κ. ΜΑΚΗ ΒΟΡΙΔΗ, ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΥΓΕΙΑΣ χαιρετισμός σε εκδήλωση για το Ελληνικό Φάρμακο

Γραφείο Τύπου Υπουργού

Αθήνα, 19 Νοεμβρίου 2014

Τους άξονες της πολιτικής του Υπουργείου Υγείας για το φάρμακο, παρουσίασε, μιλώντας στην εκδήλωση που διοργανώθηκε από την ΠΕΦ, με θέμα «Ελληνικό Φάρμακο: Η λύση για την υγεία, την κοινωνία, την ανάπτυξη», ο Υπουργός Υγείας, Μάκης Βορίδης.

Αναλυτικά η ομιλία του είναι η εξής:

«Ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση, κύριε Πρόεδρε. Νομίζω ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό που ανάμεσά μας βρίσκονται δύο εκ των πατριαρχών της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, οι κ. Παύλος και Θανάσης Γιαννακόπουλος, και ότι αυτό αποτελεί μεγάλη τιμή για όλους μας, ενώ σίγουρα υπάρχουν και άλλοι.

Ο ρόλος του Υπουργού Υγείας απέναντι στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία ποιος είναι; Όταν ανέλαβα τα καθήκοντα του Υπουργού Υγείας, η αλήθεια είναι ότι εγώ προέρχομαι, ας το πω, από μία οικονομικά φιλελεύθερη παράδοση, αντιλήφθηκα ότι εδώ έχουμε μία αγορά υπερβολικά ρυθμισμένη, ρυθμισμένη υπό την έννοια ότι φυσικά το κράτος καθορίζει το ποια είναι τα φάρμακα τα οποία θα κυκλοφορήσουν, καθορίζει τις τιμές στις οποίες θα πωλούνται τα φάρμακα, καθορίζει τις τιμές στις οποίες θα αποζημιώνονται τα φάρμακα, καθορίζει το συνολικό προϋπολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης, καθορίζει τις διαφημιστικές διαδικασίες.

Επομένως, πράγματι, έχουμε μία ελεύθερη αγορά αλλά ταυτόχρονα έχουμε και μία αγορά πολύ μεγάλης και ισχυρής κρατικής παρέμβασης.

Ταυτόχρονα το Υπουργείο Υγείας στην πραγματικότητα στο κέντρο της πολιτικής του πρέπει να έχει -και έχει- τον ασθενή. Η βασική προτεραιότητα του Υπουργού Υγείας είναι να διαφυλάξει τα συμφέροντα του ασθενούς.

Και η θέση του Υπουργού Υγείας έναντι των ιδιωτών παρόχων εν γένει και της φαρμακοβιομηχανίας εν προκειμένω, είναι η θέση του αντισυμβαλλομένου.

Ουσιαστικά το Υπουργείο Υγείας μέσα από τους ασφαλιστικούς του οργανισμούς, μέσα από τα δημόσια Νοσοκομεία αγοράζει φάρμακα από τις φαρμακοβιομηχανίες.

Αυτό το λέω εισαγωγικά γιατί είναι σημαντικό να έχουμε όλοι το περίγραμμα της θέσης του Υπουργού Υγείας και ποια είναι η σχέση  του με τους ιδιώτες παρόχους και ποια είναι η σχέση του με τις φαρμακοβιομηχανίες.

Ειπώθηκαν μία σειρά από πράγματα και θέλω ειλικρινώς να ευχαριστήσω για τον πλούτο των απόψεων και την διαφορετικότητά τους, ακόμα και για τις απόψεις οι οποίες είναι επικριτικές σε συγκεκριμένες πτυχές της πολιτικής. Είμαι βέβαιος ότι σε μία ανοιχτή συζήτηση, προφανώς αυτά όλα συμβάλλουν στην διαμόρφωση μιας πιο ολοκληρωμένης πολιτικής.

Και θέλω ειλικρινώς να ευχαριστήσω για τις συζητήσεις, οι οποίες είναι γόνιμες, δημιουργικές και συμβάλλουν στην διαμόρφωση της πολιτικής.  Ετέθησαν μία σειρά από ζητήματα και επιτρέψτε μου να αναφερθώ σε αυτά.

Για τον προϋπολογισμό, δύο πτυχές. Μας φτάνουν ή δεν μας φτάνουν, είναι σωστά ή όχι προσδιορισμένο το ποσό. Η απάντηση είναι ότι αυτό το ποσό προέρχεται από την εκτίμηση του 1% στο σύνολο του ΑΕΠ, ενώ υπάρχουν και εναλλακτικοί τρόποι υπολογισμού του ποσού αυτού. Το ποσό, όμως, αυτό βρίσκεται, στο 1% του ΑΕΠ, στο μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών.

Ανοίγει μία συζήτηση, την ακούω και θέλω να την προχωρήσω, ότι το ποσό αυτό δεν είναι αρκετό.

Ακούστε κάτι, για να πούμε αν κάτι είναι ή δεν είναι αρκετό, καλό είναι να έχουμε κάνει -και εδώ υπάρχει ευθύνη της Πολιτείας- τις διαρθρωτικές παρεμβάσεις για τη συγκράτηση της πραγματικής δαπάνης, δηλαδή μία σειρά από πολιτικές στις οποίες νομίζω ότι συμφωνούμε και που λέγονται πλαφόν, πρωτόκολλα, φίλτρα τα οποία διασταυρώνουν τη συνταγογράφηση, επαρκή λειτουργία της συνταγογράφησης, όλα τα μέτρα εκείνα τα οποία δεν επιβαρύνουν άστοχα τον προϋπολογισμό, δεν δημιουργούν και δεν συμβάλλουν στη δημιουργία προκλητής συνταγογράφησης, και στην πραγματικότητα δεν επιβαρύνουν τον ασφαλισμένο και το φορολογούμενο με τρόπο ώστε να μεγιστοποιήσουμε μέσα από αυτό τον έλεγχο την αποδοτικότητα των χρημάτων των φορολογουμένων.

Βέβαια μπορεί να ακουστεί το επιχείρημα που λέει «έγιναν όλες αυτές οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις, λειτούργησαν όλες αυτές οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις, παρά ταύτα η φαρμακευτική δαπάνη δεν μπορεί να συγκρατηθεί». Άρα τότε γεννιέται ένα βάσιμο επιχείρημα αυξήσεως στον προϋπολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης. Μέχρι τότε, με συγχωρείτε, η συζήτηση αυτή θα είναι: είναι λίγα τα 2 δις, κάντε τα 2,3 ή κάντε τα 2,1.

Πάντως θέλω εδώ να αναγνωριστεί από τις φαρμακοβιομηχανίες ότι αυτό το οποίο προβλεπόταν στο μεσοπρόθεσμο ως 1,944 φαρμακευτική δαπάνη για φέτος, μέσα στο στενεμένο και δύσκολο προϋπολογισμό μας ανέβηκε στα 2 δις. Και επομένως αυτό φανερώνει την πρόθεση της ελληνικής Πολιτείας και την κατανόηση ότι προφανώς υπάρχει ανάγκη να δούμε τον προϋπολογισμό αλλά να τον δούμε με τρόπο ορθολογικό.

Ο προϋπολογισμός για το 2015 θα βρίσκεται στα 2 δις. Από εκεί και πέρα υπάρχουν μία σειρά από θέματα τα οποία προφανώς συζητάμε, αλλά εκείνο που έχει σημασία είναι να δούμε τη λειτουργία των διαρθρωτικών μέτρων για τη φαρμακευτική δαπάνη.

Υπάρχουν τέτοια διαρθρωτικά μέτρα; Υπάρχει μία ιστορία εδώ, υπάρχει ένα ιστορικό, όπως όλοι ξέρετε, μία πρώτη τέτοια παρέμβαση έγινε τον Απρίλιο, καθώς υπήρχε διαφωνία ως προς το ζήτημα αυτό με τους ιατρικούς συλλόγους, οι οποίοι προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, που ακύρωσε την απόφαση του τότε Υπουργού και ουσιαστικά έμεινε να τρέχει το 2014 χωρίς τέτοιου είδους διαρθρωτικές παρεμβάσεις. Η σκέψη του Συμβουλίου της Επικρατείας για την ακύρωση σχετιζόταν στην πραγματικότητα με τον τρόπο που είχε εφαρμοστεί το πλαφόν αυτό δεν διασφαλιζόταν η λήψη της ενδεικνυομένης φαρμακευτικής αγωγής από τον ασθενή.

Ή δεύτερη διαθρωτική παρέμβαση στο σημείο αυτό ήταν η απόφαση του Ιουνίου, η οποία επαναφέρει ένα πλαφόν αλλά ταυτόχρονα παρακινεί με ένα συγκεκριμένο τρόπο τη συνταγογράφηση γενοσήμων.

Ανοίγω μία παρένθεση η οποία αφορά την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Είναι πολύ σημαντικό ότι σήμερα λίγο ως πολύ όλοι φτάσαμε να ομονοούμε για τη στρατηγική στόχευση, την αναγκαιότητα της αύξησης της χρήσης των γενοσήμων. Σήμερα, γιατί μία διαδρομή ολόκληρη δεν το είχε αυτό, σήμερα καταλήξαμε στο να ομονοούμε σε αυτό και εγώ το χαιρετίζω ως κάτι εξαιρετικά θετικό και σε αυτό πρέπει να προχωρήσουμε.

Και θα πω απλώς ότι εδώ ήδη υπάρχουν ορισμένα πρώτα καλά νέα, παρόλο που ο στόχος μας είναι φιλόδοξος, δηλαδή να φτάσουμε στο 60%, παρότι σήμερα εξακολουθούμε να είμαστε πολύ χαμηλά. Συγκεκριμένα τους τελευταίους δύο μήνες ένα 19% έχει φτάσει στο 25%, άρα προφανώς αρχίζει και υπάρχει μία πορεία προς τα εκεί που νομίζω ότι είναι κοινή μας στόχευση.

Λειτουργούν τα διαρθρωτικά μέτρα τα οποία ελήφθησαν; Αυτά που οιονεί προσεβλήθησαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ανεστάλησαν μέχρι τον Αύγουστο, τον Αύγουστο κερδήθηκε, εν μέρει, η δίκη στο Συμβούλιο της Επικρατείας και ήδη άρχισαν να λειτουργούν.

Υπάρχει εξορθολογισμός και συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης εξ αυτού του λόγου; Απάντηση: ναι. Τα πρώτα δείγματα δείχνουν ότι από μία υπέρβαση μηνιαίας τάξης των 21 εκατομμυρίων, έχουμε πέσει σε  μία υπέρβαση των 6. Η υπέρβαση του 1^ου εξαμήνου κινήθηκε στα 127 εκατομμύρια, μία πράγματι πολύ μεγάλη υπέρβαση, και η υπέρβαση του 2^ου εξαμήνου δείχνει να βαδίζει στα 50 με 55 εκατομμύρια. Επομένως, η μισή από αυτό που ήτανε η υπέρβαση του 1^ου εξαμήνου.

Είναι στόχος τον οποίον πρέπει να έχουμε, η συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης; Επαναλαμβάνω -και νομίζω και εκεί είμαστε όλοι- ότι συμφωνούμε πώς φαινόμενα προκλητής συνταγογράφησης, άρα αλόγιστης και άσκοπης φαρμακευτικής δαπάνης, είναι ζητήματα τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Είναι προς το συμφέρον των ασφαλισμένων. Είναι προς το συμφέρον των φορολογουμένων, είναι προς το συμφέρον της φαρμακοβιομηχανίας.

        Άρα, νομίζω ότι σε αυτά, δηλαδή στη συγκράτηση της άσκοπης φαρμακευτικής δαπάνης και ενίσχυση της χρήσης των γενοσήμων, είμαστε όλοι μαζί.

        Δηλώνω, επίσης, με σαφήνεια και κατηγορηματικότητα ότι στόχος της Κυβέρνησης είναι η κατάργηση του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής, η κατάργηση δηλαδή του clawback. Αυτό, όμως, για να γίνει με δεδομένο το συγκεκριμένο προϋπολογισμό, σημαίνει ότι πρέπει να ενισχυθούν οι διαρθρωτικοί μηχανισμοί, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Και σε αυτό το στόχο θεωρώ ότι είμαστε όλοι μαζί. Και σε αυτόν τον στόχο.

Άρα λοιπόν, είναι ένα πεδίο στο οποίο οι κρατικές πολιτικές, οι πολιτικές του Υπουργείου Υγείας, βρίσκονται εναρμονισμένες με το συμφέρον της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, καθώς και της φαρμακοβιομηχανίας εν γένει.

        Κάνατε κάτι άλλο αυτό το χρονικό διάστημα; Στο τελευταίο δελτίο τιμών, το οποίο τελείωσε μετά από αρκετή δουλειά, γιατί είχε αρκετή δουλειά; Είχε αρκετή δουλειά γιατί μέσα ουσιαστικά έχει τιμολογήσεις 600 νέων φαρμάκων γενοσήμων.

        Καθυστερήσεις -αναφέρθηκε νομίζω ο Πρόεδρος του ΕΟΦ εν συντομία- τελειώνουν τώρα. Υπάρχει και μία δέσμευση να μην υπάρξει ξανά τέτοια καθυστέρηση και η Πολιτεία να εφαρμόσει τους νόμους και τις πολιτικές αποφάσεις που η ίδια σε τελευταία ανάλυση έχει εκδώσει και έχει προβλέψει: τιμολόγηση γενοσήμων ανά μήνα, τιμολόγηση καινούριων πρωτοτύπων on patent ανά τρίμηνο. Άρα, θα εφαρμοστεί αυτή η απόφαση, ενώ και σε αυτό νομίζω ότι βρισκόμαστε κοντά.

Τρόπος υπολογισμού των τιμών: Υπάρχει ένα αρκετά σύνθετο σύστημα, το οποίο ορίζεται μέσα σε νόμο και υπουργικές αποφάσεις για τον τρόπο υπολογισμού των τιμών. Είπα ότι είμαι ανοιχτός σε κάθε ιδέα, διάλογο και συζήτηση, στην κατεύθυνση της αναθεώρησης και της απλοποίησης αυτού του συστήματος, αλλά υπάρχει μία προϋπόθεση, στην οποία θέλω να είμαι ξεκάθαρος απέναντί σας, ότι δηλαδή δεν θα εκτοξευθεί η φαρμακευτική δαπάνη μέσα από μία πολιτική τιμολόγησης η οποία ουσιαστικά θα μας επαναφέρει ξανά πίσω τώρα που φαίνεται ότι δημιουργείται ένα καθαρό περιβάλλον. Σε μία εκτόξευση και δημιουργία πια ανέλεγκτης δαπάνης για να αρχίσουμε να ξανασυζητάμε τους μηχανισμούς αυτόματης επιστροφής.

Πολιτική εκπτώσεων. Οι εκπτώσεις, σε πολύ μεγάλο βαθμό σήμερα όπως γνωρίζετε, νομοθετούνται και επιβάλλονται στη βιομηχανία.  Στα πλαίσια της πολιτικής εξισορρόπησης σας λέω ότι η πολιτική μας θέληση είναι να προχωρήσουμε σε εκπτώσεις οι οποίες θα γίνονται ανάλογα με τον όγκο των πωλήσεων και οι οποίες θα προσδιορίζονται ανάλογα με τον χαρακτήρα της φαρμακευτικής δαπάνης και του φαρμάκου. Σας λέω ότι θέλουμε αυτό να αποτελεί προϊόν συνεννόησής μας -και όχι μονομερούς επιβολής- με τη φαρμακοβιομηχανία.

Αλλά, σας επαναλαμβάνω ότι πάντοτε κοιτάμε δύο πράγματα, πρώτον τον ασθενή και δεύτερον, τη φαρμακευτική δαπάνη και τον προϋπολογισμό.

Μηχανισμός αδειοδότησης. Αναφέρθηκε σχετικά ο Πρόεδρος του ΕΟΦ, οπότε ας μην επεκταθώ, όμως αποτελεί επίσης πολιτική μας προτεραιότητα το να ενισχύσουμε το μηχανισμό της αδειοδότησης, να επιταχύνουμε την αδειοδότηση, να κάνουμε ό,τι πρέπει, ό,τι χρειάζεται και ό,τι απαιτείται ώστε να μπορέσει ο ΕΟΦ να προχωρήσει σε αυτή τη κατεύθυνση.

Κλινικές μελέτες: Σε αυτή την κατεύθυνση, επίσης, νομίζω πάλι ότι μαζί με τις βιομηχανίες βρισκόμαστε στην ίδια βάρκα και στην ίδια κατεύθυνση.

Χρόνος πληρωμής ληξιπροθέσμων: Να συμφωνήσουμε ότι μετά από πάρα πολλά χρόνια, αυτή η περίοδος είναι η περίοδος που οι οφειλές του δημοσίου εξοφλούνται το γρηγορότερο και το ταχύτερο δυνατόν. Όχι στο σημείο που θέλουμε να φτάσουμε, αλλά κάθε μήνα βελτιώνουμε την απόδοση της πληρωμής των ληξιπροθέσμων, ενώ σε σχέση με αυτό το οποίο  επικρατούσε δύο χρόνια πριν είναι πραγματικά μία απολύτως διαφορετική κατάσταση.

Διαγωνισμοί: Ετέθησαν, όπου κεντρική μας επιλογή είναι ότι θα γίνονται κεντρικοί διαγωνισμοί. Γιατί γίνονται οι κεντρικοί διαγωνισμοί και όχι ανά νοσοκομείο; Νομίζω για λόγους προφανείς. Γιατί στοχεύουμε από πλευράς Δημοσίου στο να επιτύχουμε καλύτερες τιμές, στο να υπάρχουν οικονομίες κλίμακος. Άρα, αυτό είναι σαφές ότι αποτελεί πολιτικό μας στόχο και πολιτική μας θέση.

Άκουσα, όμως, επί μέρους κριτικές, ενώ σήμερα έλαβα παρατηρήσεις νομικού αλλά θα έλεγα και κανονιστικού χαρακτήρα, από τη βιομηχανία.  Θα μείνω σε αυτές. Θα τις δω πολύ προσεκτικά και θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η πρόθεσή μας είναι να μην αδικήσουμε απολύτως κανέναν και να διασφαλίσουμε, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, σταθμίζοντας συμφέροντα, αλλά και κυρίως βάζοντας ξαναλέω, σε προτεραιότητα τα συμφέροντα του ελληνικού Δημοσίου και των ασθενών.

        Όμως, ακούμε τις παρατηρήσεις  προσεχτικά. Θα τις δούμε και θα μιλήσουμε τις αμέσως επόμενες μέρες για αυτό. Ούτως ή άλλως όπως  γνωρίζω, αύριο υπάρχει μία συνάντηση με τον Πρωθυπουργό και φαντάζομαι ότι στα πλαίσια της συναντήσεως αυτής θα τεθούν και τα ζητήματα αυτά.

        Πολιτική γενοσήμων: Επαναλαμβάνω ότι η θέση της κυβέρνησης είναι σαφής και ξεκάθαρη: είμαστε υπέρ της ευρείας χρήσεως των γενοσήμων.

Και κλείνοντας θέλω να πω το εξής: Πιστεύουμε πολύ στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Πιστεύουμε πολύ και θέλουμε να στηριχθεί, θέλουμε να μακροημερεύσει, θέλουμε να είναι κερδοφόρα, θέλουμε οι αίθουσες σαν αυτή, να γεμίζουν με όλο και περισσότερο εργαζόμενους στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία.

        Αυτό το οποίο οφείλουμε κάθε φορά να σταθμίζουμε -και ξεκαθαρίζω τη θέση μου προκειμένου να είμαι απέναντι σε όλους απολύτως σαφής- είναι τι; Αφενός το συμφέρον του φορολογούμενου, έτσι όπως αυτό εκφράζεται μέσα από τον προϋπολογισμό, το συμφέρον του ασφαλισμένου, έτσι όπως αυτό εκφράζεται μέσα από την τήρηση του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ αλλά και την επίτευξη των καλύτερων συμφωνιών για τον ΕΟΠΥΥ.

Το συμφέρον του ασθενούς, πράγμα που σημαίνει πρόσβαση σε υψηλής ποιότητος φάρμακο που να το έχει τη στιγμή που απαιτείται, και ταυτόχρονα προφανώς το συμφέρον των αντισυμβαλλομένων μας, διότι αυτό είναι το παράδοξο της θέσεως εδώ, ότι λόγω της ισχύος του κράτους σε αυτή τη ρύθμιση της αγοράς το κράτος θέλει απέναντί του ενεργούς, ζωντανούς, αξιόπιστους συνομιλητές. Θέλει επομένως μία σφριγηλή ελληνική φαρμακοβιομηχανία.

        Αυτοί είναι οι άξονες της πολιτικής του Υπουργείου και θέλω να πιστεύω ότι τους περιέγραψα με τον δυνατόν καλύτερο και σαφή τρόπο».