Ομιλία της Υφυπουργού Οικονομικών Κ. Παπανάτσιου στην Ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση και ψήφιση του ν/σ: «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Αρμόδιας Αρχής της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Αρμόδιας Αρχής των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής για την Ανταλλαγή Εκθέσεων ανά Χώρα και διατάξεις εφαρμογής
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΝΑΤΣΙΟΥ (Υφυπουργός Οικονομικών): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Ξεκινώντας κι εγώ από τις παρατηρήσεις που έγιναν όσον αφορά στα οικονομικά της χώρας, αν και τα περισσότερα αναφέρθηκαν από τον Κοινοβουλευτικό Εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, θα ήθελα να πω ότι πραγματικά εκείνο που μπορούμε να αναφέρουμε είναι ότι όλο το προηγούμενο διάστημα, κάθε φορά που φθάναμε να κλείσουμε κάποια αξιολόγηση, κάθε φορά που πηγαίναμε σίγουρα καλά, πάντοτε είχαμε τα ίδια προβλήματα.
Πάντοτε έλεγαν ότι δεν θα πιαστούν οι στόχοι, πως δεν θα κλείσει η αξιολόγηση και πως δεν θα γίνει τίποτα. Οι στόχοι τα προηγούμενα έτη καλύφθηκαν και τα πλεονάσματα ήταν παραπάνω. Είχαμε υπερπλεονάσματα. Να είστε σίγουροι ότι και τα επόμενα έτη θα έχουμε τα ίδια.
Όσο πλησιάζει η έξοδος από τα μνημόνια, τόσο πιο πολύ εντείνονται οι πιέσεις από τους συναδέλφους της Αντιπολίτευσης. Σίγουρα θα συζητήσουμε ξανά τους στόχους για τα επόμενα έτη στη συζήτηση για το μεσοπρόθεσμο, όπως γίνεται κάθε φορά. Δεν είναι κάτι καινούργιο. Εκείνο για το οποίο εμείς είμαστε σίγουροι αυτήν τη στιγμή, είναι ότι από τον Αύγουστο και μετά η χώρα μας δεν θα είναι σε Επιτροπεία. Δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν θα υπάρχει εποπτεία. Εποπτεία υπάρχει και στις άλλες χώρες που έχουν μεγάλα χρέη, όπως είναι η Κύπρος, η Ισπανία και οι άλλες χώρες.
Ας δούμε τώρα λίγο το νομοσχέδιο. Με το παρόν σχέδιο νόμου κυρώνεται η Διμερής Συμφωνία αρμοδίων αρχών μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών, με την οποία ενεργοποιείται και τίθεται σε λειτουργία η αυτόματη ανταλλαγή των εκθέσεων ανά χώρα.
Καμιά προσπάθεια για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής δεν μπορεί να γίνει αποκλειστικά με εθνικά μέσα στο σημερινό περιβάλλον. Η διεθνής συνεργασία των φορολογικών αρχών είναι απολύτως απαραίτητη και η Κυβέρνησή μας καταβάλλει κάθε προσπάθεια, ώστε να υπογραφούν τέτοιες συμφωνίες σε διμερές και πολυμερές επίπεδο.
Ευτυχώς η πίεση από τις δημοσιογραφικές αποκαλύψεις σχετικά με τα Paradise Papers πιο πρόσφατα ή τα PanamaPapers νωρίτερα, συνέβαλε στο να ευαισθητοποιηθεί η διεθνής κοινή γνώμη. Πλέον ασκείται εξαιρετικά μεγάλη πίεση σε κυβερνήσεις και χώρες που παλαιότερα έδιναν εύκολα και ασυλλόγιστα φορολογική ασυλία στους φορολογούμενους άλλων χωρών, προκειμένου να αποκομίσουν οφέλη οι ίδιες.
Βεβαίως, υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη. Άλλωστε η ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών αποτελεί ένα μόνο όπλο και όχι την πανάκεια για την αντιμετώπιση του προβλήματος της φοροδιαφυγής. Η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών έχει σαν νομική βάση την πολυμερή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΟΣΑ σχετικά με την αμοιβαία διοικητική συνδρομή σε φορολογικά θέματα, η οποία κυρώθηκε με τον ν. 4153/2013.
Η Συμφωνία που συζητάμε σήμερα είναι μια ειδικότερη Συμφωνία στο πλαίσιο εφαρμογής της σύμβασης για την αποφυγή της διπλής φορολογίας και αποτροπή της φοροδιαφυγής μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, που υπεγράφη στην Αθήνα στις 20 Φεβρουαρίου του 1950, στην οποία και ορίζεται ρητώς η ανταλλαγή πληροφοριών για φορολογικούς σκοπούς.
Με αυτήν τη Συμφωνία επιχειρείται να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της φορολογικής απάτης, της φοροδιαφυγής και των πρακτικών επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού των πολυεθνικών εταιρειών. Αυτό άλλωστε συνέβη και με τον ν. 4484/2017 με τον οποία εναρμονίστηκε η ελληνική νομοθεσία με την ευρωπαϊκή Οδηγία, την 881/2016, και με τον ν. 4490/2017, με τον οποίο κυρώθηκε η πολυμερής συμφωνία αρμοδίων αρχών του ΟΟΣΑ.
Όσον αφορά στα ενοποιημένα έσοδα των 750 εκατομμυρίων ευρώ, που αναφέρθηκε από τον κ. Κουτσούκο, η Έκθεση του ΟΟΣΑ του 2015 προβλέπει το συγκεκριμένο ποσό και για την επόμενη, που θα πραγματοποιηθεί το 2020, συζητείται το ποσό των 500 εκατομμυρίων ευρώ. Ακόμη, όμως, δεν μπορούμε εμείς να το δούμε στη συγκεκριμένη, γιατί πρέπει να πάρουμε υπόψη μας την Έκθεση του ΟΟΣΑ.
Ως προς τις κυρώσεις των 20.000 και 10.000 ευρώ, επειδή η υποβολή εκθέσεων ανά χώρα αποτελεί, με την τήρηση φακέλου τεκμηρίωσης και την υποβολή συνοπτικού πίνακα πληροφοριών, μέρος της φορολογικής υποχρέωσης για την τεκμηρίωση των ενδοομιλικών συναλλαγών, οι προτεινόμενες κυρώσεις είναι ανάλογες με εκείνες που προβλέφθηκαν στους νόμους 4484/2017 και 4490/2017, σχετικά με την ανταλλαγή εκθέσεων ανά χώρα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΟΣΑ.
Θέλω εδώ να σας πω ότι η κύρωση Συμφωνίας με τις ΗΠΑ εντάσσεται στη γενικότερη πολιτική μας για την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας, για την αντιμετώπιση της διεθνούς φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής και στόχος μας είναι να εξευρεθεί φορολογητέα ύλη, όπου κι αν αυτή βρίσκεται, να βελτιωθεί η φορολογική συμμόρφωση και εν τέλει να επιτευχθεί η άσκηση δίκαιης και ορθολογικής φορολογικής πολιτικής, καθώς και ίσοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων.
Όσον αφορά τη Συμφωνία για τον Παναμά, θα επαναλάβω αυτά που είπα και στην Επιτροπή σε σχέση με το ζήτημα που έβαλε ο κ. Κουτσούκος: Οι είκοσι οκτώ χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν συμφωνήσει στον τρόπο και στη διαδικασία που θα εφαρμόζεται για την κατάρτιση του καταλόγου των μη συνεργάσιμων χωρών.
Δεν ψήφισε κανένας για κάτι τέτοιο. Υπάρχει συμφωνία από πριν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει μια σειρά από προϋποθέσεις για το ποιες χώρες θα είναι στους φορολογικούς παραδείσους, ποιοι θα είναι στη μαύρη λίστα, ποιοι από αυτούς θα μπορούν να φύγουν από τη μαύρη λίστα, για να μπουν στην γκρίζα λίστα.
Αν εφαρμοστούν τα προβλεπόμενα μέτρα και δεχτούν να βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση από τις αρμόδιες υπηρεσίες, μπορούν να ζητήσουν την εξαίρεσή τους από τη μαύρη λίστα. Στη διάρκεια αυτής της διαδικασίας ο Παναμάς αποδέχτηκε τις προϋποθέσεις και τους ελέγχους και μεταφέρθηκε στην γκρίζα ζώνη.
Στόχος μας δεν είναι να αφήνουμε τις χώρες στη μαύρη λίστα. Νομίζω ότι θα συμφωνήσετε κι εσείς. Στόχος μας είναι να φεύγουν από τη μαύρη λίστα και να μετατρέπονται σε χώρες που είναι πλέον φορολογικά συνεργάσιμες. Η απόφαση για ενισχυμένη παρακολούθηση εξυπηρετεί ακριβώς αυτόν τον στόχο.
Η λίστα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν απαγορεύει στα κράτη-μέλη να έχουν και τις δικές τους εθνικές λίστες. Παρόλα αυτά εμείς και σε λίγες ημέρες -πιθανόν και σήμερα, δεν είμαι σίγουρη- έχουμε υπογράψει υπουργική απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών, στην οποία και ο Παναμάς είναι μέσα στις χώρες που θα δώσουν για πρώτη φορά ανταλλαγή πληροφοριών το 2018. Μέσα στις χώρες που θα έχουμε τις πρώτες πλέον πληροφορίες, μεταξύ των χωρών που εντάσσονται, ως προς τη χώρα μας είναι και ο Παναμάς για το 2018.
Όσον αφορά τις δαπάνες, σε κράτος μη συνεργάσιμο, που δεν επιτρέπονται, σύμφωνα με τον κώδικα φορολογίας εισοδήματος, όπως είπατε, κύριε Κουτσούκο, αν αποδειχτεί ότι είναι πραγματικές και συνήθεις από την επιχείρηση, τότε εκπίπτουν. Επομένως, πρόκειται για μαχητό τεκμήριο και θέλω ακριβώς εδώ πέρα να σας διαβάσω το άρθρο 23, τι ακριβώς προβλέπει και να το καταθέσω στα Πρακτικά.
«Άρθρο 23, ΦΕΚ Α΄167, ν. 4172 -όπως αναφέρατε κι εσείς- Μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες.
Το σύνολο των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος μη συνεργάσιμο ή που υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 65 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, εκτός εάν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν σαν αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ή κεφαλαίων με σκοπό τη φοροαποφυγή ή τη φοροδιαφυγή. Η διάταξη του προηγουμένου εδαφίου δεν αποκλείει την έκπτωση των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Χώρου εφόσον υπάρχει η νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Ελλάδας και αυτού του κράτους-μέλους».
Το καταθέτω στα Πρακτικά.
Θα ήθελα να αναφερθώ λίγο και σε κάποια παρατήρηση που αναφέρθηκε από τον κ. Αμυρά, παρόλο που δεν είναι εδώ, σε σχέση με την Eldorado και τη μελέτη μη κερδοσκοπικού κέντρου SOMO για επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό της εν λόγω εταιρείας στην Ελλάδα.
Το είχε θέσει στην Επιτροπή ο κ. Αμυράς και θα ήθελα να το αναφέρω. Εξ όσων γνωρίζω, η συγκεκριμένη μελέτη περιγράφει το πώς η Ολλανδία προσελκύει πολυεθνικές επιχειρήσεις χωρίς πραγματική οικονομική δραστηριότητα, όπως αναφέρει εκεί στην έκθεση και η Eldorado, οι οποίες δανείζουν θυγατρικές τους επιχειρήσεις και δανείζονται με τη σειρά τους από άλλες επιχειρήσεις εγκατεστημένες σε μη συνεργάσιμα κράτη, με αποτέλεσμα τη φοροδιαφυγή και τη διάβρωση της φορολογητέας βάσης των κρατών που ασκείται πραγματική δραστηριότητα.
Αγαπητοί συνάδελφοι, εκτιμώ ότι το πρόβλημα του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού δεν επιλύεται σε εθνικό επίπεδο, αλλά σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ήδη, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, ο κ. Μοσκοβισί, ενόψει της δημοσίευσης των εκθέσεων περί επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού ανακοίνωσε στον Τύπο ότι υφίσταται τέτοιο θέμα σε επτά κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα στο Βέλγιο, την Κύπρο, την Ουγγαρία, την Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, την Μάλτα και την Ολλανδία.
Εγώ θα ήθελα να ενημερώσω και το Σώμα ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός, ο Αλέξης Τσίπρας, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 22ης και 23ης Μαρτίου 2018 τάχτηκε υπέρ της επιβολής φόρου στους πολυεθνικούς ψηφιακούς κολοσσούς εκεί όπου παράγουν πλούτο και υποστήριξε, επίσης, τη θεσμοθέτηση της κοινής ενοποιημένης βάσης εταιρικής φορολογίας, προκειμένου με αυτές τις ενέργειες να αντιμετωπιστούν οι αθέμητες πρακτικές φοροδιαφυγής.
Από ό,τι καταλαβαίνετε, εκτός από τις ενέργειες που κάνουμε στο επίπεδο της χώρας μας με τους στοχευμένους ελέγχους, με τη νομοθέτηση εκεί που πρέπει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάνουμε τις προσπάθειές μας, ούτως ώστε να έχουμε κάποια ενιαία φορολόγηση, για να μπορέσουμε να έχουμε τα αποτελέσματα για τη φοροδιαφυγή των μεγάλων επιχειρήσεων, των πολυεθνικών όσο γίνεται περισσότερο.
Κρατάω την πρότασή σας για να δούμε τι έχει γίνει με τα στοιχεία που παίρνουμε από την ανταλλαγή πληροφοριών. Ήδη το έχω μεταφέρει στον Διοικητή της ΑΑΔΕ. Δεν ξέρω αν θα μπορέσει να είναι έτοιμος, όταν θα έρθει στη συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών για τα αποτελέσματα της ΑΑΔΕ. Αν είναι έτοιμος, στην ίδια συνεδρίαση μπορούμε να τα συζητήσουμε. Αν χρειάζεται κάποιο χρόνο για επεξεργασία των πληροφοριών, οι έξι μήνες που αναφέρθηκαν από τον συνάδελφο, νομίζω ότι είναι ένας χρόνος αρκετά καλός, για να μπορέσει να συγκεντρώσει τα στοιχεία και να μας φέρει τις πληροφορίες. Θα το μεταφέρω και θα προσπαθήσουμε να γίνει στο επόμενο διάστημα.
Ευχαριστώ.
