Ομιλία Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη στο Συνέδριο Exposec Defence World με θέμα «Προστασία των Ευρωπαϊκών συνόρων και αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών», που διοργάνωσε το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο
Ομιλία Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη: Τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα μετά την θωράκιση του Έβρου με τον γνωστό φράχτη, όλες οι μεταναστευτικές ροές και όλη η πίεση των μεταναστευτικών ροών στη χώρα μας έχουν μετατοπισθεί στην θάλασσα. Το 2012 είχαμε 3.000 ανθρώπους, οι οποίοι μπήκαν από το Αν. Αιγαίο παρανόμως στην Ελλάδα, το 2013 ο αριθμός αυτός εκτοξεύτηκε στα 10.000 άτομα και η σημερινή κατάσταση δείχνει ότι έχουμε μία ροή περίπου 1.000 ατόμων τον μήνα. Άρα, αν διατηρηθεί αυτή την ροή, τουλάχιστον 12.000 άνθρωποι θα προσπαθήσουν να διέλθουν τα σύνορά μας φέτος. Η δική μας εκτίμηση είναι ότι όσο ηρεμούν οι θάλασσες, όσο βελτιώνονται οι καιρικές συνθήκες, τόσο αυτή η ροή θα αυξηθεί. Αντιμετωπίζουμε, δηλαδή, ένα τεράστιο και πραγματικό πρόβλημα. Ένα πρόβλημα το οποίο έχει πολλές και διαφορετικές όψεις. Ένα πρόβλημα καταρχάς εθνικής ασφάλειας. Ένα πρόβλημα το οποίο αφορά την προστασία των θαλασσίων συνόρων.
Σήμερα, όλη η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει το θέμα της παράνομης μετανάστευσης και ως «security threat», ως πρόβλημα ασφάλειας. Και αυτό το βλέπουμε γιατί, πλέον, στο πλαίσιο της Ένωσης διαμορφώνονται πολιτικές οι οποίες έχουν να κάνουν με την αντιμετώπιση του φαινομένου σε επίπεδο ασφάλειας και σε επίπεδο προστασίας συνόρων, καθώς, βέβαια, και σε επίπεδο ανθρωπιστικό. Δεν είναι τυχαίο ότι στο άτυπο Συμβούλιο των Εσωτερικών Υποθέσεων που έγινε τον περασμένο Ιανουάριο στην Αθήνα, συζητήθηκε πάρα πολύ και σε πάρα πολύ μεγάλο βάθος το θέμα της διασύνδεσης της παράνομης μετανάστευσης με την τρομοκρατία. Μπορεί να μην καταλήξαμε σε κοινή πρόταση αλλά είναι ένα θέμα το οποίο προβληματίζει.
Βεβαίως, σήμερα, αντιμετωπίζουμε λόγω της κατάρρευσης των κρατών στην Μεσογειακή Λεκάνη, λόγω της Συριακής κρίσης και μία ανθρωπιστική κρίση. Έχουμε ένα πολύ αυξημένο προσφυγικό ρεύμα από Σύριους. Αυτή τη στιγμή, αν δεν κάνω λάθος, το 50% περίπου των παρανόμων μεταναστών που εισέρχονται στη χώρα μας είναι Σύριοι. Οι Σύριοι, βεβαίως, είναι άνθρωποι οι οποίοι δικαιούνται ασύλου γιατί προέρχονται από εμπόλεμες περιοχές. Στη μεγάλη τους πλειοψηφία δεν είναι άνθρωποι οι οποίοι αναζητούν οικονομική αποκατάσταση ή δουλειά. Αυτό που ζητούν είναι ένα ασφαλές καταφύγιο για όσο διαρκεί η κρίση στην χώρα τους. Δεν είναι τυχαίο ότι σε πάρα πολλές περιπτώσεις, αυτοί οι άνθρωποι είναι υψηλού μορφωτικού επιπέδου. Ήταν χαρακτηριστικό αυτό που ο Μαλτέζος Πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της επίσκεψης μας με τον Πρωθυπουργό, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας να διαμορφώσουμε τα Μεσογειακά κράτη, μια κοινή φωνή στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έλεγε χαρακτηριστικά ότι «ανάμεσα στους μετανάστες που έχουμε δει ήταν ένας νευροχειρούργος με τέτοια ειδίκευση που δεν είχαν κανέναν άλλον στην Μάλτα και ο οποίος θα μπορούσε να προσφέρει άμεσα τις υπηρεσίες τους στα Μαλτέζικα νοσοκομεία».
Αυτή η πολύπλοκη αντιμετώπιση του ζητήματος και οι πάρα πολλές διαστάσεις του έχουν οδηγήσει βεβαίως και σε ακραία φαινόμενα. Έχουν οδηγήσει την αντιπολίτευση να μιλάει για «εν ψυχρώ δολοφονίες», έχουν οδηγήσει ακραίους σχολιαστές αλλά και ανθρώπους που δυστυχώς είχαν την ευθύνη της διακυβέρνηση της χώρας να κάνουν ατυχέστατες δηλώσεις, κατηγορώντας το Λιμενικό Σώμα και τα στελέχη του ότι συμπεριφέρονται απάνθρωπα και με την ευκαιρία του Φαρμακονησίου να ανοίξει μία τεράστια κουβέντα, σε εντελώς λάθος βάσεις. Τα στοιχεία - παρότι δεν έχει ακόμα κλείσει η εισαγγελική έρευνα , ελπίζω το πόρισμα να έρθει σύντομα, απέδειξαν και μετά την ανέλκυση εκείνου του μοιραίου σκάφους, ότι όλοι οι ισχυρισμοί, όλοι αυτοί οι ισχυρισμοί για το ότι πρόκειται περί μιας εν ψυχρώ δολοφονίας, για το ότι αφήσαμε ανθρώπους στην θάλασσα να χαθούν ήταν αναληθείς. Όλοι οι ισχυρισμοί ότι είχαμε την δυνατότητα να εντοπίσουμε και άλλους και δεν προστρέξαμε για να τους βοηθήσουμε κατερρίφθησαν. Γιατί, αυτό που ανακαλύφθηκε, ακόμα και μετά την ανέλκυση του σκάφους και αυτό ήταν το τραγικό της υπόθεσης, αφού είχαν πάει τρεις φορές βατραχάνθρωποι της ΜΥΑ και έλεγξαν το σκάφος, ότι βρισκόντουσαν εγκλωβισμένοι άνθρωποι στο αμπάρι του σκάφους και επιπλέον, κάτω από ένα ταμπούρι , σε ένα χώρο περίπου ούτε μισού τ.μ., βρισκόταν κρυμμένο ένα ακόμα παιδί.
Εδώ υπάρχει και μια τεράστια ευθύνη των παράνομων διακινητών , οι οποίοι κάθε μέρα βάζουν τη ζωή εκατοντάδων ανθρώπων και ιδιαίτερα γυναικών και παιδιών σε κίνδυνο , βάζοντάς τους στις πιο απίθανες κρύπτες, στέλνοντάς τους χωρίς καμία γνώση του θαλασσίου περιβάλλοντος, σε πολλές περιπτώσεις σε άγρια νερά, με ακατάλληλα προς ναυσιπλοΐα σκάφη, σε συνθήκες πραγματικά απάνθρωπες. Και μετά αναζητούνται ευθύνες από το Λιμενικό Σώμα για δήθεν αποτυχημένη επιχείρηση διάσωσης. Εμείς, είμαστε , πολύ περήφανοι γιατί πάνω από 3.500 άνθρωποι έχουν σωθεί στη θάλασσα τον τελευταίο χρόνο. Γιατί αν δεν δεις την εικόνα, δεν μπορείς να καταλάβεις το μέγεθος του προβλήματος . Αν δεν δεις την εικόνα, δηλαδή την φουσκωτή αυτή βάρκα που μπορεί να μεταφέρει 6 άτομα μόνο, να είναι φορτωμένη με 18 -20 άτομα , την οποία οι ίδιοι μόνοι τους ή ο διακινητής την ώρα που φθάνει το σκάφος του Λιμενικού, την βουλιάζουν τρυπώντας τη με μαχαίρι, ώστε να μετατραπεί το περιστατικό από έρευνας σε περιστατικό διάσωσης στην θάλασσα δεν αντιλαμβάνεσαι το πραγματικό πρόβλημα. Μόλις προχθές, την προηγούμενη εβδομάδα έγινε μια τεράστια επιχείρηση διάσωσης 350 ανθρώπων. Ένα σκάφος το πολύ 35 μ., παλιό, σάπιο και μέσα σε αυτό το σάπιο σκάφος, άνθρωποι που ξεκίνησαν από την Αίγυπτο και πήγαιναν προς την Ιταλία διασχίζοντας την μισή Μεσόγειο. Ευτυχώς, για αυτούς και με τη συνδρομή ενός δεξαμενόπλοιου του Ομίλου Ωνάση, καταφέραμε να κάνουμε μια πολύ επιτυχημένη επιχείρηση διάσωσης, χωρίς να χάσουμε καμία ανθρώπινη ζωή.
Παράλληλα, και στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης της οποίας την ευθύνη της Προεδρίας η χώρα μας έχει, ήδη από τον Οκτώβρη του 2013 με τον Πρωθυπουργό ξεκινήσαμε μια διαδικασία αφύπνισης της Ευρωπαϊκής Κοινής Γνώμης, σε συνεργασία με Κράτη - Μέλη τα οποία αντιμετωπίζουν το φαινόμενο. Με πολλαπλές επισκέψεις στη Μάλτα και στην Ιταλία καταφέραμε να διαμορφώσουμε ένα αρχικό πυρήνα, όπου εν συνέχεια σε αυτόν μπήκαν και άλλες χώρες, όπως η Κύπρος και η Ισπανία. Και σήμερα έχει αναδειχθεί το θέμα της παράνομης μετανάστευσης ως κυρίαρχο στην ατζέντα της Ευρώπης.
Επιπλέον, βάλαμε ορισμένες αρχές μέσα από τις οποίες πιστεύουμε ότι πρέπει να υπηρετήσουμε για να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο. Η πρώτη αρχή είναι καταρχάς να μη χάνουμε κανέναν άνθρωπο στη θάλασσα, είναι μια αρχή την οποία τουλάχιστον η Ελλάδα έχει την πρωτοκαθεδρία της επιτυχίας, γιατί είναι ελάχιστες οι απώλειες των ανθρώπινων ζωών στη θάλασσα. Κάθε μία απώλεια ζωής, είναι τραγική, είναι συγκλονιστική. Κάθε μια απώλεια δημιουργεί συναισθήματα βαθιάς θλίψης και πόνου, ιδίως αν υπήρχε επιχείρηση διάσωσης που εξελισσόταν. Όμως, επειδή στο τέλος της ημέρας αποτυχίες και επιτυχίες μετρώνται σε μια ποσοτική βάση δυστυχώς, θα σας πω ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει χάσει σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ένωσης που έχουν θαλάσσια σύνορα, τους λιγότερους ανθρώπους και σε απόλυτο αριθμό αλλά και ως ποσοστό. Αυτό σημαίνει ότι κάνουμε μια καλή δουλειά επιτήρησης στο Αιγαίο. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την πολυπλοκότητα του φαινομένου απόλυτα.
Πλέον, αρχίζουμε να αντιμετωπίζουμε και νέα φαινόμενα εισροών τα οποία έχουν να κάνουν με τις ροές μεταναστών από τις χώρες της Β. Αφρικής προς τη χώρα μας. Αρχίζουμε δηλαδή να συζητάμε για φαινόμενα και περιστατικά τα οποία θα αντιμετωπίζουμε στην ανοιχτή θάλασσα. Όμως, δεν έχουμε ούτε τα μέσα, ούτε την υλικοτεχνική επάρκεια, ούτε το προσωπικό να διαθέσουμε σε μια τέτοια επιχείρηση. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Γι’ αυτό και για την αντιμετώπιση αυτής της έλλειψης , την οποία δεν είναι μόνο η Ελλάδα που έχει, είναι και οι γειτονικές χώρες, δημιουργείται η Task Force Mediterranean, στην οποία θα συνδράμουν και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ακριβώς σαν μια επιχείρηση η οποία θα είναι μια εκτεταμένη επιχείρηση επιτήρησης και διάσωσης σε όλη τη Μεσογειακή λεκάνη. Προσβλέπουμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα γίνει στην Αθήνα να οριστικοποιηθεί η πρόταση της Επιτροπής για το πώς θα διαμορφωθεί η Task Force Mediterranean.
Συγχρόνως, έχουμε βάλει την αρχή της ισότιμης αντιμετώπισης, δηλαδή του ισομερώς επιμερισμού του βάρους των προσφύγων που δικαιούνται Ασύλου σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουμε μια συζήτηση η οποία έχει ανοίξει και από τις χώρες του Βορρά, η οποία νομίζω ότι ήδη βρίσκεται σε μια πολύ καλή κατεύθυνση.
Το τελευταίο το οποίο θέτουμε και ακόμα δεν έχει γίνει δεκτό είναι οι Υπηρεσίες Ασύλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα πρέπει να λειτουργούν μόνο στις χώρες της, αλλά θα πρέπει να λειτουργούν και στις χώρες από τις οποίες προέρχονται αυτοί που αιτούνται Άσυλο. Δηλαδή, η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να έχει γραφείο στο οποίο να εξετάζει τις αιτήσεις Ασύλου στην Τουρκία, στα προσφυγικά «στρατόπεδα» της Τουρκίας. Ακόμα και στην ίδια τη Συρία. Δεν μπορεί μπαίνουν άνθρωποι στην απίστευτη οικονομική αιμοραγία και με ρίσκο την ίδια τους τη ζωή όπως σας περιέγραψα πριν από λίγο, για να φτάσουν πλέον στη δική μας πόρτα κι εμείς να εξετάσουμε την παράνομη είσοδο, ώστε να διαπιστώσουμε την επόμενη μέρα αν δικαιούνται ή όχι Ασύλου. Είναι μια απάνθρωπη συμπεριφορά. Αν θέλουμε πραγματικά να πούμε ότι οι υπηρεσίες Ασύλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα λειτουργήσουν, πρέπει πρωταρχικά να λειτουργήσουν εκεί και όχι εκ των υστέρων εδώ. Ούτε να δεχόμαστε κριτική όπως δεχόμαστε σήμερα, από κάποιους οι οποίοι λένε, «αφήστε τα σύνορα αφύλακτα, ας μπει όποιος θέλει», γιατί μέσα από την επιχείρηση φύλαξης των θαλασσίων συνόρων, ενδεχομένως αποτρέπεται να μπουν και κάποιοι που δικαιούνται Ασύλου.
Η κριτική που δεχόμαστε τόσο από τα Ευρωπαϊκά όργανα και από τις δυνάμεις της Αντιπολίτευσης, οι οποίες υποστηρίζουν ότι κακώς κάνουμε αυτή τη επιχείρηση, κακώς προστατεύουμε τα σύνορά μας, θα έπρεπε να αφήνουμε τους μετανάστες να μπαίνουν ελευθέρως στη χώρα και να εξετάζουμε ποιοι δικαιούνται Ασύλου και ποιοι δεν δικαιούνται. Με αποτέλεσμα τι; Να φτιάξουμε πολύ μεγαλύτερα Κέντρα Φύλαξης και χώρους Υποδοχής και φιλοξενίας σε όλη τη χώρα; Αυτή είναι η αντιμετώπιση; Να παραβιάσουμε τις αρχές της Συνθήκης Schengen, βάση της οποίας είμαστε υποχρεωμένοι να τηρούμε κανόνες για την είσοδο στη χώρα; Γιατί όταν προστατεύουμε τα θαλάσσια σύνορα μας, δεν κάνουμε κάτι το οποίο βρίσκεται εκτός από την Ευρωπαϊκή λογική και πρακτική, προστατεύουμε τα σύνορά μας σύμφωνα με τους κανόνες της Συνθήκης Schengen. Επιτρέπεται η ελεύθερη πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Όχι. Η πρόσβαση στην Ε.Ε. γίνεται με συγκεκριμένο τρόπο, άλλες χώρες έχουν ελεύθερη πρόσβαση και άλλες χώρες πρέπει να έχουν βίζα. Το αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα με τους τουρίστες μας. Θέλουμε να φέρουμε Ρώσους τουρίστες στην Ελλάδα και τουρίστες από Αραβικές χώρες και πολλές φορές δεν μπορούμε να τους δώσουμε βίζα εύκολα. Και θα χαλαρώσουμε στο θέμα της παράτυπης και παράνομης μετανάστευσης; Νομίζω, ότι είναι τρελός ως ισχυρισμός.
Όμως, θέλω να σας πω ότι προσπαθούμε παράλληλα -με τη διαδικασία επιτήρησης και προστασίας των θαλασσίων συνόρων - να διεξάγουμε και μια ανθρωπιστική επιχείρηση. Εμείς προσπαθούμε μέσα στις πρώτες 24 με 48 ώρες, κατά τις οποίες διαχειρίζεται το Λιμενικό Σώμα το περιστατικό, πριν παραδώσει τους ανθρώπους αυτούς στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, να τους παρέχουμε ορισμένες υπηρεσίες. Υπηρεσίες υγείας σε περιστατικά, εκκενώθηκε ολόκληρος όροφος για να μείνει μαζί της και ο σύζυγός της. Γιατί, όπως ξέρετε, απαγορεύεται η διανυκτέρευση ανδρών στα μαιευτήρια. Προσπαθούμε δηλαδή να παρέχουμε αυτές τις υπηρεσίες υγείας που έχουν κατά περίπτωση ανάγκη οι άνθρωποι αυτοί, προσπαθούμε να τους παρέχουμε φαγητό, νερό και ένα προσωρινό κατάλυμα. Βρισκόμαστε, μάλιστα , ήδη και σε μια συζήτηση και με το Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και με την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες για να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε και δικές τους πηγές για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Κλείνοντας, θέλω να σας πω, ότι δε θεωρώ σε καμία περίπτωση ότι η Ελλάδα ή το Λιμενικό Σώμα αποκρούοντας την οποιαδήποτε κατηγορία, επιδεικνύει ένα άσχημο πρόσωπο απέναντι στους μετανάστες. Δεν πιστεύω ότι η Ελλάδα μέσα στο πλαίσιο αυτής της πολύ μεγάλης οικονομικής κρίσης δεν κάνει ότι μπορεί. Σε ένα Λιμενικό Σώμα του οποίου ο προϋπολογισμός το 2014 είναι ο μισός από ότι ήτανε το 2008, το ότι έχουμε καταφέρει να διατηρήσουμε αυτό το ρυθμό εισόδου και αυτό το ρυθμό αποτροπών και αυτό το ρυθμό διασώσεων, πραγματικά πιστεύω ότι είναι ένας άθλος. Πιστεύω ότι οφείλει η ελληνική κοινωνία ένα μεγάλο ευχαριστώ και ένα μεγάλο μπράβο προς τα στελέχη, τους άντρες και τις γυναίκες του Λιμενικού Σώματος. Στα στελέχη του Λιμενικού και ιδίως στα 2.000 χιλιάδες, περίπου, που καθημερινά δίνουν αυτόν τον αγώνα σε όλα τα θαλάσσια σύνορα της χώρας.
Τέλος, νομίζω ότι οφείλουμε εθνικά και όχι αποσπασματικά, εθνικά, να κινητοποιήσουμε τις δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συμμετοχή, η οικονομική συμμετοχή της Ε.Ε. είναι σημαντική στην αγορά νέου εξοπλισμού, γιατί για πρώτη φορά και το Λιμενικό θα αγοράζει σήμερα, εξοπλισμό με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, καθώς από τον κρατικό προϋπολογισμό, τα κονδύλια για νέο εξοπλισμό είναι μηδενικά. Με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση έχουμε αγοράσει αυτοκίνητα, μηχανές, μικρά περιπολικά σκάφη και πάμε να συμβασιοποιήσουμε και την αγορά ενός πλοίου ανοιχτής θαλάσσης. Μάλιστα, εφ΄όσον η χώρα μπαίνει στη διαδικασία να αξιοποιήσει τον υποθαλάσσιο ενεργειακό της πλούτο θα πρέπει να είμαστε και εμείς κατάλληλα εξοπλισμένοι για να μπορέσουμε να παρέχουμε τις σωστές συνθήκες ασφάλειας και προστασίας απέναντι στις ασύμμετρες απειλές.
Χρειάζεται μία εθνική προσπάθεια. Αυτό είναι το μήνυμα που θέλω να βγει από τη σημερινή τοποθέτηση μου. Χρειάζεται μία εθνική προσπάθεια, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρ΄ότι κάποιοι λένε ότι είναι εθνικά επωφελές για τη χώρα να έχουμε έναν από τους υποψήφιους προέδρους της Κομισιόν τον Έλληνα αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, τον κ. Τσίπρα, παρ’ όλα αυτά, δεν έχω ακούσει ούτε μία κουβέντα για την αντιμετώπιση του φαινομένου και για τη διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής πολιτικής. Τα θέματα της ασφάλειας, τα θέματα της προστασίας των συνόρων, τα θέματα της προστασίας του θαλάσσιου πεδίου, πρέπει να παραμένουν ψηλά στην ατζέντα. Διότι οι προκλήσεις είναι μεγάλες αφού ζούσαμε, πριν από κάποια χρόνια την ευφορία της «Αραβικής Άνοιξης» και τώρα για «Αραβικό Χειμώνα», όπως έχω πει ξανά στο παρελθόν . Στην προσπάθεια της η Ελλάδα για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης δεν είναι μόνη της, είναι και άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν τα ίδια φαινόμενα. Θεωρώ, λοιπόν, ότι μπορούμε βγάζοντας συμπεράσματα και από τις επιχειρήσεις που κάνουν άλλες χώρες, που κάνει η ίδια η Ευρώπη σ΄άλλες περιοχές του πλανήτη να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης με πολύ μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Σχετικά αρχεία:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου