Συνταγματικό το «κούρεμα» οφειλών προς ασφαλιστικά ταμεία
Δικαστική απόφαση για τις οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία που δημιουργεί νέα δεδομένα εξέδωσε το Ειρηνοδικείο Ιλίου, καθώς έκρινε ότι η περικοπή των χρεών προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης είναι συνταγματική.
Η απόφαση 398/2016 του Ειρηνοδικείο Ιλίου με την οποία κρίθηκε συνταγματική η περικοπή των χρεών προς ασφαλιστικά ταμεία υπερχρεωμένων οφειλετών δεν ακολουθεί την πεπατημένη που ίσχυε μέχρι σήμερα, στη βάση της οποίας τα δικαστήρια έκριναν ως μη συνταγματικό το «κούρεμα» οφειλών προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
Ειδικότερα, μέχρι πρόσφατα τα δικαστήρια διαπίστωναν αντισυνταγματικότητα και δέχονταν ότι δεν μπορούν να αποφευχθούν οι πληρωμές προς ασφαλιστικούς οργανισμούς στο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη (ν.3869/2010). Τεκμηρίωναν τη θέση αυτή υποστηρίζοντας πως η Πολιτεία όφειλε να εγγυάται τον θεσμό της κοινωνικής ασφάλισης με τη διασφάλιση της λειτουργίας βιώσιμων ασφαλιστικών επιχειρήσεων, σε υγιείς οικονομικές βάσεις.
Με την απόφαση 398/2016 αυτό αλλάζει. Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, ο πολίτης που χωρίς δόλο βρίσκεται σε μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του, μπορεί και πρέπει να ανακτήσει την αγοραστική του δύναμη προάγοντας την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα.
«Η δυνατότητα ρύθμισης για το φυσικό πρόσωπο των χρεών του, με απαλλαγή από αυτά, βρίσκει τη νομιμοποίησή της ευθέως στο ίδιο το κοινωνικό κράτος δικαίου που επιτάσσει να μην εγκαταλειφθεί ο πολίτης σε μια χωρίς διέξοδο και προοπτική, κατάσταση από την οποία, άλλωστε, και οι πιστωτές δεν μπορούν να αντλήσουν κανένα κέρδος.
Μια τέτοια απαλλαγή χρεών δεν παύει, όμως, να εξυπηρετεί ευρύτερα και το γενικό συμφέρον, καθώς οι πολίτες επανακτούν ουσιαστικά μέσω των εν λόγω διαδικασιών την αγοραστική τους δύναμη προάγοντας την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα»,αναφέρεται στην απόφαση, ενώ σημειώνεται πως
«Η περικοπή οφειλών υπερχρεωμένων ήδη πολιτών δεν στερεί τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης από αναγκαίους πόρους, όταν η αβεβαιότητα είσπραξης σε σχέση με τη δυνατότητα εξοφλήσεως είναι ιδιαίτερα υψηλή.
Άλλωστε, ο υπερχρεωμένος οφειλέτης ακριβώς λόγω της ιδιότητάς του δε θα μπορούσε να ανταπεξέλθει ούτως ή άλλως στις υποχρεώσεις του έναντι αυτών, συνεπώς θα οδηγείτο στο ίδιο αποτέλεσμα, ήτοι τη συσσώρευση οφειλών μη δυνάμενων να εισπραχθούν και την απώλεια παροχών.»
Παραγραφή δημοτικών φόρων και τελών
11 Κυριακή Δεκ. 2016
Posted by nomokrator in Νομολογια
Α) Σύμφωνα με την από 10-9-2008 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβούλου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας Πάνου Ζυγούρη, για τα διαλαμβανόμενα στο θέμα ζητήματα ισχύουν τα εξής:
«1. Αποσβεστική προθεσμία βεβαίωσης εσόδων των ΟΤΑ
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του ΑΝ 344/1968 ως ισχύει:
«1. Η βεβαίωσις των φόρων, τελών, δικαιωμάτων, εισφορών και αντιτίμου προσωπικής εργασίας ενεργείται υπό των δήμων και κοινοτήτων εντός αποσβεστικής προθεσμίας πέντε ετών από της λήξεως του οικονομικού έτους, εις ο ανάγονται.
Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή η βεβαίωση μετά την πάροδο της παραπάνω προθεσμίας αν: α) είναι άγνωστος ο υπόχρεος, β) έχει ακυρωθεί μετά την πάροδο της πενταετίας η φορολογική εγγραφή για το λόγο ότι ο υπόχρεος δεν έλαβε γνώση της εγγραφής, γ) η βεβαίωση έγινε σε πρόσωπο που δεν είναι μερική ή ολική φορολογική υποχρέωση και δ) η βεβαίωση έγινε για οικονομικό έτος διάφορο από αυτό που αφορά η φορολογική υποχρέωση….» (άρθρο 61 παρ. 2Ν. 1416/1984).
Νομολογία: Μη νόμιμη και ακυρωτέα η βεβαίωση τελών από ΟΤΑ μετά την παρέλευση πενταετίας και μη συντρεχουσών των περιπτώσεων εξαιρέσεως που προβλέπονται από το άρθρο 61 παρ. 2 του Ν. 1416/1984 (ΣΤΕ 1990/1999 ΔΔΙΚΗ 2002/125).
2. Παραγραφή απαιτήσεων – αποσβεστική προθεσμία
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 6 του ΑΝ 344/1968: «… Οχρόνος της παραγραφής των αξιώσεων των δήμων και κοινοτήτων είναι είκοσι ετών, αρχόμενος από της λήξεως τον οικονομικού έτους εντός του οποίου εβεβαιώθησαν αύται οριστικώς. Κατ¶ εξαίρεσιν αι προερχόμεναι εκ φόρων εν γένει, τελών, δικαιωμάτων, εισφορών και αντιτίμου προσωπικής εργασίας παραγράφονται μετά πενταετίαν ως ανωτέρω…».
Περαιτέρω για την παραγραφή αξιώσεων των ΟΤΑ κατά τρίτων εφαρμόζονται αναλόγως οι σχετικές διατάξεις περί παραγραφής απαιτήσεων του Δημοσίου ήτοι τα άρθρα 86-89 του Ν. 2362/1995.
Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 86 του Ν. 2362/1995:
«Η χρηματική απαίτηση του Δημοσίου μαζί με τα συμβεβαιούμενα πρόστιμα παραγράφεται μετά πενταετία από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο βεβαιώθηκε με τη στενή έννοια (ταμειακή βεβαίωση) και κατέστη αυτή ληξιπρόθεσμη».
Στην παρ. 3 του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι η χρηματική απαίτηση του δημοσίου που:
α) απορρέει από σύμβαση που αυτό έχει καταρτίσει, περιλαμβανομένης και της συμβάσεως εκείνης που βασίζεται στο πρακτικό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους περί εξωπτωχευτικής ρυθμίσεως του τρόπου καταβολής πτωχευτικών προς το Δημόσιο χρεών, η οποία εξομειώνεται πλήρως με μεταπτωχευτική έννομη σχέση του πτωχού,
β) απορρέει από τελεσίδικη απόφαση (αναγνωριστική ή καταψηφιστική) οποιουδήποτε δικαστηρίου,
γ) γεννήθηκε συνεπείας άπιστης διαχειρίσεως,
στ) γεννήθηκε από καταλογισμό που έγινε από οποιαδήποτε αρμόδια δημόσια Αρχή
δ) απορρέει από διάταξη τελευταίας βουλήσεως,
ε) αφορά σε περιοδικές παροχές,
ζ) γεννήθηκε από αυτοτελή πρόστιμα που επιβλήθηκαν από διοικητικές αρχές,
η) αφορά σε απόδοση παρακρατηθέντων ή για λογαριασμό αυτού εισπραχθέντων
φόρων, τελών και δικαιωμάτων,
θ) απορρέει από κατάπτωση εγγυήσεων τρίτων,
παραγράφεται μετά εικοσαετία από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο έγινε εν στενή εννοία βεβαίωση αυτής.
Χρηματική απαίτηση του Δημοσίου, που περιήλθε σ’ αυτό με οποιονδήποτε τρόπο από οποιαδήποτε αιτία, υπόκειται στην προβλεπόμενη από τις κείμενες διατάξεις, ανάλογα τα αίτια αυτής, παραγραφή, που δεν δύναται όμως, σε κάθε περίπτωση, να συμπληρωθεί στο πρόσωπο του Δημοσίου προ της παρόδου πέντε ετών από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο έγινε η εν στενή έννοια βεβαίωση αυτής.
Συνακόλουθα χρηματικές απαιτήσεις των ΟΤΑ που αφορούν την είσπραξη άλλων εσόδων (πέραν δηλ. των φόρων, τελών, δικαιωμάτων και εισφορών) όπως λ.χ. μισθωμάτων που απορρέουν από σύμβαση, προστίμων ΚΟΚ, προστίμων αυθαιρέτων οικοδομών, προστίμων αυτοτελών, τέλους επί των ακαθαρίστων εισπράξεων επί των εκδιδομένων λογαριασμών (εστιατορίων κλπ.), τέλους παρεπιδημουντών, παραγράφονται μετά την παρέλευση είκοσι (20) ετών από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο έγινε η ταμειακή βεβαίωση.
Τούτο διότι σύμφωνα με την παρ. 3 περ. η του άρθρου 86 του Ν. 2362/1995 τα ανωτέρω δύο τέλη αφορούν σε απόδοση παρακρατηθέντων ή για λογαριασμό του ΟΤΑ εισπραχθέντων τελών (άρθρο 86 παρ. 3 περ. η).
Τα ίδια, όπως παραπάνω, υποστηρίζονται από:
1) Θεόδωρου Δ. Ιωάννη «Τα έσοδα των δήμων και των κοινοτήτων (σελ. 379) με έρεισμα το άρθρο 6 την Α.Ν. 344/1968, την Εγκύκλιο Υπουργείου Εσωτερικών 63255/17-7-1969, Εφετείο Αθηνών 1/1991 Ελλ.Δ/νη 32,1663, Τριμελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών 9879/1990 ΔιΔικ 1991 σελ. 883)
2) Μ. Καραναστάση: Η φορολογική νομοθεσία των δήμων και Κοινοτήτων, σελ. 423,424
3) Δ. Σολδάτου: «Παραγραφές υπέρ και κατά του Δημοσίου Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α.» σελ. 357-358
Β) Σύμφωνα με Δημ. Τομαρά «Η Αναγκαστική Είσπραξη Δημοσίων Εσόδων κατά τον Κ.Ε.Δ.Ε. σελ. 31-34, αναφορικά με το θέμα «παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου ή άλλο Ν.Π.Δ.Δ. να βεβαιώσει εν στενή εννοία δημόσιο έσοδο», αναφέρεται ότι:
Μέχρι της θεσπίσεως του Ν. 542/1991 δεν οριζόταν προθεσμία για την εν στενή εννοία βεβαίωση του δημοσίου εσόδου. Μετά την εισαγωγή του προαναφερθέντος νομοθετήματος επήλθε διάσταση απόψεων μεταξύ του Αρείου Πάγου και Συμβουλίου της Επικράτειας ως προς τη φύση της παραγραφής του εν λόγω δικαιώματος.
Κατά τη νομολογία του Αρείου Πάγου (349/1968) η επί μακρόν καθυστέρηση της αποστολής του χρηματικού καταλόγου στον αρμόδιο τομέα, ήταν προδήλως αντίθετη στο πνεύμα του νόμου. Σε περίπτωση που κατά την οποία η εν στενή εννοία βεβαίωση πραγματοποιηθεί πέραν τριετούς προθεσμίας, ο ¶ρειος Πάγος έκρινε ότι η παραγραφή της εν στενή εννοία βεβαιωθείσας απαιτήσεως του Δημοσίου άρχεται από το τέλος του έτους, εντός του οποίου έπρεπε να πραγματοποιηθεί. Στη συνέχεια ο Αρειος Πάγος εξέδωσε τις υπ¶αρ Α.Π. 691/2003, 139/2004 αποφάσεις, σύμφωνα με τις οποίες «κατ¶ ουσίαν παρατείνεται ο χρόνος της εν στενή εννοία βεβαιώσεως και πέραν των τριών ετών, αρκεί να έχει αποπερατωθεί προ της ολοκληρώσεως της πενταετίας του χρόνου παραγραφής της εν στενή εννοία βεβαιωθείσης απαιτήσεως, ήτοι εν συνόλου εντός μιας οκταετίας. Όταν η παραγραφή είναι εικοσαετής, τότε βέβαια η όλη διαδικασία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός είκοσι τριών (23) ετών».
Κατά τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 1783/2002, ΣτΕ 1503/2006, ΣτΕ 2944/2008), «μετά την πάροδο της τριετίας το δικαίωμα του Δημοσίου προς διενέργεια της εν στενή εννοία βεβαιώσεως του χρέους αποσβέννυται».
Η παραπάνω νομολογία έχει παγιωθεί και με νεώτερες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικράτειας (1093/2010, 571/2009, 2944/2008 Βλ. «Νόμος – Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών»)
α) ότι η παραπάνω νομολογία του Συμβουλίου της Επικράτειας αναφέρεται στις σχετικές διατάξεις του άρθρου 71 παρ. 1 του Ν. 542/1977 οι οποίες ισχύουν για το Δημόσιο (Με την απόφαση του ΣτΕ 1503/2006 επεκτάθηκε και επί εισφορών ασφαλιστικών Ταμείων),
β) ότι οι διατάξεις του άρθρου 2 του Α.Ν. 344/1968, ως ειδικές για τα έσοδα των Ο.Τ.Α, υπερισχύουν των παραπάνω διατάξεων για το Δημόσιο
http://www.dimokratiki.gr/arxeio/istera-apo-20-chronia-paragrafete-i-apetisi-ton-ota/
– το αρθρο 6 του αν 344/1968, αναφερει (παραγραφή αξιώσεων των δήμων και κοινοτήτων.
– το άρθρον 76 του αυτού β.δ/τος (άρθρον 60ν.δ. 3033/1954 άρθρον 3 ν.δ 3908/1958) αντικαθίσταται ως εξής:
«ο χρόνος της παραγραφής των αξιώσεων των δήμων και κοινοτήτων είναι είκοσι ετών αρχόμενος από της λήξεως του οι οικονομικού έτους εντός του οποίου εβεβαιώθησαν αύται οριστικώς.
Κατ’ εξαίρεσιν αι προερχόμεναι εκ φόρων εν γένει, τελών, δικαιωμάτων, εισφορών και αντιτίμου προσωπικής εργασίας παραγράφονται μετά πενταετίαναρχομένην ως ανωτέρω».)
Αλλα και η παρ.2 του αρθρου 86 του ν 2362/1995 ρητα αναφερει οτι ( «1. καμία χρηματική απαίτηση του δημοσίου δεν υπόκειται σε παραγραφή πριν να βεβαιωθεί πράγματι προς είσπραξη ως δημόσιο έσοδο στην αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία ή το αρμόδιο Τελωνείο (βεβαίωση εν στενή εννοία). Ο κανόνας αυτός δεν αλλοιώνεται από την τυχόν βραδεία τοιαύτη βεβαίωση.
2. Η χρηματική απαίτηση του Δημοσίου μετά των συμβεβαιουμένων προστίμων παραγράφεται μετά πενταετία από τη λήψη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο βεβαιώθηκε εν στενή εννοία και κατέστη αυτή ληξιπρόθεσμη.)….
http://www.politischios.gr/koinonia/psariano-alaloym-me-ta-hrei-ton-dimoton
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Δημοσίου Λογιστικού οι αξιώσεις του Δημοσίου και αναλογικά των Δήμων και Κοινοτήτων για την είσπραξη φόρων, τελών, δικαιωμάτων, εισφορών και αντιτίμου προσωπικής εργασίας παραγράφονται μετά την παρέλευση πενταετίας από την λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο βεβαιώθηκαν οριστικά από το ταμείο (εγκύκ. ΥΠ.ΕΣ 63255/17-7-1969)
http://www.xronos.gr/epikairotita/i-paragrafi-hreon-15-ek-eyro-dihazei-toys-polites-enos-dimoy
Το άρθρο 2 παρ. 1 του Ν. 344/1968 «Είσπραξη εσόδων ΟΤΑ» (ΦΕΚ Α` 71) όπως ισχύει σήμερα αναφέρει πως:
«η βεβαίωση των φόρων και τελών ενεργείται από τους Ο.Τ.Α. μέσα σε αποσβεστική προθεσμία πέντε ετών από τη λήξη του έτους στο οποίο ανάγονται, ενώ κατ` εξαίρεση είναι δυνατή η βεβαίωση μετά την παρέλευση της πενταετίας εάν: α) είναι άγνωστος ο υπόχρεος β) έχει ακυρωθεί μετά την πάροδο της πενταετίας η εγγραφή για τον λόγο ότι ο υπόχρεος δεν έλαβε γνώση αυτής.»
Επίσης η πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, (1990/99, 3214/99 1413/85, 3285/95, 3286/95, 3770/86 κ.α.) αναφέρει πώς:
«η αποσβεστική προθεσμία των 5 ετών, εννοεί πάροδο 5 ετών σε φυσικό, πραγματικό χρόνο και για να νομιμοποιηθεί ταμειακή βεβαίωση μετά την πάροδο της πενταετίας, ο Ο.Τ.Α. οφείλει να επικαλεσθεί ότι ο υπόχρεος ήταν άγνωστος και να αποδείξει ότι το επίμαχο χρονικό διάστημα προέβη σε ενέργειες αναζήτησής του.»
https://lawyalty.wordpress.com/2016/12/11/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CF%86%CF%8C%CF%81%CF%89%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B5%CE%BB%CF%8E%CE%BD/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου