γράφει ο Έρικ Σμυρναίος
Την επόμενη φορά που θα βρεθείτε σε κάποιο μέρος όπου μαζεύονται πολλοί άνθρωποι, δοκιμάστε να παίξετε ένα διανοητικό παιχνίδι: Υποθέστε ότι δεν είσαστε κάτοικος αυτού του κόσμου – αν και μοιάζετε στην εμφάνιση με άνθρωπο και ντύνεστε όπως όλοι οι άλλοι. Προσποιηθείτε ότι μέσα σας κρύβεται ένας αμέτοχος παρατηρητής που παρακολουθεί το περιβάλλον του με άλλα μάτια και καταγράφει τα πάντα μέσα από την οπτική γωνία ενός όντος που έρχεται σε επαφή με το ανθρώπινο γένος για πρώτη φορά. Παρατηρείστε, τώρα, τα ρούχα που φοράνε οι γύρω σας, τα χτενίσματα και τα κουρέματα ανδρών και γυναικών, τις εκφράσεις των προσώπων τους και τα θέματα για τα οποία μιλάνε.
Ίσως τότε κάνετε μια εντυπωσιακή ανακάλυψη:
Θα δείτε ότι σχεδόν όλοι, λίγο πολύ, ντύνονται πανομοιότυπα, με ελάχιστες ασήμαντες παραλλαγές. Τα σώματά τους στέκονται, κάθονται ή κινούνται κατά τρόπους απόλυτα προβλέψιμους και, το κυριότερο, τους απασχολεί ένα εντυπωσιακά μικρό εύρος ζητημάτων: Θέματα οικονομικά (η λέξη «ευρώ» επαναλαμβάνεται κάθε λίγο και λιγάκι με μια μηχανική σχεδόν κανονικότητα), οι «σχέσεις», το ποδόσφαιρο και παλαιότερα, πριν τον ερχομό της οικονομικής κρίσης, οι μετοχές του χρηματιστηρίου, τα ακριβά αυτοκίνητα και τα νυχτερινά κέντρα. Πολλοί επίσης επαναλαμβάνουν στερεότυπες λέξεις ως επιφωνήματα (το γνωστό «έλεος!») ή τσιτάτα από τηλεοπτικές διαφημίσεις.
Το πιο παράξενο με όλα αυτά είναι ότι φαινομενικά τουλάχιστον, δεν φαίνεται να υπάρχει κανένας προφανής λόγος που να δικαιολογεί την επικράτηση αυτής της παράξενης ομοιομορφίας. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν νόμοι που να επιβάλλουν στους πολίτες να φοράνε μπλου τζιν και να κουβαλάνε ΟΛΟΙ κινητά τηλέφωνα ούτε είναι υποχρεωτικό κάθε λίγο και λιγάκι να χρησιμοποιεί κάποιος την λέξη «ευρώ».
Κι όμως, αυτό ακριβώς συμβαίνει.
Σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες, υπεύθυνα γι’ αυτό το πολύ παράξενο φαινόμενο είναι τα λεγόμενα «μιμίδια«.
Σύμφωνα με τις σχετικές θεωρίες που κυκλοφορούν στους κύκλους των μελετητών της κοινωνικής βιολογίας, όλοι άνθρωποι είναι φορείς θεμελιωδών μονάδων-στοιχείων πολιτιστικής κληρονομίας. Οι εν λόγω μονάδες-στοιχεία μπορεί να είναι τρόποι συμπεριφοράς, δημοφιλή τραγούδια, επιστημονικές ιδέες, θρησκευτικές πεποιθήσεις και δοξασίες και αισθητικές αντιλήψεις που εκδηλώνονται ως μόδα και καταναλωτικής συμπεριφορά. Το κύριο χαρακτηριστικό των πολιτιστικών αυτών στοιχείων, των μιμιδίων δηλαδή, είναι ότι μεταδίδονται από εγκέφαλο σε εγκέφαλο δια μέσου του μιμητισμού, σαν ιοί.
Αυτή η τελευταία παρατήρηση είναι πολύ σημαντική, γιατί σημαίνει ότι τα μιμίδια συμπεριφέρονται ως ζωντανοί οργανισμοί. Αυτή η ομοιότητα γίνεται ακόμα πιο εμφανής από το γεγονός ότι ο όρος «μιμίδια» επινοήθηκε για πρώτη φορά από τον κοινωνιοβιολόγο Ρίτσαρντ Ντόκινς (Richard Dawkins) το 1976, στο φημισμένο πλέον βιβλίο του με τον τίτλο «Το εγωιστικό γονίδιο». Το συγκεκριμένο βιβλίο στηρίχτηκε στο δαρβίνειο αξίωμα ότι η εξέλιξη των έμβιων όντων είναι απλά η επιβίωση, ο πολλαπλασιασμός και η επέκταση των βασικών συστατικών υποσυνόλων τους,δηλαδή των γονιδίων που αποτελούν τις βασικές μονάδες γενετικής πληροφορίας. Σύμφωνα με αυτή την οπτική, όλα τα ζωντανά πλάσματα και φυσικά και ο άνθρωπος, δεν είναι τίποτα περισσότερο από φορείς γονιδίων τα οποία ενδιαφέρονται απλά και μόνο για την διαιώνισή τους. Η ανθρώπινη συμπεριφορά δεν είναι παρά μια στρατηγική γονιδιακής αναπαραγωγής. Ωστόσο, σύμφωνα με την επιστήμη της ανθρωπολογίας η ανθρώπινη συμπεριφορά δεν υπαγορεύεται αποκλειστικά και μόνο από εσωτερικέςπηγές, από τις επιταγές δηλαδή των γονιδίων, αλλά και από εξωτερικές. Οι εξωτερικές αυτές πηγές είναι τα μιμίδια τα οποία αποτελούν τα πολιτιστικά ανάλογα των γονιδίων.
Τα μιμίδια είναι εκείνα που διαμορφώνουν τον ανθρώπινο πολιτισμό. Εξελίσσονται και μεταδίδονται από γενιά σε γενιά, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα γονίδια στο φυσικό κόσμο. Ο κύριος τρόπος με τον οποίο διαιωνίζουν την ύπαρξή τους είναι μέσω της επικοινωνίας μέσα από την οποία μεταλαμπαδεύονται τα έθιμα, η γλώσσα και γενικότερα η κουλτούρα του ανθρώπινου είδους από τα γηραιότερα προς τα νεότερα μέλη της κάθε κοινωνίας....
Την επόμενη φορά που θα βρεθείτε σε κάποιο μέρος όπου μαζεύονται πολλοί άνθρωποι, δοκιμάστε να παίξετε ένα διανοητικό παιχνίδι: Υποθέστε ότι δεν είσαστε κάτοικος αυτού του κόσμου – αν και μοιάζετε στην εμφάνιση με άνθρωπο και ντύνεστε όπως όλοι οι άλλοι. Προσποιηθείτε ότι μέσα σας κρύβεται ένας αμέτοχος παρατηρητής που παρακολουθεί το περιβάλλον του με άλλα μάτια και καταγράφει τα πάντα μέσα από την οπτική γωνία ενός όντος που έρχεται σε επαφή με το ανθρώπινο γένος για πρώτη φορά. Παρατηρείστε, τώρα, τα ρούχα που φοράνε οι γύρω σας, τα χτενίσματα και τα κουρέματα ανδρών και γυναικών, τις εκφράσεις των προσώπων τους και τα θέματα για τα οποία μιλάνε.
Ίσως τότε κάνετε μια εντυπωσιακή ανακάλυψη:
Θα δείτε ότι σχεδόν όλοι, λίγο πολύ, ντύνονται πανομοιότυπα, με ελάχιστες ασήμαντες παραλλαγές. Τα σώματά τους στέκονται, κάθονται ή κινούνται κατά τρόπους απόλυτα προβλέψιμους και, το κυριότερο, τους απασχολεί ένα εντυπωσιακά μικρό εύρος ζητημάτων: Θέματα οικονομικά (η λέξη «ευρώ» επαναλαμβάνεται κάθε λίγο και λιγάκι με μια μηχανική σχεδόν κανονικότητα), οι «σχέσεις», το ποδόσφαιρο και παλαιότερα, πριν τον ερχομό της οικονομικής κρίσης, οι μετοχές του χρηματιστηρίου, τα ακριβά αυτοκίνητα και τα νυχτερινά κέντρα. Πολλοί επίσης επαναλαμβάνουν στερεότυπες λέξεις ως επιφωνήματα (το γνωστό «έλεος!») ή τσιτάτα από τηλεοπτικές διαφημίσεις.
Το πιο παράξενο με όλα αυτά είναι ότι φαινομενικά τουλάχιστον, δεν φαίνεται να υπάρχει κανένας προφανής λόγος που να δικαιολογεί την επικράτηση αυτής της παράξενης ομοιομορφίας. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν νόμοι που να επιβάλλουν στους πολίτες να φοράνε μπλου τζιν και να κουβαλάνε ΟΛΟΙ κινητά τηλέφωνα ούτε είναι υποχρεωτικό κάθε λίγο και λιγάκι να χρησιμοποιεί κάποιος την λέξη «ευρώ».
Κι όμως, αυτό ακριβώς συμβαίνει.
Σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες, υπεύθυνα γι’ αυτό το πολύ παράξενο φαινόμενο είναι τα λεγόμενα «μιμίδια«.
Σύμφωνα με τις σχετικές θεωρίες που κυκλοφορούν στους κύκλους των μελετητών της κοινωνικής βιολογίας, όλοι άνθρωποι είναι φορείς θεμελιωδών μονάδων-στοιχείων πολιτιστικής κληρονομίας. Οι εν λόγω μονάδες-στοιχεία μπορεί να είναι τρόποι συμπεριφοράς, δημοφιλή τραγούδια, επιστημονικές ιδέες, θρησκευτικές πεποιθήσεις και δοξασίες και αισθητικές αντιλήψεις που εκδηλώνονται ως μόδα και καταναλωτικής συμπεριφορά. Το κύριο χαρακτηριστικό των πολιτιστικών αυτών στοιχείων, των μιμιδίων δηλαδή, είναι ότι μεταδίδονται από εγκέφαλο σε εγκέφαλο δια μέσου του μιμητισμού, σαν ιοί.
Αυτή η τελευταία παρατήρηση είναι πολύ σημαντική, γιατί σημαίνει ότι τα μιμίδια συμπεριφέρονται ως ζωντανοί οργανισμοί. Αυτή η ομοιότητα γίνεται ακόμα πιο εμφανής από το γεγονός ότι ο όρος «μιμίδια» επινοήθηκε για πρώτη φορά από τον κοινωνιοβιολόγο Ρίτσαρντ Ντόκινς (Richard Dawkins) το 1976, στο φημισμένο πλέον βιβλίο του με τον τίτλο «Το εγωιστικό γονίδιο». Το συγκεκριμένο βιβλίο στηρίχτηκε στο δαρβίνειο αξίωμα ότι η εξέλιξη των έμβιων όντων είναι απλά η επιβίωση, ο πολλαπλασιασμός και η επέκταση των βασικών συστατικών υποσυνόλων τους,δηλαδή των γονιδίων που αποτελούν τις βασικές μονάδες γενετικής πληροφορίας. Σύμφωνα με αυτή την οπτική, όλα τα ζωντανά πλάσματα και φυσικά και ο άνθρωπος, δεν είναι τίποτα περισσότερο από φορείς γονιδίων τα οποία ενδιαφέρονται απλά και μόνο για την διαιώνισή τους. Η ανθρώπινη συμπεριφορά δεν είναι παρά μια στρατηγική γονιδιακής αναπαραγωγής. Ωστόσο, σύμφωνα με την επιστήμη της ανθρωπολογίας η ανθρώπινη συμπεριφορά δεν υπαγορεύεται αποκλειστικά και μόνο από εσωτερικέςπηγές, από τις επιταγές δηλαδή των γονιδίων, αλλά και από εξωτερικές. Οι εξωτερικές αυτές πηγές είναι τα μιμίδια τα οποία αποτελούν τα πολιτιστικά ανάλογα των γονιδίων.
Τα μιμίδια είναι εκείνα που διαμορφώνουν τον ανθρώπινο πολιτισμό. Εξελίσσονται και μεταδίδονται από γενιά σε γενιά, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα γονίδια στο φυσικό κόσμο. Ο κύριος τρόπος με τον οποίο διαιωνίζουν την ύπαρξή τους είναι μέσω της επικοινωνίας μέσα από την οποία μεταλαμπαδεύονται τα έθιμα, η γλώσσα και γενικότερα η κουλτούρα του ανθρώπινου είδους από τα γηραιότερα προς τα νεότερα μέλη της κάθε κοινωνίας....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου