Στην πλειοψηφία τους αφορούν σε υπέρμετρες φορολογικές και
ασφαλιστικές επιβαρύνσεις, οι οποίες επιβλήθηκαν κατά την περίοδο της κρίσης και
οδήγησαν σε αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επεδίωκαν (έξοδο πολλών
δικηγόρων από το επάγγελμα και μείωση κρατικών -φορολογικών και ασφαλιστικών-
εσόδων.
Η μεν αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών οδήγησε σε αδυναμία
καταβολής τους από μεγάλη μερίδα δικηγόρων και ως εκ τούτου σε μείωση των
εσόδων των ασφαλιστικών φορέων.
Η δε αύξηση της φορολογίας δεν επέφερε αντίστοιχη αύξηση των κρατικών εσόδων, αλλά οδήγησε πολλούς δικηγόρους εκτός δικηγορικού επαγγέλματος.
Παρακάτω καταγράφονται ορισμένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του
κλάδου των δικηγόρων και προτείνονται ρεαλιστικές λύσεις για την αντιμετώπισή
τους, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν και στην αύξηση των κρατικών εσόδων, στα
πλαίσια της παραδοχής ότι η καθιέρωση ρεαλιστικών ασφαλιστικών και
φορολογικών υποχρεώσεων οδηγεί σε αύξηση της εισπραξιμότητάς τους:
Α] ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1. Αλλαγή του συστήματος φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών
Το σύστημα φορολόγησης από το φορολογικό έτος 2013 και μετά αποτελεί το
μεγαλύτερο πρόβλημα των δικηγόρων, αλλά και των ελευθέρων επαγγελματιών
γενικότερα. Με την επιβολή ΦΠΑ 24% και φόρου εισοδήματος που ξεκινά από 22%
(χωρίς αφορολόγητο), το ήμισυ των εισπράξεων μας πηγαίνει απευθείας στο Κράτος.
Αν προσθέσουμε και το τέλος επιτηδεύματος (το οποίο μπορεί να αυξάνεται κατά το
δοκούν κάθε φορά που λείπουν έσοδα από τον κρατικό προϋπολογισμό), την εισφορά
αλληλεγγύης (η οποία αν και αρχικώς ορίσθηκε ως έκτακτη, έχει πλέον ενσωματωθεί
στη φορολογική κλίμακα) και την προκαταβολή φόρου 100% για το επόμενος έτος,
γίνεται αντιληπτό ότι το φορολογικό βάρος είναι δυσβάστακτο.
Σημειώνεται, ότι σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία που εφαρμόζεται από
το φορολογικό έτος 2013, φορολογούμαστε από το 1ο ευρώ, με συντελεστές που
ξεκινούν από 22%. Αυτό που δεν έχει γίνει ευρέως αντιληπτό είναι, όμως, ότι τα
ποσά αυτά τα καταβάλλουμε ως φόρο και επί τεκμαρτών εισοδημάτων. Δηλαδή, ένας
δικηγόρος, ακόμα και αν είχε 5.000 ευρώ πραγματικό εισόδημα, αλλά έχει στην
κατοχή του ένα σπίτι και ένα αυτοκίνητο (στα οποία προστίθεται και το τεκμαρτό
ατομικό εισόδημα των 3.000 ευρώ), θα του προσδιοριστεί ένα τεκμαρτό εισόδημα
τουλάχιστον 12.000 ευρώ, επί του οποίου θα πληρώσει φόρο 2.640 ευρώ + 650 ευρώ
τέλος επιτηδεύματος + 2,2% εισφορά αλληλεγγύης, πλέον την προκαταβολή φόρου
100% του επόμενου έτους.
Προτείνεται:
(α) Να προστεθεί ένας ακόμα κατώτατος συντελεστής στη φορολογία εισοδήματος
των ελευθέρων επαγγελματιών π.χ. 10%. Με τον τρόπο αυτό αποκαθίσταται εν μέρει
η παραβιασθείσα σήμερα αρχή της ισότητας συμμετοχής στα δημόσια βάρη.
(β) Να θεσπιστεί αφορολόγητο όριο και για τους ελεύθερους επαγγελματίες, καθώς οχαρακτηρισμός μας ως «φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική
δραστηριότητα» και η εξομοίωσή μας ουσιαστικά με επιχειρήσεις συνιστά προφανώς αντισυνταγματική διάκριση από τους υπόλοιπους φορολογούμενους.
(γ) Να καταργηθούν ή να μειωθούν σε ρεαλιστική βάση τα τεκμήρια φορολόγησης.
2. Εξαίρεση των δικηγορικών υπηρεσιών από το ΦΠΑ
Η επιβολή ΦΠΑ στις δικηγορικές υπηρεσίες δεν επιβαρύνει το δικηγόρο,
όπως εσφαλμένα θεωρείται, αλλά τον εντολέα (πελάτη) του. Καθιστά δηλαδή
ακριβότερο το κόστος πρόσβασης στη δικαιοσύνη, αποτρέποντας ιδίως τους
ασθενέστερους οικονομικά πολίτες από την προσφυγή στη δικαιοσύνη.
Προτείνεται:
Να εξαιρεθούν οι δικηγορικές υπηρεσίες από τον ΦΠΑ 24%, καθώς η επιβολή του τις
καθιστά είδος πολυτελείας, απρόσιτο στο μέσο πολίτη.
Εναλλακτικά, προτείνεται:
Να αυξηθεί το όριο του τζίρου για την απαλλαγή από τον ΦΠΑ, από το ποσό των
10.000 ευρώ που ισχύει σήμερα, σε αυτό του κοινοτικού μέσου όρου που είναι
περίπου στις 25.000 ευρώ. Η συζήτηση για την απαλλαγή από το ΦΠΑ των μικρών
επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών με τζίρους κάτω των 25.000 ευρώ είχε
ξεκινήσει στο Υπουργείο Οικονομικών το 2013, μετά από σχετική πρόταση του ΔΝΤ,
αλλά δεν έχει ληφθεί σχετική απόφαση μέχρι σήμερα.
3. Τέλος επιτηδεύματος
Το τέλος επιτηδεύματος αποτελεί πολύ σοβαρό ζήτημα, καθώς, πέρα από το
ότι αποτελεί ήδη ένα σοβαρό βάρος για κάθε δικηγόρο, μελλοντικά το ύψος του θα
μπορούσε να προσαυξάνεται κατά το δοκούν, ανάλογα με τα κενά του κρατικού
προϋπολογισμού. Ήδη η πρώτη προσαύξηση έγινε από τα 500 ευρώ στα 650 ευρώ
και οροφή δεν υπάρχει.
Σημειώνεται, ότι με σειρά αποφάσεων του Συμβουλίου Επικρατείας (2527,
2528, 2529, 2530/2013) το τέλος επιτηδεύματος κρίθηκε μεν ως συνταγματικό, πλην
όμως έχουν μεταβληθεί οι συνθήκες και τα οικονομικά δεδομένα επί τη βάσει των
οποίων εκδόθηκαν αυτές οι αποφάσεις του ΣτΕ. Στην αιτιολογική έκθεση του ν.
3986/2011, με τον οποίο θεσμοθετήθηκε το τέλος επιτηδεύματος, αναφερόταν ότι η
επιβολή του έγινε μετά τη διαπίστωση «ότι πολύ μεγάλος αριθμός των εν λόγω
κατηγοριών φορολογουμένων δηλώνουν καθαρά κέρδη κάτω του αφορολογήτου
ορίου». Το σκεπτικό αυτό υιοθετείται και από το ΣτΕ. Σήμερα, όμως, οι συνθήκες
είναι διαφορετικές. Καταρχήν το αφορολόγητο των 5.000 ευρώ έχει καταργηθεί και
πλέον φορολογούμαστε από το 1ο ευρώ και μάλιστα με 22% κατώτατο συντελεστή
και στο πραγματικό και στο τεκμαρτό εισόδημα. Επίσης, το ύψος του τέλους
επιτηδεύματος έχει αυξηθεί από τα 500 στα 650 ευρώ. Και, τέλος, οι οικονομικές και
επαγγελματικές συνθήκες έχουν επιδεινωθεί σε σχέση με το χρόνο έκδοσης των
αποφάσεων του ΣτΕ.
Προτείνεται:
Να καταργηθεί το τέλος επιτηδεύματος, άλλως να αφαιρείται από τον οφειλόμενο
φόρο και να μην προστίθεται σε αυτόν.