υποχώρησή σας στο μέτωπο της οικονομίας, αυτή η ταπεινωτική υποχώρηση, πρέπει να αντισταθμιστεί με άνοιγμα του μετώπου κατά των θεσμών, κατά της δικαιοσύνης, κατά του Συντάγματος: δημοψήφισμα για το Σύνταγμα ώστε να συγκροτηθούν νέα μέτωπα, νέες ρίξεις. Και προβλέπω ότι δυστυχώς οι εκλογές όταν γίνουν, θα γίνουν σε κλίμα θεσμικής ρήξης για να έχετε αφήγημα, δεν θα είναι το αφήγημα το success story που δεν αφορά το κοινωνικό σας ακροατήριο. Αυτό, όμως, δεν συνιστά εθνική στρατηγική επανόδου στην κανονικότητα, αναπαράγει τη στασιμοχρεωκοπία.

Υπάρχει φυσικά άλλη πολιτική που οδηγεί στην Ελλάδα μετά το μνημόνιο, αυτή που υπηρετήσαμε και που πρέπει να ολοκληρωθεί.

Οι προϋποθέσεις είναι γνωστές, οι δημοσιονομικές, οι χρηματοοικονομικές, αλλά βεβαίως προέχουν οι πολιτικές, δηλαδή η αλλαγή των συσχετισμών, η ανάδειξη μίας άλλης κυβέρνησης που πρέπει να συγκροτηθεί στη βάση της εθνικής στρατηγικής. Αλλά και αυτό δεν αρκεί, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, οι κοινωνικές προϋποθέσεις είναι δύσκολες. Η κοινωνία έτσι πώς την έχετε εκπαιδεύσει, κατά μεγάλο ποσοστό, δεν μπορεί να αποδεχθεί μία άλλη πολιτική, μία εθνική πολιτική συστράτευσης, ένα μεταρρυθμιστικό πρόταγμα, μία πανστρατιά αλλαγής του τρόπου λειτουργίας του κράτους, της κοινωνίας, του πολιτικού συστήματος ώστε να έχουμε την ανταγωνιστική Ελλάδα του μέλλοντος.

Η ζημιά που έχει γίνει αυτά τα χρόνια, από το 2015 και μετά, είναι μεγάλη, δημοσιονομική, χρηματοπιστωτική, αναπτυξιακή, κυρίως όμως η ζημιά αφορά τον τρόπο σκέψης της κοινωνίας, τη δυνατότητα υιοθέτησης ενός εθνικού στόχου χωρίς αμφιθυμίες, χωρίς κόλπα και χωρίς ψευδαισθήσεις. Αυτό είναι το ζητούμενο και σημασία έχει να ψηφισθεί το νωρίτερο δυνατό, από μία άλλη πλειοψηφία, ένας προϋπολογισμός που θα εκφράζει αυτήν την εθνική αντίληψη.-

Video: https://vimeo.com/247832550

https://www.evenizelos.gr/414-parliament/speechesintervention/speeches2017/5702-vouli-oxi-mono-den-exoume-kathari-eksodo-alla-koroidevomaste.html