H ΣΤΗΛΗ ΤΩΝ ΣΟΦΩΝ: EUROPEAN BUSINESS REVIEW

ΤΡΊΤΗ, 15 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2011

Δύο μύθοι για την κατάσταση στην Ευρωζώνη

Του Ηλία Καραβόλια

Μπορεί η απόφαση για τη «διάσωση» της Ελλάδας στις 27 Οκτώβρη να πυροδότησε εξελίξεις ,τόσο εδώ όσο και στην Ιταλία ,αλλά οι αποφάσεις για την χώρα μας έχουν άγνωστα προς στιγμή παραρτήματα που θέτουν σε νέο αυστηρό πλαίσιο τις υποχρεώσεις της χώρας. Οι εταίροι μας λένε ουσιαστικά ότι θα αναχρηματοδοτούν το χρέος μας ,μέσω του προσωρινού ταμείου (EFSF), παράλληλα με το γνωστό αλλά όχι πλέον σίγουρο κούρεμα ( ο Παπαδήμος είναι υπέρμαχος καλύτερης λύσης για τις ελληνικές τράπεζες ) .Όλα αυτά, εφόσον πάντα η νέα κυβέρνηση μπορέσει να... πιέσει και άλλο την κοινωνία ,ώστε να μαζευτεί το έλλειμμα.

Όμως η συμφωνία της 27ης Οκτωβρίου ,που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα ,έχει δύο μεγάλους ''μύθους'' για την αντιμετώπιση της συνολικής κρίσης στην Ευρωζώνη.

Μύθος πρώτος: υποτίθεται ότι θα αυξηθεί το μέγεθος των εγγυήσεων του μηχανισμού στήριξης από 440 δισ. σε περίπου 1 τρισ. ευρώ προκειμένου να χωρέσει, πέρα από την Ελλάδα, την Πορτογαλία, ως την Ιρλανδία και την Ιταλία, πιθανώς και την Ισπανία. Αυτό γίνεται τεχνητά, όχι με πραγματικό χρήμα, αλλά με μηχανισμούς μόχλευσης των προσφερόμενων εγγυήσεων. Η βασική ιδέα είναι να ασφαλίζεται από το EFSF το 20% της αξίας των νεοεκδιδόμενων ομολόγων προκειμένου οι αγορές να συνεχίσουν να αγοράζουν ομόλογα της κλυδωνιζόμενης Ιταλίας (προς το παρόν τουλάχιστον...)

Η αλήθεια όμως είναι ότι η απόφαση αυτή έχει ήδη ακυρωθεί στην πράξη. Προφανώς αδυνατεί να διασφαλίσει την Ιταλία ,που είδε τα επιτόκια της να εκτινάσσονται στο 7% και για την οποία, μόνο το 2012, λήγουν ομόλογα αξίας 320 δις( στην επόμενη επταετία άλλα 1,8 τρις...) Η δε διασφάλιση του 20% της αξίας των ομολόγων ήταν μια ανορθολογική ιδέα που μετατρέπει τον EFSF σε μηχανισμό που δανείζεται κανονικά από τις αγορές και ταυτόχρονα μετατρέπεται σε έναν μηχανισμό παραγωγής ασφαλίστρων (CDS). Άλλωστε ,είναι τεράστια αφέλεια να θεωρείται ότι οι Γερμανοί και Ευρωπαίοι φορολογούμενοι έχουν βάλει μέχρι στιγμής πραγματικά χρήματα ! Αυτά είναι μόλις 80 δισ., εκ των οποίων τα 20 αντιστοιχούν στην Γερμανία. Πάντως πολλοί σοβαροί αναλυτές μιλάνε για αναγκαστική μόχλευση 3 τρις, δηλαδή για νούμερα εξωπραγματικά σήμερα, δεδομένου ότι Κίνα- Βραζιλία ήδη αρνήθηκαν να συμμετέχουν( απλά, γιατί δεν τους συμφέρει να πληρώνουν .μεσίτη ώστε να εισέλθουν στις ευρωπαικές οικονομίες)

Μύθος δεύτερος: Υποτίθεται ότι ένας μεγάλος στόχος της 27ης Οκτωβρίου είναι η διασφάλιση των ευρωπαϊκών τραπεζών έναντι των διαδοχικών κινδύνων που εκπορεύονται από την κρίση του δημόσιου χρέους στην Ευρωζώνη. Για τον σκοπό αυτόν δεσμεύτηκαν 110 δισ. και τέθηκε για τον Ιούνιο του 2012 ο στόχος της κεφαλαιακής επάρκειας (στο 9%).

Για να πετύχουν αυτόν τον στόχο οι τράπεζες θα πρέπει πρώτα να δοκιμάσουν την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου και, εάν αποτύχουν, να προσφύγουν στα εθνικά Ταμεία Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Εάν και τότε αποτύχουν, να προσφύγουν στα 110 δισ. του EFSF. Ας δούμε όμως την πραγματικότητα.

Οι τράπεζες δανείζονται όλο και δυσκολότερα μεταξύ τους και σαφέστατα ξέρουν ότι το 2012 η ευρωπαϊκή οικονομία θα εισέλθει σε ύφεση. Συνεπώς, με δεδομένη τη στασιμότητα και την κλιμακούμενη κρίση των «τοξικών» δημόσιων αλλά και εταιρικών ομολόγων , οι τράπεζες θα αναγκαστούν να μειώσουν τη χρηματοδότηση της οικονομίας,και να κρατήσουν ρευστότητα, προκειμένου να προσεγγίσουν το 9% με τρόπο ευκολότερο και λιγότερο ανώδυνο από τις κρατικοποιήσεις ή τις ευρω-κρατικοποιήσεις που 'συστήνει' η απόφαση της 27ης Οκτωβρίου. Δεν είναι τυχαίο ότι ήδη ακούγονται φήμες για την εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στη στήριξη των τραπεζών το 2012, με επιπρόσθετο ποσό της τάξης των 75 δις.

Η αλήθεια είναι ότι μοιάζει σχεδόν απροσδιόριστο το μέγεθος της αναγκαίας ρευστότητας στο σύστημα της Ευρωζώνης και όσο και αν ακούγεται 'εύκολη' λύση η έκδοση νέου χρήματος από την ΕΚΤ εντός της οικονομίας, εν τούτοις η διοχέτευση και η ωφέλιμη δράση του για απασχόληση και ανάπτυξη, δεν είναι δεδομένες ούτε απλή υπόθεση τόνωσης της ζήτησης.Πολλοί μάλιστα που κατηγορούν τους Γερμανούς ότι έχουν στο συλλογικό τους ασυνείδητο τον φόβο του πληθωρισμού( Δημοκρατία της Βαιμάρης,πριν τον Β' παγκόσμιο πόλεμο.....) ας έχουν κατά νου ότι ίσως η Μέρκελ και οι περισσότεροι Γερμανοί ,να φοβούνται ότι οι τρύπες στον Νότο της Ευρώπης δεν έχουν τελειωμό. Αφήστε δε που έχουν και τις δικές τους 'τρύπες' να καλύψουν , τόσο σε επίπεδο χρέους όσο και σε επίπεδο τραπεζών, να μην ξεχνιόμαστε.