Ομιλία του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκου Μητσοτάκη στο 4ο Προσυνέδριο του Κόμματος στο Ηράκλειο Κρήτης

Αθήνα, 8 Νοεμβρίου 2017

Ομιλία του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκου Μητσοτάκη

στο 4ο Προσυνέδριο του Κόμματος στο Ηράκλειο Κρήτης

Κύριε Περιφερειάρχα, κύριε Δήμαρχε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, φίλες και φίλοι, συντοπίτισσες και συντοπίτες σας ευχαριστώ για αυτή την πάρα πολύ θερμή υποδοχή. Σας ευχαριστώ για το θερμό σας χειροκρότημα, σας ευχαριστώ για την αγάπη που δείχνετε στο πρόσωπό μου. Σας ευχαριστώ για τη στήριξη στη μεγάλη μας παράταξη, στη μεγάλη μας πολιτική οικογένεια, στη Νέα Δημοκρατία.

Θέλω να ξεκινήσω λέγοντας ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Κωστή Χατζηδάκη, στην Οργανωτική Επιτροπή, στον Λευτέρη Αυγενάκη, για την εξαιρετική οργάνωση του 4ου Προσυνεδρίου μας με θέμα τις επιχειρήσεις και την επανεκκίνηση της οικονομία. Μετά από τρεις πολύ πετυχημένες προσυνεδριακές πρωτοβουλίες που αναλάβαμε για τους πιο αδύναμους, για την παιδεία, για την εργασία, είμαστε, σήμερα, εδώ στο Ηράκλειο, στην Κρήτη, να μιλήσουμε για τις επιχειρήσεις και για το πώς θα ξαναπάρει μπροστά η παραγωγική διαδικασία της οικονομίας μας. Όπως είδατε και, σήμερα, κάναμε κάτι διαφορετικό. Δεν επιλέξαμε τους κλασικούς μονόλογους πολιτικών στελεχών. Δώσαμε το βήμα σε ανθρώπους της αγοράς, τους ζητήσαμε να εμπλουτίσουν το δικό μας πολιτικό λόγο με τις σκέψεις τους, τις προτάσεις τους και τις ιδέες τους. Με άλλα λόγια, φίλες και φίλοι, η Νέα Δημοκρατία έχει στραμμένο το βλέμμα της στο μέλλον. Είμαστε εδώ να μιλήσουμε για τον αγώνα εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων και ανθρώπων που προσπαθούν, καταρχάς, να επιβιώσουν και στη συνέχεια να διακριθούν στη σημερινή Ελλάδα της υπερφορολόγησης και της μεγάλης γραφειοκρατικής δυσκολίας. Για αυτούς μιλήσαμε σήμερα, για τα προβλήματά τους, για τις έννοιες τους, για τις φιλοδοξίες τους, για τα οράματά τους.

Την ίδια εποχή, δυστυχώς, και την ίδια ώρα που εμείς μιλάμε για το μέλλον, κάποιοι επιδιώκουν, όχι απλά να ανακυκλώνουν το παρελθόν, αλλά να βρίσκουν ένα βολικό άλλοθι στα προβλήματα που οι ίδιοι έχουν δημιουργήσει πετώντας λάσπη και συκοφαντώντας τους πολιτικούς τους αντιπάλους. Τους λέω, λοιπόν, να σηκώσουν το βλέμμα τους, να με κοιτάξουν στα μάτια και αν θέλουν να χτυπήσουν κάποιον να χτυπήσουν εμένα και όχι τη γυναίκα μου. Ξέρετε ο μεγάλος Κρητικός συγγραφέας, ο συντοπίτης μας, ο Νίκος Καζαντζάκης είχε πει μία σοφή κουβέντα: «Το ψέμα είναι ανανδρία». Το ψέμα είναι ανανδρία. Και θα σας έλεγα ότι το να επιτίθεται κανείς πλαγίως, συχνά και με υπονοούμενα, στη σύζυγο του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, μία γυναίκα η οποία δεν έχει δώσει ποτέ δικαιώματα, η οποία έχει διακριθεί στον ιδιωτικό τομέα, η οποία προσπαθεί να χτίσει τη δική της επιχειρηματική δραστηριότητα, αυτό είναι διπλή ανανδρία, φίλες και φίλοι.

Θέλω να ξαναπώ κάτι το οποίο είχα την ευκαιρία να το πω και στην τελευταία συζήτηση στη Βουλή την περασμένη Παρασκευή για τα ζητήματα της ανομίας και της αύξησης της εγκληματικότητας. Είχα πει τότε στον κύριο Τσίπρα ότι δεν είναι ντροπή να κάνει κάποιος εκλογές. Εκλογές έχουν χάσει εν ενεργεία πρωθυπουργοί πολύ πιο ικανοί από τον κ. Τσίπρα. Αυτό που είναι ντροπή είναι να προσπαθεί κάποιος να διασωθεί με λάσπη, με παραπληροφόρηση, με χυδαιότητες, χρησιμοποιώντας ένα παρακράτος το οποίο ο ίδιος οικοδομεί μόνο και μόνο για να συκοφαντήσει τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Εμείς όμως δεν θα μιλήσουμε άλλο για όλα αυτά. Δεν θα  μιλήσουμε  άλλο για όλα αυτά διότι πιστεύω βαθιά ότι το τελευταία που χρειάζεται σήμερα η χώρα είναι να ξαναμπεί σε ένα νέο κύκλο εσωστρέφειας και εκατέρωθεν αντιπαραθέσεων που τελικά δεν ενδιαφέρουν τους πολίτες. Αυτό το οποίο περιμένουν οι πολίτες από εμάς είναι σχέδιο, όραμα, συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς θα γίνει η  δική σας ζωή καλύτερη. Διότι αξίζουμε καλύτερα, φίλες και φίλοι, και με Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας μπορούμε πολύ καλύτερα από αυτό το οποίο βιώνουμε σήμερα.

Το αντικείμενό μας, λοιπόν, σήμερα ήταν οι επιχειρήσεις και η επανεκκίνηση της οικονομίας. Και χαίρομαι πολύ που και σήμερα μας δόθηκε η δυνατότητα να δώσουμε το βήμα στους ίδιους τους επιχειρηματίες, στους αφανείς ήρωες της σημερινής Ελλάδος. Γιατί το να ασκεί κανείς επιχειρηματική δραστηριότητα σήμερα στη χώρα μας δεν είναι, φίλες και φίλοι, μία απλή υπόθεση. Και θέλω να επαναλάβω ότι για πρώτη φορά στο δημόσιο διάλογο ακούγονται με τόση ένταση κάποιες απλές αλήθειες τις οποίες, όμως, αξίζει να επαναλαμβάνουμε με συστηματικότητα μέχρι να γίνουν κοινός τόπος σε κάθε Ελληνίδα και σε κάθε Έλληνα. Ποιες είναι αυτές; Ο πλούτος, φίλες και φίλοι, παράγεται από την ιδιωτική οικονομία, όχι από το Δημόσιο. Οι επιχειρήσεις που επενδύουν δημιουργούν θέσεις απασχόλησης για τους πολλούς. Οι επιχειρήσεις οι οποίες πηγαίνουν καλά είναι οι επιχειρήσεις, οι οποίες, ταυτόχρονα, έχουν και ευχαριστημένους εργαζόμενους.

Με άλλα λόγια, εάν δεν πάρει μπροστά η μηχανή της ιδιωτικής οικονομίας, αν δεν μπορέσουμε να προσελκύσουμε σημαντικές επενδύσεις στη χώρα, δεν θα μπορέσουμε να βγούμε από τον φαύλο κύκλο. Δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της μεγάλης ανεργίας, δεν θα μπορέσουμε να φέρουμε πίσω τα εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά τα οποία έφυγαν στο εξωτερικό τα χρόνια της κρίσης. Και είναι πραγματικά κρίμα, φίλες και φίλοι, γιατί η χώρα μας σήμερα πλησιάζει το 2018. Βρισκόμαστε στον όγδοο χρόνο μίας παρατεταμένης κρίσης. Είμαστε η μόνη χώρα η οποία παραμένει σε μνημόνια. Η πρώτη χώρα, η οποία μπήκε σε μνημόνιο και η τελευταία, η οποία θα βγει από τα Μνημόνια όταν όλοι οι ανταγωνιστές μας έχουν ήδη περάσει αυτό τον κύκλο. Και είναι πραγματικά κρίμα που η χώρα έχασε τουλάχιστον τρία χρόνια αναπτυξιακής δυναμικής από τους απίστευτους πειραματισμούς μίας Κυβέρνησης μαθητευόμενων μάγων, που στις αρχές του 2015 εκτροχίασαν την ανάπτυξη, την οποία είχε η τότε οικονομία, μας οδήγησαν σε τρίτο αχρείαστο μνημόνιο και κόστισαν συνολικά στην ελληνική οικονομία 100 δις ευρώ. Επαναλαμβάνω, 100 δις ευρώ μας στοίχισε και εξακολουθεί να μας στοιχίζει αυτή η περιπέτεια.

Η ελληνική οικονομία θα μπορούσε και θα έπρεπε, σήμερα, να αναπτύσσεται με ρυθμούς υψηλότερους από το μέσο όρο της ευρωζώνης, όπως αναπτυσσόταν το 2014. Αντ’ αυτού αναπτυσσόμαστε, φίλες και φίλοι, με τον χαμηλότερο ρυθμό στην Ευρωζώνη και πλησιάζουμε και συζητάμε για τη δήθεν έξοδο από τα προγράμματα, όταν όλοι γνωρίζουμε, και το γνωρίζετε και εσείς, ότι η σημερινή Κυβέρνηση έχει δεσμεύσει την χώρα σε πολύ υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα. Και το χειρότερο από όλα έχει ήδη ψηφίσει μέτρα ύψους 5,1 δις ευρώ, τα οποία θα μπουν σε εφαρμογή το 2019 και το 2020. Και τα μέτρα αυτά θα θίξουν τους πιο αδύνατους.  Οι πρόσθετες περικοπές συντάξεων, μείωση του αφορολόγητου, πρώτη φορά φόρο εισοδήματος σε ανθρώπους, οι οποίοι κερδίζουν 400 και 500 ευρώ. Αυτή είναι, δυστυχώς, φίλες και φίλοι, η παρακαταθήκη την οποία κληρονομεί ο κύριος Τσίπρας στην επόμενη Κυβέρνηση αυτού του τόπου.

Όταν, όμως, συζητάμε για επιχειρήσεις και για επανεκκίνηση της οικονομίας, το δικό μου το μυαλό δεν πηγαίνει μόνο στα νούμερα τα οποία σας ανέφερα. Αλλά πηγαίνει, κατ’ εξοχήν, στο μικρό και μεσαίο επιχειρηματία, ο οποίος σήμερα αισθάνεται ότι γονατίζει πραγματικά κάτω από το βάρος μίας άδικης υπερφορολόγησης. Του επιχειρηματία, ο οποίος αισθάνεται ότι δεν έχει πρόσβαση σε ένα τραπεζικό σύστημα το οποίο πρέπει να υπάρχει για να χρηματοδοτεί την ιδιωτική οικονομία. Του μικρού επιχειρηματία, ο οποίος μπορεί να είχε συσσωρεύσει κάποια χρέη στο παρελθόν, να θέλει με κάποιο τρόπο να τα ρυθμίσει και να βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν εξωδικαστικό συμβιβασμό, ο οποίος δεν δουλεύει στην πράξη.

Και σκέφτομαι και το νέο επιχειρηματία, τον απόφοιτο του εξαιρετικού Πανεπιστημίου Κρήτης, του εξαιρετικού Πολυτεχνείου  Κρήτης, ο οποίος μπορεί να σκέφτεται να ανοίξει τη δική του επιχείρηση αλλά δεν έχει ούτε χρηματοδοτικά εργαλεία ούτε  κατεύθυνση να το κάνει. Αυτούς σκεφτόμαστε, λοιπόν,  φίλες και φίλοι όταν μιλάμε για την επαναφορά της ελληνικής οικονομίας σε πραγματικούς αναπτυξιακούς ρυθμούς.

Οι στόχοι μας, και θέλω να το επαναλάβω εδώ από την Κρήτη, είναι στόχοι φιλόδοξοι. Η ελληνική οικονομία πρέπει να αναπτύσσεται μεταξύ 3% και 4% για αρκετά χρόνια, αν θέλει πραγματικά να μικρύνει την απόσταση που μας χωρίζει από την υπόλοιπη Ευρώπη. Και η ελληνική οικονομία πρέπει να προσελκύσει τα επόμενα 5 χρόνια 100 δις ευρώ. Επαναλαμβάνω 100 δις ευρώ σε ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις προκειμένου να γεφυρώσουμε χάσμα που μας χωρίζει από την Ευρώπη στο επίπεδο των επενδύσεων. Μπορούμε να το κάνουμε; Ναι, μπορούμε να το κάνουμε. Θα το κάνουμε, πρώτα από όλα, με μία Κυβέρνηση αποφασισμένη, συνεκτική, η οποία θα εφαρμόζει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, επειδή πραγματικά τις πιστεύει και όχι επειδή της επιβάλλονται από κάποιους ξένους, τρίτους, στα πλαίσια εφαρμογής κάποιου μνημονιακού προγράμματος.

Η χώρα χρειάζεται, φίλες και φίλοι, πάνω από όλα ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης. Και αυτό το εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης η Νέα Δημοκρατία το ξεδιπλώνει με μεγάλη συστηματικότητα, με μεγάλη μεθοδικότητα. Θα το θέσει στην κρίση του ελληνικού λαού, θα την εμπιστευτεί ο ελληνικός λαός και την επόμενη των εκλογών θα το εφαρμόσει με ταχύτητα, συνέπεια και αποτελεσματικότητα. Τι θα κάνουμε. Καταρχάς θα μειώσουμε τη φορολογία. Το λέμε ξεκάθαρα: Θα μειώσουμε τους φόρους. Θα μειώσουμε τον ΕΝΦΙΑ, θα μειώσουμε το φόρο εισοδήματος στις επιχειρήσεις, θα μειώσουμε το φόρο στα μερίσματα. Θα δώσουμε επενδυτικά κίνητρα, αυξημένες αποσβέσεις στους παραγωγικούς επιχειρηματίες, οι οποίοι θέλουν να επενδύσουν, θα δώσουμε την δυνατότητα να μεταφέρουν οι επιχειρήσεις φορολογικές ζημιές για μία δεκαετία. Θα δώσουμε σημαντικά φορολογικά κίνητρα για όσους επιχειρηματίες επενδύουν στην καινοτομία και στην τεχνολογία.

Πριν όμως μιλήσω για τον τρόπο με τον οποίο θέλω να εξειδικεύσω τις προτάσεις οι οποίες συζητήθηκαν σήμερα, θέλω να κάνω μία σύντομη αναφορά στην περίφημη ιστορία του κοινωνικού μερίσματος. Ξέρετε, ο κ. Τσίπρας επέβαλλε 15 δις πρόσθετα μέτρα, αχρείαστα  μέτρα, με το τρίτο Μνημόνιο και τα συμπληρωματικά Μνημόνια, τα οποία έχει υπογράψει και τώρα πανηγυρίζει γιατί μπορεί να επιστρέψει το 10% αυτού, 1,5 δις, πίσω σε αυτούς από τους οποίους τα πήρε. Δεν υπάρχει κανείς λόγος να πανηγυρίζουμε για την επίτευξη υπερπλεονασμάτων διότι αυτή, δυστυχώς, στηρίχθηκε στην εξοντωτική φορολόγηση των συνεπών φορολογούμενων, οι οποίοι για άλλη μια φορά κλήθηκαν να σηκώσουν το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής. Αυτό το υπερπλεόνασμα δημιουργήθηκε από τη μη χορήγηση εκατοντάδων χιλιάδων συντάξεων και από την πλήρη καθυστέρηση του Κράτους να ανταποκριθεί στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του.

Από τη στιγμή, όμως, που πετύχουμε ένα υπερπλεόνασμα, είναι σημαντικό να προσδιορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο αυτό το υπερπλεόνασμα θα επιστραφεί στην ελληνική κοινωνία και ιδίως σε αυτούς που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Θέλω να είμαι απολύτως ξεκάθαρος. Εντός των επόμενων ημερών η Νέα Δημοκρατία θα καταθέσει μία πολύ συγκεκριμένη τροπολογία παρουσιάζοντας τη δική μας πρόταση για τον τρόπο κατανομής του υπερπλεονάσματος που θα προκύψει στο τέλος του 2017. Και λέμε τρία πράγματα:

Πρώτον, εφάπαξ βοήθημα στους μακροχρόνιας εγγεγραμμένους του ΟΑΕΔ με εισοδηματικά κριτήρια ώστε να μπορέσουμε να στηρίξουμε αυτούς τους συμπολίτες μας που σήμερα αντιμετωπίζουν με τη μεγαλύτερη ένταση το φάσμα της φτώχειας.

Δεύτερον, εφάπαξ επιστροφή ΕΝΦΙΑ σε όλους τους Έλληνες πολίτες που πλήρωσαν ΕΝΦΙΑ το 2017.  Αλλά με τρόπο όχι οριζόντιο, όχι ίδια επιστροφή σε όλους.  Έως 30% επιστροφή σε αυτούς που πληρώνουν ΕΝΦΙΑ ως 500 ευρώ, στους πιο αδύναμους συμπολίτες μας. Έως 20% επιστροφή σε αυτούς που πληρώνουν ΕΝΦΙΑ έως 1.500 ευρώ στα μεσαία εισοδήματα και 10% επιστροφή σε αυτούς που πληρώνουν ΕΝΦΙΑ πάνω από 1.500 ευρώ έτσι ώστε και με αυτόν τον τρόπο όλοι θα ωφεληθούν αλλά περισσότερο θα ωφεληθούν οι πιο αδύναμοι συμπολίτες μα. Και τα χρήματα, κάποια χρήματα, θα επιστρέψουν πίσω σε αυτούς από τους οποίους οι κύριοι των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τα πήραν με αυτό τον βάναυσο τρόπο.

Και τρίτον, εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες ώστε να μπορέσουμε, επιτέλους, να διοχετεύσουμε πραγματική ρευστότητα στην αγορά και να παύσουν να αναστενάζουν οι επιχειρήσεις επειδή το Κράτος τους οφείλει και τους οφείλει σημαντικά ποσά.

Δεν έχω την δυνατότητα ούτε το χρόνο να καλύψω όλες τις ενότητες οι οποίες θίχτηκαν σήμερα στο πλαίσιο του προγραμματικού μας λόγου για τις επιχειρήσεις και την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Θέλω να σταθώ, όμως, σε ορισμένες ενότητες τις οποίες τις θεωρώ εξαιρετικά σημαντικές.  Ένα παράπονο το οποίο ακούω από πολλούς συμπολίτες μας επιχειρηματίες έχει να κάνει με το πρόβλημα της υπερχρέωσης επιχειρήσεων που υπό κανονικές συνθήκες θα μπορούσαν να είναι υγιείς και κερδοφόρες αλλά έχουν συσσωρεύσει τόσο μεγάλα χρέη που αυτή τη στιγμή είναι πια αδύνατο να ανταποκριθούν.

Έκανα μια αναφορά πριν στον εξωδικαστικό συμβιβασμό έτσι όπως αυτός τουλάχιστον έχει δρομολογηθεί από την Κυβέρνηση.  Όπως έχουμε πει πολλές φορές είναι ένα πρόγραμμα είναι μια μέθοδος η οποία δεν δουλεύει. Έχουμε καταθέσει και έχουμε αναλύσει, έχουμε παρουσιάσει με μεγάλη λεπτομέρεια τη δική μας πρόταση για το πώς αντιλαμβανόμαστε την ελάφρυνση επιχειρήσεων μέσα από τη εισαγωγή ενός απλοποιημένου μηχανισμού ρύθμισης και διαγραφής οφειλών που θα αντικαταστήσει το γραφειοκρατικό, αναποτελεσματικό εξωδικαστικό μηχανισμό  που έχει προωθήσει η Κυβέρνηση.

Το ονομάζουμε αυτό το πρόγραμμα «Δεύτερη ευκαιρία» και η πρότασή μας είναι πολύ απλή.  Τα πιστωτικά ιδρύματα, οι τράπεζες είναι αυτές οι οποίες θα προσδιορίσουν το ύψος του «κουρέματος» της οφειλής των επιχειρήσεων προς τις τράπεζες και εφόσον επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών, το ποσό της διαγραφής θα συμπαρασύρει και τις οφειλές του Δημοσίου, προσαυξήσεις και πρόστιμα προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία. Θέλω να τονίσω ότι από μια τέτοια ρύθμιση εξαιρούνται φυσικά πρόστιμα που αφορούν φοροδιαφυγή ή απάτη σε βάρος του Δημοσίου ή απάτη σε βάρους φορέα κοινωνικής ασφάλισης. Και προϋπόθεση φυσικά είναι ο επαγγελματίας να βρίσκεται σε λειτουργία και να υποβάλει φορολογικές δηλώσεις και ισολογισμούς χρήσεις.  Είναι μια λύση πολύ πιο απλή από τη λύση του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Είναι μια λύση, η οποία μεταθέτει το βάρος της ρύθμισης σε αυτούς που γνωρίζουν καλύτερα τις πραγματικές δυνατότητες μιας επιχείρησης να επιβιώσει και αυτές να είναι οι τράπεζες. Και με αυτόν τον τρόπο μπορεί να δοθεί μια λύση πακέτο συνολική για όλες τις ανάγκες μιας επιχείρησης η οποία για διαφόρους λόγους έχει βρεθεί αντιμέτωπη με το φάσμα εξυπηρέτησης υπερβολικών οφειλών.

Θέλω στη συνέχεια να πω δυο λόγια για τον τομέα της μεταποίησης και της βιομηχανικής παραγωγής.  Το λέω αυτό διότι πολλές φορές έχουμε την εντύπωση στη χώρα μας ότι το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης στο οποίο προσβλέπουμε είναι ένα μοντέλο το οποίο είναι αποκλειστικά εξαρτημένο από τον τουρισμό και από τον πρωτογενή τομέα ή εν γένει από τις υπηρεσίες. Επιτρέψτε μου να σας πω, κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι, ότι αυτή είναι μια λανθασμένη προσέγγιση. Η χώρα έχει μεταποιητική βάση. Η Κρήτη έχει παραγωγική βάση. Η Κρήτη έχει εξαιρετικές παραγωγικές μεταποιητικές, εξαγωγικές, καινοτόμες μονάδες που μπορούν και διακρίνονται επάξια στον διεθνή ανταγωνισμό. Η χώρα μας πρέπει να στηρίξει τη μεταποίηση, πρέπει να στηρίξει τη βιομηχανία και πρέπει να δώσει τη δυνατότητα να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις στον τομέα αυτό. Πώς θα γίνει όμως αυτό;  Δεν γίνεται από την μια στιγμή στην άλλη.  Χρειάζονται ορισμένες βασικές προϋποθέσεις. Σε όλες τις παρουσιάσεις - που είχα την ευκαιρία να ακούσω σήμερα - επαναλαμβάνεται μονότονα η ίδια κουβέντα. Γραφειοκρατία, περίπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης. Εμείς λοιπόν λέμε κάτι απλό. Ξεκινώντας με τις στρατηγικές επενδύσεις να υπάρχει μια κεντρική αρχή, σε επίπεδο Υφυπουργού, που όταν για οποιοδήποτε λόγο δεν τηρούνται αποκλειστικές προθεσμίες η αρμοδιότητα θα φεύγει από τις υπηρεσίες. Θα πηγαίνει σε αυτήν τη μια αρχή η οποία θα μπορεί να αδειοδοτεί τις επενδύσεις έτσι ώστε να μην υπάρχει η καθυστέρηση η οποία παρατηρείται σήμερα από πολλαπλές υπηρεσίες που συχνά καθυστερούν αδειοδοτικές διαδικασίες.

Εμείς θα απλοποιήσουμε συνολικά τη διαδικασία αδειοδότησης, θα απλοποιήσουμε τη διαδικασία των χρήσεων γης, θα μπορέσουμε να εμπλέξουμε τον ιδιωτικό τομέα στην διαδικασία της αδειοδότησης ώστε αυτό να μην αποτελεί μόνο το προνόμιο του Δημοσίου. Θα δημιουργήσουμε πολλές και καλές νέες δουλειές σε αυτήν την κατεύθυνση και φυσικά θα προωθήσουμε - αγαπητέ κύριε Περιφερειάρχα και ξέρετε πόσο σημαντικό είναι αυτό - ένα σύγχρονο χωροταξικό και πολεοδομικό πλαίσιο έτσι ώστε κάθε επένδυση να αξιολογείται μόνο με βάση το περιβαλλοντικό και κοινωνικό της αποτύπωμα.

Θα απλοποιήσουμε τις χρήσεις γης σε τέσσερις και θα μπορέσουμε επίσης να δώσουμε τη δυνατότητα στις βιομηχανικές και βιοτεχνικές περιοχές - στις οποίες επιμένω ιδιαίτερα - να μπορούν να προσελκύουν επενδύσεις με πολύ απλές αδειοδοτικές διαδικασίες. Ώστε να φέρουμε περισσότερες μεταποιητικές επιχειρήσεις εντός βιομηχανικών ζωνών όπου θα έπρεπε να λειτουργούν και θα πρέπει να απολαμβάνουν οικονομίες κλίμακος.

Θα ασχοληθούμε σοβαρά με το ζήτημα της ενέργειας και της μείωσης του κόστους ενέργειας που αποτελεί τροχοπέδη και ανασταλτικό παράγοντα για πολλές βιομηχανικές επιχειρήσεις. Θα απελευθερώσουμε την αγορά ενέργειας σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές επιταγές. Θα επιτρέψουμε την είσοδο στρατηγικού επενδυτή στον ΑΔΜΗΕ ώστε να ολοκληρωθούν οι μεγάλες επενδύσεις υποδομών, να ενωθεί επιτέλους ενεργειακά η Κρήτη με την υπόλοιπη Ελλάδα, ώστε να μπορεί να γίνει μια ατμομηχανή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ο ανταγωνισμός από μόνος του είναι αυτός ο οποίος θα μπορέσει να διευκολύνει τις επιχειρήσεις να έχουν πρόσβαση σε φτηνότερη ενέργεια.

Μια συζήτηση την οποία κάναμε σήμερα και τη βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η συζήτηση η οποία αφορά την εξωστρέφεια και την καινοτομία. Ξέρετε, η Ελλάδα, δεν πρόκειται ποτέ να είναι διεθνώς ανταγωνιστική αν στηρίζεται στο φτηνό κόστος εργασίας. Αυτή δεν είναι μια στρατηγική βιώσιμη για τη χώρα μας. Η Ελλάδα θα είναι ανταγωνιστική σε προϊόντα και υπηρεσίες αν παράγει προϊόντα και υπηρεσίες που μπορούν να είναι ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές. Και αυτό, κυρίες και κύριοι, σημαίνει καινοτομία και σημαίνει εξωστρέφεια.  Καινοτομία δεν σημαίνει κατ΄ ανάγκη μια εφεύρεση υψηλής τεχνολογίας η οποία μπορεί να προκύψει από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, το Ι.Τ.Ε,, το οποίο κάνει πραγματικά μια εξαιρετική ερευνητική δουλειά.

Καινοτομία μπορεί να είναι και ένας καλύτερος τρόπος να μαζεύεις τις ελιές σου. Το λέω γιατί είδα μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα παρουσίαση στη διπλανή αίθουσα και το πώς μπορούμε, εξορθολογίζοντας λίγο τα μηχανήματά μας, να μειώσουμε το κόστος παραγωγής και να  μπορέσουν μικρές εγκαταστάσεις να είναι πιο ανταγωνιστικές. Άρα, η καινοτομία και η εξωστρέφεια είτε μιλάμε για προϊόντα, είτε μιλάμε για επιχειρήσεις, είτε μιλάμε για υπηρεσίες είναι στον πυρήνα της πολιτικής μας και αποτελεί κεντρική προτεραιότητα στήριξης.

Θέλουμε να διευκολύνουμε, το λέμε ξεκάθαρα, τις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Και ξέρω ότι έχουμε πολλές εξαγωγικές επιχειρήσεις και σήμερα εδώ μαζί μας. Τα προβλήματα τα οποία μας αναφέρεται είναι πολύ συνηθισμένα. Θέλουμε να επεκτείνουμε τα ωράρια των τελωνείων, θέλουμε να ενοποιήσουμε όλες τις δομές εξωστρέφειας σε μια κεντρική δομή. Θέλουμε οι πρεσβείες μας στο εξωτερικό να μην ασχολούνται μόνο με τα ζητήματα της υψηλής γεωπολιτικής, αλλά να ασχολούνται με την προώθηση των εμπορικών κέντρων, να είναι οι πρεσβευτές των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό και να αξιολογούνται και οι πρέσβεις ανάλογα με τη δυνατότητά τους και τα αποτελέσματα που φέρνουν στον τομέα αυτό. Και βέβαια απόλυτη προτεραιότητα στην ταχεία επιστροφή του Φ.Π.Α. στους εξαγωγείς.

Από εκεί και πέρα έχουμε πολλές ιδέες και πολλές προτάσεις για το πώς θα στηρίξουμε την καινοτομία, τη νέα επιχειρηματικότητα και  τους νέους ανθρώπους οι οποίοι θα πάρουν το ρίσκο σήμερα  - κόντρα στο ρεύμα των καιρών - να ασχοληθούν με την επιχειρηματικότητα. Να πάρουν το ρίσκο να επενδύσουν σε νέες επιχειρηματικές προσπάθειες και να τολμήσουν να κάνουν αυτό το σημαντικό βήμα. Ξέρετε,  συναντώ συνέχεια νέους ανθρώπους οι οποίοι μου λένε μια απλή κουβέντα: «Πριν από κάποια χρόνια μπορεί να θέλαμε να γίνουμε Δημόσιοι υπάλληλοι. Σήμερα όλοι καταλαβαίνουμε ότι το Δημόσιο θα προσλαμβάνει λίγους ανθρώπους και εξαιρετικά επιλεκτικά, άρα δώσε μου τη δυνατότητα, επίτρεψέ μου, να μπορέσω και εγώ να επιχειρήσω, να κάνω τη δική μου επιχείρηση, να πάρω το ρίσκο αυτό και να ανταμειφθώ ανάλογα με τον κόπο και την προσπάθεια την οποία βάζω σε αυτή τη δραστηριότητα». Σχεδιάζουμε πολλά καινούργια χρηματοδοτικά εργαλεία, καθώς και μια δραστική απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης καινούργιων επιχειρήσεων ώστε να μπορούμε να δώσουμε σε αυτά τα νέα παιδιά την ευκαιρία να επιχειρήσουν για πρώτη φορά.

Δεν θα αναφερθώ εδώ εκτενώς - γιατί είχα την ευκαιρία να αναφερθώ σε προηγούμενο Προσυνέδριο  - στο πόσο σημαντικό θεωρώ τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας. Το λέω στον τόπο μου, στην πατρίδα μου στην Κρήτη, όπου έχουμε δυο εξαιρετικά Πανεπιστήμια και ένα εξαιρετικό Τ.Ε.Ι., που αν είχαν λίγους περισσότερους βαθμούς ελευθερίας θα μπορούσαν πολύ καλύτερα να στηρίξουν την τοπική παραγωγή, την τοπική οικονομία και να εναρμονίσουν τα προγράμματα σπουδών τους με βάση τις πραγματικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής οικονομίας. Αυτό είναι κάτι που θα το κάνουμε. Θα απελευθερώσουμε τα Πανεπιστήμια από τον ασφυκτικό βραχνά του κρατικού ελέγχου. Θα δώσουμε τη δυνατότητα στα Πανεπιστήμια να αξιοποιήσουν καλύτερα την περιουσία τους, όπως οφείλουν να κάνουν, και θα επιτρέψουμε στους φοιτητές στα Πανεπιστήμια να μπορούν μέσα από προγράμματα πρακτικής άσκησης να μπαίνουν στον κόσμο των επιχειρήσεων από πιο νωρίς. Να καταλαβαίνουν τι σημαίνει να δουλεύεις για μια επιχείρηση, ώστε να τους εμφυσήσουμε αυτή την ιδέα της επιχειρηματικότητας και να τους δώσουμε παραπάνω εφόδια, αν επιθυμήσουν να ακολουθήσουν αυτό το δρόμο, να έχουν αυξημένες δυνατότητες επιτυχίας.

Θέλω τώρα να έρθω στο κομμάτι του τουρισμού. Και δεν θα μπορούσα να μην αφιερώσω λίγες σκέψεις στον τουρισμό εδώ στην Κρήτη, καθώς ο τουρισμός είναι, ήταν ι και θα είναι στο μέλλον η ναυαρχίδα της ανάπτυξης της Κρήτης, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Είναι ο πιο σημαντικός κλάδος για την ελληνική οικονομία και θα παραμείνει ο πιο σημαντικός κλάδος για την ελληνική οικονομία. Και πράγματι τα τελευταία χρόνια είχαμε πολύ καλές επιδόσεις στον τουρισμό σε μεγάλο βαθμό, όμως και θέλω να το τονίσω αυτό, λόγω ιδιαίτερων γεωπολιτικών συνθηκών.  Το είπε ο κ. Οικονόμου και είχε απολύτως δίκιο. Αυτή η ευκαιρία δεν θα είναι πάντα μαζί μας, θα αλλάξει κάποια στιγμή ο γεωπολιτικός χάρτης. Αγορές που έχουν βγει σήμερα από τον τουριστικό ανταγωνισμό θα ξαναμπούν στον τουριστικό ανταγωνισμό και θα πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτό το παράθυρο ευκαιρίας που μας παρουσιάζεται για να θωρακίσουμε το προϊόν μας, να το αναβαθμίσουμε, να το κάνουμε πιο ποιοτικό και να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ναι, θέλουμε περισσότερη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.  Και είμαστε σε έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με τον ΣΕΤΕ και με τους τουριστικούς φορείς για να ακούσουμε, όπως ακούσαμε και σήμερα, τους επιχειρηματίες του τουρισμού και να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη τις προτάσεις τους.

Θέλουμε τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και σε αυτό το οποίο αποκαλούμε branding της χώρας, το μάρκετινγκ της χώρας. Πώς πουλάμε αυτό το καταπληκτικό προϊόν το οποίο λέγεται Ελλάδα. Δεν γίνεται να αλλάζουμε την καμπάνια μας κάθε χρόνο. Δεν γίνεται να αλλάζουμε την ταυτότητα της χώρας κάθε χρόνο. Όλες οι σοβαρές χώρες καταλήγουν σε ένα σύνθημα, μια ταυτότητα χώρας και την υποστηρίζουν για μια δεκαετία. Αυτό θα το κάνουμε σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα. Θα αξιοποιήσουμε τα καινούργια κανάλια, την τεχνολογία η οποία αλλάζει άρδην τον τρόπο με τον οποίο διανέμεται το τουριστικό προϊόν. Θα συνδέσουμε και επιτρέψτε μου να επιμείνω λίγο σε αυτό γιατί το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό τον τουρισμό μας με τον πολιτισμό μας. Ο πολιτισμός παραμένει το μεγάλο αναξιοποίητο συγκριτικό πλεονέκτημα του ελληνικού τουρισμού και το βασικό όπλο το οποίο έχουμε στη διάθεσή μας για να μπορέσουμε να σπάσουμε την εποχικότητα του ελληνικού τουρισμού. Έχουμε εποχικό τουρισμό, διότι αυτές είναι οι κλιματολογικές μας συνθήκες, αλλά ο καθένας μπορεί να επισκέπτεται τη χώρα μας 12 μήνες το χρόνο αν η βασική του προτεραιότητα είναι να επισκεφθεί τα πολιτιστικά μας μνημεία και το μοναδικό πολιτιστικό θησαυρό τον οποίο έχουμε. Θα αναβαθμίσουμε τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε την πολιτιστική μας κληρονομιά. Θα συνδέσουμε τον τουρισμό με τον πολιτισμό, με τρόπο πολύ πιο αποτελεσματικό και πολύ πιο ουσιαστικό και θα πουλήσουμε ένα προϊόν «Ελλάδα», το οποίο θα είναι πολύ πιο πλήρες, πολύ πιο ολοκληρωμένο και πολύ πιο εναρμονισμένο με τον πλούτο της χώρας, αλλά και με τη μοναδική πολιτιστική μας παράδοση.

            Ταυτόχρονα, θα δώσουμε τη δυνατότητα και τα κίνητρα στους ξενοδόχους να μπορέσουν να αναβαθμίσουν και να βελτιώσουν τις υφιστάμενες ξενοδοχειακές τους μονάδες. Να το κάνουν με έναν τρόπο που είναι φιλικός προς το περιβάλλον. Είμαστε ανοιχτοί σε προτάσεις και σε σκέψεις που θα αντάλλασαν αυξημένο συντελεστή δόμησης για τα ξενοδοχεία με περιβαλλοντική αναβάθμιση των ίδιων των ξενοδοχείων. Να δώσουμε δηλαδή κάποια παραπάνω μέτρα, υπό την προϋπόθεση ότι τα ξενοδοχεία αναβαθμίζονται με τρόπο περιβαλλοντικά φιλικό. Οι προτάσεις που εξετάζουμε πιστεύουμε ότι μπορούμε να τις εφαρμόσουμε. Χρειαζόμαστε νέο χωροταξικό και για τον τουρισμό, αλλά χρειαζόμαστε και Περιφερειακά χωροταξικά. Με ενδιαφέρον βλέπω το καινούριο χωροταξικό για την Κρήτη. Και βλέπω πολλές, δεν συμφωνώ με όλες τις προτάσεις, αλλά συμφωνώ με πολλές, βλέπω μία πολύ ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία να φύγει η ανάπτυξη του νησιού μας από τα παράλια και να πάει περισσότερο στην ενδοχώρα και με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να ενισχύσουμε την εποχικότητα του τουρισμού.        

Αλλά, βέβαια όταν μιλάμε για τουρισμό και όταν μιλάμε ειδικά για τουρισμό στην Κρήτη, δεν μπορούμε να μην κάνουμε μία ειδική μνεία για τα μεγάλα έργα υποδομής. Όταν αναφέρομαι στο  βόρειο οδικό άξονα της Κρήτης στο ΒΟΑΚ, αναφέρομαι σε έναν δρόμο που σε πλήρη του ανάπτυξη θα συνδέει το Καστέλι με τη Σητεία. Είναι η πρώτη πολιτική προτεραιότητα της Νέας Δημοκρατίας και ο δρόμος αυτός θα γίνει. Υπάρχουν διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία και μέθοδοι που μπορούμε να συζητήσουμε. Μπορεί να γίνει και με την μορφή των πληρωμών διαθεσιμότητας. Θέλω να γνωρίζετε ότι αυτήν τη στιγμή όταν βλέπουμε τον αναπτυξιακό χάρτη της χώρας και βλέπουμε που υπάρχουν κενά στις υποδομές, το πρώτο μεγάλο κενό το οποίο υπάρχει, είναι ο βόρειος οδικός άξονας, είναι η υποστήριξη της Κρήτης και της ανάπτυξής της για τις επόμενες δεκαετίες με ένα δρόμο σύγχρονο, ποιοτικό και ασφαλή.

           

Όπως είναι φυσικά και το αεροδρόμιο στο Καστέλι. Και όπως είναι - δεν θέλω να το ξεχνάτε ποτέ αυτό όταν μιλάμε για έργα υποδομής - και τα σημαντικά έργα περιβάλλοντος και προστασίας του περιβάλλοντος, οι βιολογικοί καθαρισμοί, γιατί αν δεν προσέξουμε το σπάνιο περιβάλλον μας θα έχουμε υπονομεύσει, εμείς οι ίδιοι, την ανάπτυξη την οποία τόσο ευαγγελιζόμαστε. Λυπάμαι που θα το πω, στα έργα τα οποία έχουν να κάνουν με την προστασία του περιβάλλοντος, δυστυχώς και σε αυτά τα έργα, η απορρόφηση στα κοινοτικά κονδύλια είναι εξαιρετικά περιορισμένα.

Το τελευταίο κεφάλαιο το οποίο θέλω να θίξω σήμερα και στο οποίο αναφέρθηκαν πολλοί αξιόλογοι ομιλητές, είναι το κεφάλαιο το οποίο έχει να κάνει με το Κράτος και την οικονομία στη ψηφιακή εποχή. Ζούμε μία πρωτοφανή περίοδο τεράστιας τεχνολογικής προόδου, μοναδικής ίσως στην ιστορία της ανθρωπότητας, που θα αλλάξει δραστικά τον τρόπο με τον οποίον οργανώνουμε τις δουλειές μας, αλλά και την ίδια μας τη ζωή. Και το να μπορούμε να παρακολουθούμε αυτήν την ψηφιακή επανάσταση, δεν είναι μόνο αυτονόητη υποχρέωση, είναι συνθήκη επιβίωσης με την οικονομία μας. Επαναλαμβάνω, είναι συνθήκη επιβίωσης για την οικονομία μας.

Όταν μιλάμε για ψηφιακή επανάσταση, θυμηθείτε «4Δ»: Δίκτυα, Δημόσιο, δεξιότητες, δεδομένα. Η χώρα χρειάζεται σύγχρονα δίκτυα, είτε σταθερής, είτε κινητής τηλεφωνίας. Η χώρα χρειάζεται ένα Δημόσιο στο οποίο θα γίνει μία πραγματική ψηφιακή επανάσταση, ώστε να μπορεί κάθε  πολίτης να επικοινωνεί με το Δημόσιο ηλεκτρονικά, χωρίς να πηγαίνει να ταλαιπωρείται και να στήνεται σε ουρές για να προσκομίζει τα ίδια και τα ίδια πιστοποιητικά λες και βρισκόμαστε στη δεκαετία του 1980. Η ελληνική κοινωνία και οι επιχειρήσεις χρειάζονται εργαζόμενους και πολίτες με δεξιότητες. Ψηφιακές δεξιότητες.  Αναφέρθηκε σε κάποιο πάνελ πόσο μεγάλη δυσκολία έχουν οι επιχειρήσεις σήμερα να προσλαμβάνουν εργαζόμενους με τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Δεν μιλάμε για πολύ προχωρημένες γνώσεις. Οι δεξιότητες λοιπόν και ο ψηφιακός αναλφαβητισμός και η αντιμετώπισή του είναι κεντρική προτεραιότητα και το «4 Δ».

Για τα δεδομένα, τεχνικό ζήτημα, θα πω μία κουβέντα μόνο. Καθόμαστε πάνω σε πάρα πολλές βάσεις δεδομένων, οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν από τον ιδιωτικό τομέα και να μπορέσουν να δημιουργήσουν καινούριες επιχειρηματικές ευκαιρίες. Είμαστε στην εποχή των μεγάλων βάσεων δεδομένων και η επεξεργασία αυτών των δεδομένων είναι και υποχρέωση του ίδιου του Δημοσίου. Αντί να στέλνουμε παραδείγματος χάρη ελεγκτές στην τύχη δεξιά και αριστερά για να εντοπίσουμε υποθέσεις φοροδιαφυγής είναι πολύ πιο εύκολο να αναλύσουμε τα βασικά δεδομένα τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας και να κάνουμε αυτούς τους ελέγχους στοχευμένα. Άρα, για την  Ελλάδα το ψηφιακό μας σχέδιο αποτελεί κεντρικό πυλώνα, κεντρικό πυρήνα της αναπτυξιακής μας στρατηγικής.

            Κλείνω κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι, με την εξής γενική παρατήρηση. Μιλάμε συχνά πυκνά και θα εξακολουθούμε να το κάνουμε για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας ως οφείλουμε να το κάνουμε. Θα προσέθετα όμως στη λέξη επιχειρηματικότητα, την καλή επιχειρηματικότητα. Και δεν θέλω να το ξεχνάτε. Υπάρχουν πολύ καλοί επιχειρηματίες και υπάρχουν κάποιοι επιχειρηματίες οι οποίοι δεν είναι και τόσο καλοί. Το έχω πει πολλές φορές και θα το επαναλάβω και εδώ σήμερα στο Ηράκλειο. Επιχειρηματίες που δεν πληρώνουν τους εργαζόμενούς τους, που αφήνουν τις επιχειρήσεις τους να χρεοκοπούν, που παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία, που έχουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό που διεκδικούν «κουρέματα» δανείων όταν έχουν χρεοκοπήσει τις επιχειρήσεις τους, δεν θα αντιμετωπιστούν με καμία ανοχή από την επόμενη Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Αντίθετα, επιχειρηματίες οι οποίοι επενδύουν στο εργατικό τους προσωπικό, επιχειρηματίες οι οποίοι επενδύουν στην καινοτομία, επιχειρηματίες οι οποίοι αξιοποιούν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα, ναι. Λέμε ξεκάθαρα και σήμερα, σε όλες και σε όλους τους επιχειρηματίες, εντός και εκτός Ελλάδος, ελάτε να επενδύσετε στη χώρα μας. Η επόμενη Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας σας εγγυάται χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, ένα σοβαρό επενδυτικό περιβάλλον, πολιτική σταθερότητα και τις προϋποθέσεις που χρειάζεστε για να μπορείτε να δημιουργήσετε όπως εσείς επιθυμείτε, να δημιουργήσετε θέσεις απασχόλησης, να δώσετε ευκαιρία στα νέα παιδιά τα οποία σήμερα φεύγουν στο εξωτερικό να αντιμετωπίσουμε το μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας που μαστίζει σήμερα τη χώρα.

           

Φίλες και φίλοι η Νέα Δημοκρατία δεν περιμένει μόνο το ΣΥΡΙΖΑ να καταρρεύσει ως ώριμο φρούτο. Η Νέα Δημοκρατία δεν αρκείται μόνο στο να κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Η Νέα Δημοκρατία βλέπει την επόμενη εκλογική αναμέτρηση ως το εργαλείο για να εφαρμόσει το πρόγραμμά της. Ως το εργαλείο για να κάνει τη ζωή των Ελλήνων καλύτερη, ως το εργαλείο για να μπορέσει επιτέλους να φέρει πίσω στα χείλη των Ελλήνων το χαμόγελο και την αισιοδοξία. Με τη δική σας βοήθεια, τη δική σας στήριξη, το δικό σας χειροκρότημα, το δικό σας ενθουσιασμό, το δικό σας χαμόγελο η Νέα Δημοκρατία θα μπορέσει και πάλι να βγάλει τη χώρα από το αδιέξοδο, να οδηγήσει την Ελλάδα σε νέα μονοπάτια αισιοδοξίας για να φέρει και πάλι πίσω στο χαμόγελο στα χείλη όλων μας. Να είστε καλά, σας ευχαριστώ για την παρουσία σας. Σας ευχαριστώ για το θερμό σας χειροκρότημα. Να είστε καλά. Καλή δύναμη σε όλες και σε όλους. Ευχαριστώ πολύ.