ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΙΑΤΗ,ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΕΚΑ συνέντευξη..

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πριν από μερικές μέρες εξαγγείλατε την “Επιχείρηση Εθνικής Μεταρρυθμιστικής Χωρικής Ανασυγκρότησης” για το σύνολο της χώρας. Θα θέλαμε να μας δώσετε το περίγραμμα αυτής της Επιχείρησης, τους στόχους που θέτει και τα αποτελέσματα που αναμένετε να φέρει.

Γ. ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Κάνουμε χώρο στην ανάπτυξη. Το λέω με μια κουβέντα και θα το εξηγήσω. Ο μόνος τρόπος για να κάνουμε ένα πραγματικό άλμα αλλαγής και να βοηθήσουμε τη χώρα να πάει μπροστά, είναι ο καθολικός χωρικός σχεδιασμός. Δηλαδή ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός, ο οποίος θα περικλείει όλα τα επιμέρους σχέδια και θα επιλύει τα κενά και τις ασυμβατότητες του Εθνικού Χωροταξικού Πλαισίου, των επιμέρους Ειδικών Χωροταξικών, των Ρυθμιστικών Σχεδίων Αθήνας, Θεσσαλονίκης κλπ, θα μειώνει από επτά σε λιγότερο από πέντε τα διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού, ώστε να υπάρξει επιτέλους ένας χωροταξικός και πολεοδομικός χάρτης της χώρας, σε συνδυασμό με την καθολική και οριστική αποσαφήνιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Άρα, ξεκαθαρίζουμε τους κανόνες, κάτι που είναι εκ των ων ουκ άνευ για το ξεδίπλωμα της δυναμικής και υγιούς επιχειρηματικότητας. Διασυνδέουμε οργανικά τη χωρική ανασυγκρότηση με την έξυπνη ανάπτυξη, την καινοτομία, τη βιωσιμότητα, την κοινωνική συνοχή και την αειφόρο διαχείριση του φυσικού μας πλούτου. Η θεσμοθέτηση ενός ολοκληρωμένου χωρικού πλαισίου για το σύνολο της επικράτειας αποτελεί αναπτυξιακό στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τι είναι αυτό που κατά τη γνώμη σας δεν έχει πάει καλά μέχρι σήμερα σε σχέση με τον χωροταξικό και τον πολεοδομικό σχεδιασμό της χώρας;

Γ. ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες που έγιναν στο παρελθόν, τα αποτελέσματα είναι πολύ κατώτερα των αναγκών της κοινωνίας, της οικονομίας και της ανάπτυξης. Αντιφάσεις, αδυναμίες, πελατειακοί συμβιβασμοί και ιδεολογικές αγκυλώσεις σε συνδυασμό με μια γραφειοκρατική διοίκηση, εμπόδισαν μια ολοκληρωμένη και αποτελεσματική εφαρμογή του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και προγραμματισμού. Μέχρι σήμερα δεν κατορθώσαμε να έχουμε, για παράδειγμα, μια ολοκληρωμένη απεικόνιση της γης, με δασικούς χάρτες και κτηματολόγιο, γεγονός που επιτρέπει κάθε είδους αυθαιρεσίες. Επιπλέον σήμερα μιλάμε για ραγδαία αλλαγή συνθηκών. Το εγκεκριμένο Εθνικό Χωροταξικό και τα εγκεκριμένα Ειδικά και Περιφερειακά Πλαίσια, αφορούσαν σε μια άλλη εποχή, που απέχει πολύ από τις σημερινές ανάγκες και προτεραιότητες. Ξεκινάμε λοιπόν μια γενναία μεταρρυθμιστική προσπάθεια για να απλοποιήσουμε, για να επιταχύνουμε, για να ενισχύσουμε την αναπτυξιακή διάσταση και προοπτική, λαμβάνοντας ταυτόχρονα μέριμνα για την κοινωνική συνοχή και το περιβάλλον. Είναι μια δική μας, εθνική πολιτική. Δεν μας την επιβάλλει κανένας δανειστής και καμία τρόικα. Μας την επιβάλλει το όραμα για μια σύγχρονη και ανταγωνιστική Νέα Ελλάδα και σε αυτή την προοπτική θέλουμε να ενώσουμε όλες τις παραγωγικές, πνευματικές, επιστημονικές και πολιτικές δυνάμεις, ώστε μέσα από την εθνική συστράτευση να προσελκύσουμε αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που θα παράγουν νέο πλούτο και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με δεδομένο το πόσο δύσκολο είναι να ενώνει κανείς δυνάμεις στην Ελλάδα, πόσο αισιόδοξος είστε για την ανταπόκριση που θα έχετε σε αυτή τη συστράτευση που περιγράφετε;

Γ. ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Πιστεύω πως η κρίση έχει βοηθήσει στο να συνειδητοπιήσουμε τον “κακό εαυτό”, που έχουμε επιδείξει σε μείζονα ζητήματα, μεταξύ των οποίων και ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός. Κανένας δεν μπορεί να παραμένει αυτιστικά κλεισμένος στον κόσμο του. Είναι η εποχή των συνεργιών και της κοινής προσπάθειας. Εδώ πάμε να αποτυπώσουμε τη “μεγάλη εικόνα” για τη χώρα, διότι με βάση αυτή θα μπορούμε να ξέρουμε και τι μπορούμε να πετύχουμε στους κρίσιμους τομείς της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας, της καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού και της προστασίας του περιβάλλοντος. Αναζητούνται λοιπόν μεγάλες συνθέσεις. Δεν είναι δυνατόν για παράδειγμα, ο χωροταξικός σχεδιασμός να είναι ασύνδετος με τομεακές πολιτικές στην ενέργεια, στις μεταφορές, στη βιομηχανική δραστηριότητα, στον τουρισμό, στις υποδομές κλπ.. Γι’ αυτό τόσο το Εθνικό Χωροταξικό όσο και τα Ειδικά και Περιφερειακά Πλαίσια πρέπει να γίνουν πιο επιχειρησιακά και πιο ευέλικτα, να συνδεθούν καλύτερα τόσο με την τρέχουσα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ, όσο και με τον σχεδιασμό της επόμενης προγραμματικής περιόδου. Σε καμία περίπτωση δεν θα αφήσουμε να γίνουν τροχοπέδη σε επενδύσεις που υπηρετούν την ανάπτυξη και το δημόσιο συμφέρον. Γι’ αυτό, λοιπόν, ξεκινάμε μια μεγάλη, δύσκολη αλλά απολύτως αναγκαία προσπάθεια. Η Επιχείρηση Εθνικής Μεταρρυθμιστικής Χωρικής Ανασυγκρότησης θα επιλύσει τα κενά και τις ασυμβατότητες του Εθνικού Χωροταξικού Πλαισίου, των επιμέρους Ειδικών Χωροταξικών (Α.Π.Ε., Βιομηχανίας κ.ά.), των Περιφερειακών Χωροταξικών και ασφαλώς των Ρυθμιστικών Σχεδίων Αθήνας-Αττικής, Θεσσαλονίκης και των υπόλοιπων μεγάλων και μικρότερων αστικών και περιαστικών κέντρων της χώρας, με τα ΣΧΟΟΑΠ και τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια μέχρι τις Πράξεις Εφαρμογής, ενώ θα ενσωματώσει τα Προεδρικά Διατάγματα και τα Διαχειριστικά Σχέδια των περιοχών ιδιαίτερης περιβαλλοντικής σημασίας. Όλα να μπουν στη θέση τους, όλα εν τάξει.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στο πλαίσιο που μας περιγράφετε να περιμένουμε και “επαναρρύθμιση” της Αθήνας;

Γ. ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Πρώτα απ’ όλα στο Λεκανοπέδιο κατοικεί το ένα τρίτο του πληθυσμού της χώρας. Οφείλουμε να ανοίξουμε καλά τα μάτια μας, ώστε να μπορέσουμε να δούμε το μέλλον, να δούμε αυτό που έρχεται και να πάψουμε να είμαστε είτε όμηροι του χθες, είτε αμήχανοι του σήμερα. Πάμε σε ένα νέο επικαιροποιημένο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας-Αττικής, το οποίο θα ψηφιστεί εντός του 2013 και αφού προηγηθεί όλη η αναγκαία πολιτική και κοινωνική διαβούλευση.

Τώρα από κει και πέρα, η Αθήνα και το κέντρο της είναι το πρόσωπο της χώρας. Το πρόσωπο αυτό πρέπει να είναι ελκτικό και όχι απωθητικό. Ξεκινά η δρομολόγηση όλων των απαραίτητων ενεργειών υλοποίησης του έργου “Σχέδιο Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης (Σ.Ο.Α.Π.) στο Κέντρο της Αθήνας”. Εδώ τα συναρμόδια Υπουργεία είναι πολλά, αλλά είμαι βέβαιος πως όλοι μοιραζόμαστε την ίδια αγωνία. Με τη στενή συνεργασία του Δήμου Αθήνας που χρηματοδοτεί το έργο, να ξαναδώσουμε ζωή στο Κέντρο της Αθήνας, να το αναμορφώσουμε ώστε να γίνει ξανά βιώσιμο για τους μόνιμους κατοίκους κι ελκυστικό για τους επισκέπτες.

Την ίδια διαδικασία για θεσμοθέτηση του Νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης, ώστε να γίνει νόμος του κράτους μέχρι το τέλος του 2013, προωθούμε και για τη συμπρωτεύουσα. Τις επόμενες ημέρες θα αποστείλουμε τις επικαιροποιημένες προτάσεις του ΟΡΘΕ στους αρμόδιους φορείς. 

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ανοίγοντας τόσα και τόσο σημαντικά ζητήματα, με δεδομένη την έλλειψη πόρων στο Δημόσιο και την κατάσταση που επικρατεί στη διοίκηση, νομίζω είναι εύλογο το ερώτημα αν το ΥΠΕΚΑ μπορεί να τα καταφέρει;

Γ. ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Πρέπει να βάλουμε το Υπουργείο να δουλέψει ξανά στα θέματα του χωρικού σχεδιασμού και προγραμματισμού. Δυστυχώς πέρασαν πάρα πολλά χρόνια που το ίδιο το Υπουργείο επέτρεψε να ατονίσει ο συντονιστικός και επιτελικός του ρόλος. Κι αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός πως δεν υπήρξαν οι ξεκάθαρες πολιτικές, που θα έδιναν τις ξεκάθαρες κατευθύνσεις, ειδικά στα θέματα που σχετίζονται με τη δημόσια γη. Ελλείψει κατευθύνσεων, χαρτών χρήσεων γης, κτηματολογίου, καταγραφής της δημόσιας γης, της γεωργικής γης, της γης υψηλής παραγωγικότητας, τι να κάνει η διοίκηση; Είναι τραγικό. Και εκ των υστέρων έπρεπε να γίνονται ad hoc ρυθμίσεις προκειμένου να διορθωθούν τα πράγματα και γίνονταν ακόμη χειρότερα διότι άρχιζαν οι κομματικοί ανταγωνισμοί και οι αλληλοκατηγορίες για συναλλαγές και αδιαφανείς διαδικασίες. Κάποτε πρέπει να τελειώνουμε με αυτούς τους παραλογισμούς και αυτές τις παθογένειες που μας κόστισαν πάρα πολύ ακριβά.

Καθαροί κανόνες, καθαρές κατευθύνσεις στη διοίκηση και στους μελετητές, ενεργητικότερος επιτελικός και συντονιστικός ρόλος του ΥΠΕΚΑ και περισσότερες αρμοδιότητες στους αποκεντρωμένους φορείς. Αυτή είναι η διάταξη μάχης του ΥΠΕΚΑ σήμερα, για να κερδίσουμε το στοίχημα της ανάπτυξης μέσα από την Εθνική Μεταρρυθμιστική Χωρική Ανασυγκρότηση. Ναι, είναι δύσκολη μάχη αλλά θα είναι νικηφόρα. Το απορρυθμισμένο χάος θα γίνει διαρρυθμισμένος χώρος. Το αξίζει η ποιότητα ζωής των πολιτών και η εθνική μας οικονομία.   

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το Κτηματολόγιο πώς εντάσσεται σε όλη αυτή την προσπάθεια; Ήδη ως χώρα έχουμε καθυστερήσει πολύ και έχουμε επικριθεί γι'αυτό. Ποια είναι τα επόμενα βήματα;

Γ. ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Το Κτηματολόγιο συνεχίζει να είναι για την κυβέρνηση το μεγαλύτερο έργο της χώρας. Μετά την εφαρμογή του νέου νόμου 4164/2013 υλοποιούμε μέσα στο Σεπτέμβριο το μεγάλο βήμα. Δημοπρατούμε ένα έργο που καλύπτει 28 μεγάλες ενιαίες περιοχές, στις οποίες δεν υπάρχει διαγωνισμός σε εξέλιξη. Στόχος είναι το 2020 να έχουμε επιτέλους επιτύχει την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης της χώρας.

Αφορά περίπου 16.000.000 δικαιώματα (40% των δικαιωμάτων της χώρας) με συνολικό προϋπολογισμό της τάξης των 550 εκατομμυρίων ευρώ.

Να σημειωθεί ότι στο περίπου 20% της χώρας έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση και 96 κτηματολογικά γραφεία λειτουργούν σε διάφορες περιοχές.

Το υπόλοιπο 40% έχει ήδη προκηρυχθεί. Την 1η Αυγούστου ξεκίνησαν να λειτουργούν άλλα έξι κτηματολογικά γραφεία. Ως το τέλος του χρόνου προβλέπεται να λειτουργήσουν ακόμα τέσσερα και θα ενταχθούν, σε ήδη λειτουργούντα κτηματολογικά γραφεία, μεγάλες αστικές περιοχές της Θεσσαλονίκης και του Πειραιά.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το Υπουργείο Περιβάλλοντος δέχεται συχνά επικρίσεις για χρονοβόρες διαδικασίες και καθυστερήσεις στην έκδοση αδειών, στις εγκρίσεις περιβαλλοντικών μελετών κλπ. Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε τη γραφειοκρατία και να επιταχύνετε τις διαδικασίες;

Γ. ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Θέλουμε να υλοποιήσουμε μια μεγάλη διοικητική μεταρρύθμιση στα θέματα της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ώστε το περιβάλλον να αποτελεί πραγματικά συγκριτικό μας πλεονέκτημα και όχι ανασχετικό παράγοντα.

Θα σας φέρω ένα παράδειγμα. Έχει να κάνει με τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, που μέσα από την απλοποίησή τους λύνουν γραφειοκρατικά προβλήματα και επιταχύνουν διαδικασίες για όσους θέλουν να κάνουν επενδύσεις. Συνολικά, πριν τον ν.4014/2011, κάθε χρόνο εκπονούνταν περίπου 13.500 μελέτες για τα έργα τοπικής κατηγορίας, κατηγορίας Β’. Με τις Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, που διαμορφώνουμε, αυτές οι μελέτες δεν θα χρειάζονται. Ήδη, με όσες έχουν υπογραφεί ή δημοσιευθεί μέχρι τώρα, έχουμε γλιτώσει από το 70% των μελετών αυτών. Μόνο τον τελευταίο μήνα έχουμε προχωρήσει σε υπογραφή 11 νέων Π.Π.Δ., ενώ μένουν άλλες 9 που έχουμε δρομολογήσει, για να ολοκληρωθούν μέχρι τον Οκτώβριο. Με την κατάργηση μιας άλλης υποκατηγορίας, της Β3 γλιτώσαμε από άλλες 4.300 μελέτες το χρόνο. 

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ανησυχείτε για το εάν το πολιτικό κλίμα και οι τρέχουσες εξελίξεις επιτρέψουν την ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας;

Γ. ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Το κλίμα και οι εξελίξεις διαμορφώνονται όταν κάνουμε σωστά τη δουλειά μας. Προσωπικά αυτό κάνω και δεν αφήνω “δεύτερες σκέψεις” να επηρεάζουν τις αποφάσεις μου. Στο ΥΠΕΚΑ ξεκινάμε μια επιχειρησιακή παρέμβαση μεγάλης κλίμακας, ώστε να επιτύχουμε τη σύζευξη της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, της οικονομικής ανάπτυξης και της ποιότητας ζωής, της αξιοποίησης των εθνικών πόρων και της προστασίας του περιβάλλοντος. Επιπλέον είναι ανάγκη άμεση και επιτακτική να καλύψουμε κενά ρύθμισης σε τομείς εθνικής σημασίας όπως είναι η θάλασσα και ο ορυκτός πλούτος. Γι’ αυτό και είναι μέσα στην πρώτη γραμμή των προτεραιοτήτων της Χωρικής Ανασυγκρότησης η σύνταξη δύο Ειδικών Πλαισίων: Ένα για το Σχεδιασμό της Θαλάσσιας και Παράκτιας ζώνης και ένα για το Σχεδιασμό των δραστηριοτήτων αξιοποίησης του Ορυκτού Πλούτου της χώρας. Δεν υπάρχει, λοιπόν, χρόνος για ανησυχίες. Υπάρχει μόνο χρόνος για δουλειά προκειμένου, όπως σας είπα, να κάνουμε χώρο στην ανάπτυξη. Αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα δυο πλεονεκτήματα που έχει ο τόπος μας, τους ανθρώπους και το περιβάλλον, πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε.